SOS 1,5: Net sıfır karbon için yol haritası

Sürdürülebilir Kalkınma Derneği (SKD Türkiye), çatı örgütü WBCSD tarafından hazırlanan, net sıfır karbon hedefini gerçekleştirmek konusunda şirketlere oldukça değerli ve yol gösterici bilgiler içeren “SOS 1,5 Net Sıfır Karbon için Yol Haritası” raporunu Türkçeye çevirerek yayımladı.             

“SOS 1,5” raporu, sektörlerinde önde gelen şirketlerin görüş ve önerileriyle geliştirerek, şirketlerin Kapsam 1, 2 ve 3 karbon emisyonlarını nasıl azaltabileceğine ilişkin bir rehber niteliği taşıyor. Ayrıca her şirketin kendi eylemlerinin ötesinde, net sıfır karbon hedefine yönelik olarak yapılan çalışmaların karşısındaki harici engellerle başa çıkmada şirketlerin birlikte gerçekleştirebilecekleri daha geniş kapsamlı değer zinciri eylemlerini de öneriyor.             

Bir yol haritası olan SOS 1,5 raporu; şirketlere net sıfır karbon hedefine giden yolculuklarında rehberlik etmek için farklı sektörlerde önemli iklim çalışmaları yürüten lider şirketlerle gerçekleştirilen kapsamlı danışmanlık faaliyetlerine dayanıyor. Şirketlerin net sıfır karbon emisyonları hedefine ulaşma yolculuğuna başlamasına veya yolculuğunda ilerlemesine yardımcı olacak 5 ana adım ve 16 eylemden oluşan yol haritası şirketlerin net sıfır karbon yolculuğunda hangi aşamasında olduklarına bakılmaksızın, tüm şirketler için tavsiyeler içeriyor. Raporun 3 ana mesajı var. Bunlar;

1- SORUMLULUK: İşletmeler, sürdürülebilir bir dünya için küresel ısınmayı 1,5°C’de tutmak adına harekete geçmekten sorumlu. Çevre dostu istihdamın yaratılması, ekonomik büyümenin sağlanması ve daha güçlü ve iklim risklerine dayanıklı bir toplumun geliştirilmesi bu sorumluluğun ana çerçevesini oluşturuyor.              

2- EYLEM PLANLARI: Tüm şirketlerin 2050 yılına kadar net sıfır karbon hedefine ulaşmak için bilimsel verilere dayanan iklim eylem planlarını uygulamaya koyması gerekiyor. SOS 1,5; tüm şirketlerin net sıfır karbon hedefine ulaşması amacıyla iklim eylemi planları geliştirip uygulamaya koyması için bir çerçeve sunarak bu kapsamda bütün şirketlerin 1,5°C hedefine ilişkin tüm taahhütlerini ve girişimlerini destekliyor.              

3- İŞ BİRLİĞİ: Hiçbir şirket tek başına net sıfır karbon hedefine ulaşamaz. SOS 1.5; net sıfır karbon ekonomisine geçişi hızlandırmak amacıyla şirketlerin paydaşları ve değer zincirleri ile iş birliği yapmasını öngören bir WBCSD projesi. WBCSD’nin SOS 1,5 projesi üzerindeki çalışmaları kapsamında; enerji, ulaşım, inşaat, tarım, çevre ve sanayi alanlarındaki iklim eylemi projeleri birbiriyle uyumlu hale getirilmiş durumda.           

“Gerçekleştirilmesi gerekli ve mümkün eylemler”         

WBCSD’nin SOS 1,5 projesinin amacı; tüm sektörlerde faaliyet gösteren şirketlerin net sıfır karbon hedefine ulaşma çalışmalarını hızlandırmasında onları desteklemek; sıcaklık artışını 1,5 derecede tutarak insanları ve dünyayı sürdürülebilir ve sağlıklı bir geleceğe taşımaya yardımcı olmak olarak tanımlanıyor. Bu girişimin amacı; net sıfır karbon hedefine ulaşmaya yönelik stratejilerini geliştirmesinde şirketlere yardımcı olarak, şirketlerin net sıfır karbon emisyonları hedefine yönelik çalışmalara ilişkin “gerçekleştirilmesi zor işler” algısını değiştirerek “gerçekleştirilmesi gerekli ve mümkün eylemler” yaklaşımını benimsetmek olarak ön plana çıkıyor. SOS 1,5 projesi, şu hedeflere dayanıyor:            

■ Şirketin karbon ayak izini, net sıfır karbon emisyonları hedefine taşımasına yönelik stratejinin geliştirilmesi

■ Düşük karbon ekonomisine geçişin önündeki engellerin birlikte tespit edilmesi ve ortadan kaldırılması

■ Değer zincirinin ve tedarik zincirinin aynı doğrultuda seferber edilmesi.             

