Şirketlerin zor seçimi, TL, USD ve EUR
2024 yılı kredi kullanımda şirketlerin para birimi için zor bir sene oldu. Bir yandan geçmiş yıllarda yaşanan TL değer kayıplarının getirdiği büyük kambiyo zararlarının baskısı bir yandan da yüksek piyasa faizlerinin yansıdığı aşırı yüksek kredi maliyetleri. 26 Kasım 2024 tarihi itibariyle bir çalışma yaptık. Eğer 2024 yılı başında 1 milyon Euro veya karşılığı TL veya dolar kredi kullansak anapara artı faiz dahil bugünkü değeri (kredi yükümlülüğümüz) ne olurdu? TL kredi kullanımı için iki faiz oranı aldık. Birincisi piyasada en düşük faize sahip TCMB TL reeskont kredisi faizi yüzde 35’ten kullanmak. İkincisi ise TL reeskont kredisine ulaşamıyor iseniz TCMB verilerinden alınan 331 günlük ticari kredi faizi ortalaması olan yüzde 58,9 faiz oranını kullandık. Yine TCMB verilerine dayalı 331 günlük ortalama dolar ve Euro faizini hesaplamada kullandık, sırasıyla bu oranlar yüzde 8,38 ve yüzde 7,08. Kredi maliyetlerini 1.1.2024-26.11.2024 dönemini yansıtmaktadır.
1. 1 milyon Euro kredi için 331 gün yüzde 7,08 faiz oranından ödeyeceğimiz faiz 65.096,7 Euro, TL karşılığı 2.353.975 TL ve kredinin kur farkı 3.587.300 TL ( (36.1612-32.5739)*1.000.000) olmak üzere toplam kredi maliyetinin TL karşılığı 5.941.275 TL.
2. 1 milyon Euro karşılığı (parite 1.1065) 1.106.500 dolar krediyi yüzde 8,38 faiz oranından 331 gün kullandığımızda ödeyeceğimiz faiz 82.255,2 dolar ve TL karşılığı 2.942.873 TL ve kredinin kur farkı ((34,5184-29,4382)*1.000.000) 5.621.241 TL olmak üzere toplam kredi maliyeti 8.564.114 TL.
3. a. 1 milyon Euro karşılığı TL krediyi TL reeskont kredi faiz yüzde 35’ten kullanırsanız 331 gün için ödeyeceğiniz faiz (kredi maliyeti) 10.482.462 TL.
b. 1 milyon EUR karşılığı TL krediyi 2024 yılında ticari kredilere uygulanan ortalama kredi faizinden yüzde 58,9’dan kullanır isek faiz maliyetimiz ise 17.640.486 TL
Analizimize devam edelim. Dolar/TL yılbaşından 26 Kasım 2024’e yüzde 17,3, Euro/TL ise yüzde 11 değer kaybetti. Yukarıda sonuçlara göre,
1. 1 milyon EUR kredi kullanan bir şirket TL ticari kredi kullanıma nazaran 11.699.211 TL, TCMB TL reeskont kredi kullanımına nazaran 4.541.187 TL, dolar kredi kullanıma nazaran ise 2.622.839 TL daha az faiz ödedi ve iyi bir karar verdi.
2. FX kredi kullanımı 128.7 milyar dolar iken sene başında şimdi 37.4 milyar dolar artarak 163.4 milyar dolara ulaştı.
3. 2023 sonunda 82 milyar dolar olan reel sektörün açık pozisyonu 48 milyar dolar artarak 130 milyar dolara ulaştı.
Sonuç olarak, 2024 yılında Euro kredi kullananlar TL ve dolar para birimlerine nazaran daha az faiz ödedi ve kazandılar. 2025 yılında da maliyet, faiz ve kur dengesi 2024 yılı ile paralellik arz etmesi olası. Bir yandan artan TCMB rezervleri, bir yandan ödemeler dengesinin Haziran2024’ten başlayarak son dört aydır pozitif olması dolar/TL dengesi için önemli makroindikasyonlardır. Bu durumda açık pozisyon riskleri artacak ve şirketler karar verirken kur riski mi? Yoksa TL yüksek faiz mi? Zor bir seçim. Öte yandan ECB’nin faiz indirim sürecinin devam etmesi de karar vermede önemli olacak. Ancak burada satışların ve aktiflerin para cinsinden dağılımı karar vermede yol gösterici olacaktır.