Net sıfıra ulaşmakta yaşanan zorluklar        

SOS 1,5 projesi; net sıfır karbon hedefine ulaşmada şirketlerin, yolculuğun hangi aşamasında olduklarına bakılmaksızın, tüm sektörlerde faaliyet gösteren tüm şirketlere yönelik kapsayıcı bir girişim. Bu proje çeşitli sektörlerden ve değer zincirlerinden farklı şirketleri seferber ederek, endüstrilerin ve değer zincirlerinin dönüşümü için gerekli ölçeğe kademeli olarak ulaşılmasını sağlamayı amaçlıyor. Raporda, şirketlerin net sıfır karbon hedefine ulaşma yolculukları sırasında karşılaştığı zorluklar ve şirketlerin hangi süreçlerde ilerlemek için yardıma ve iş birliğine ihtiyacı olduğuna dair bilgiler yer alıyor. Elde edilen bulgulardan çıkarılan başlıca sonuçlar ise şöyle:            

■ Şirketler düşük karbon uygulamalarına geçmeleri konusunda gittikçe artan bir şekilde çeşitli tarafların artan baskılarını hissediyorlar. Şirketler; iklim eylemine odaklı bir şekilde katılmaları konusunda yatırımcılar, düzenleyici kurumlar, çalışanlar, müşteriler ve daha genel anlamda toplum da dahil olmak üzere tüm paydaşların her geçen gün artan baskıları altında kalıyorlar. Söz konusu baskıların, iklim değişikliğinin negatif etkileri daha somut bir şekilde görünür hale geldikçe daha da artacağı öngörülüyor.

■ İşletmeler, iddialı net sıfır karbon taahhütleri veriyor. “We Mean Business” koalisyonu kapsamında, bin 200’den fazla şirket, iklim eylemine ilişkin faaliyetlerini hızlandırmak için bin 900’den fazla taahhütte bulundu. Bu şirketlerin toplam piyasa değeri 24,8 trilyon doların üzerinde; tüm küresel ekonominin yaklaşık dörtte birini temsil ediyor.

■ Birçok şirket net sıfır karbon hedefine ulaşma yolculuğunun hala başında. Karbon Saydamlık Projesi (CDP) kapsamında bildirimde bulunması beklenen şirketlerden yaklaşık yüzde 87’si herhangi bir net sıfır karbon hedefine veya emisyon azaltımına dair bildirimde bulunmuş değil.

■ Şirketler net sıfır karbon hedefine daha hızlı bir şekilde ulaşma yolculuklarında önemli dahili ve harici zorluklarla karşı karşıya kalıyorlar. Harici zorluklar; bazı durumlarda belirsiz ve istikrarsız politika kapsamı, düşük karbonlu ürünlere ve hizmetlere müşteri talebinin yetersiz kalması, çeşitlilik gösteren yatırımcı tercihleri, yeni teknolojilerin daha yüksek maliyetli oluşu ve beraberinde getirdiği risklerle ilişkili. Dahili zorluklar ise, çoğunlukla şirket stratejisinin iklim hedefleriyle uyumlaştırılamaması, bu yeni değer yaratımının açık bir şekilde ortaya konamaması ile zaman ve insan kaynağının iklim odaklı çalışmalara seferber edilememesi olarak sıralanıyor.

Net sıfıra giden 5 adım

Adım 1: Net sıfır karbon hedefinin şirketin amacıyla bütünleşmesi

Adım 2: İklim risklerini ve fırsatlarını anlamak

Adım 3: Net sıfır karbon hedefinin ve kilometre taşlarının belirlenmesi

Adım 4: Şirket stratejisiyle uyumlu bir iklim programının oluşturulması

Adım 5: Etki yaratmak için kaynakları harekete geçirmek