Sıra ithallerde mi?

Batı Avrupa’nın büyük otomobil pazarlarındaki Ekim ayı sonuçlarına baktığımızda; Türkiye’den çok farklı grafikler ortaya çıkıyor.

Fransa düşüş eğilimindeyken, İtalya dengesiz ve İspanya daha istikrarlı seyirlerdeler…

135 bin 534 adetle Fransa’da %11,1 azalan Ekim satışlarıyla üst üste altı aydır pazarın daraldığı, tam elektriklerde pazar payında %18 düşüşle satışların da üç aydır gerilediği kaydedildi. Çin’den ithal elektriklilere getirilen ek vergiler ve düşük maliyetli Çin modellerinin teşvik dışı bırakılması, tüketicinin ilgisini azalttı. Ayrıca benzinlilerin satışları %32,7 düşüşle büyük bir gerileme yaşarken, hafif hibrit ve tam hibritler, diğer seçeneklerden pay kapmış görünüyor. Ancak, plug-in hibrit segmenti de %26,9 gerilemeyle bu genel düşüşten etkilenmiş.

126 bin 570 adetle İtalya’daki zayıf talep yüzünden benzinli ve dizellerde çift haneli düşüşler yaşanırken, hibrit araçlarda sınırlı bir artış gözlemleniyor. Ekim ayında hibritler %42,8 pazar payıyla içten yanmalı motorlulardan daha fazla tercih edilirken; tam elektrikliler %12,8 düşerek pazar payında %44’te kalmışlar.

İspanya’da ise Ekim ayı, 83 bin 472 adetle %7,2 artışla pozitif bir tablo gösterdi. İspanya, büyük Avrupa pazarları arasında büyümeye devam eden ender ülkelerden biri olurken; elektrikli araçlara talep düşük olsa da hibritler %42,1 pazar payıyla liderliğini koruyor. 

Genel olarak baktığımızda; Avrupa pazarlarında hibrit araçlara ilgi artıyor, tam elektriklilerde Çinlilere uygulanan tarifelerin tüketici tercihlerini etkiliyor, benzinli araçların düşüşü de devam ediyor, diye özetleyebiliriz.

Bizde hafif ticarilerin de dahil olduğu Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) pazar verilerinde tüm hibritlerin %21,2 ve elektriklilerin %11,8 pay aldığı Ekim ayında pazar, geçen yılın aynı dönemine göre %4 azalarak 97.274 adetle tamamlanmıştı. Binek otomobil satışları %8,4 düşerek 75 bin 662 adette kalırken, hafif ticari araç satışları %15,2 artarak 21.612 adede ulaştı. Ancak, son 10 yılın ortalamalarına göre otomotiv pazarının toplamda %51 büyüdüğünün, otomobillerin %55, hafif ticarilerin %37 ve ağır ticari araç pazarının %40 artış gösterdiğinin altı çizilmeli… 

OSD’nin “durağanlık” olarak nitelendirdiği iç pazardaki bu “frene basma”, geçen yılın aynı Ocak-Ekim dönemine göre %2 küçülerek, ağır ticarileri de kattığımızda 983 bin 968 adet seviyesini gösterdi. Yerli otomobil satışlarında %9’luk düşüşe karşın ithallerin satışlarının %4 artması ve hafif ticarilerde de ithalatın payının %71’e yükselmiş olması, yerli üretim üzerinde rekabet baskısının arttığına işaret ediyor.

Yerli üretimin şu anki pazar şartlarındaki fiyatlarda rekabet edemediğini notlarımıza alırken, Euro bazında ise %2 artan ihracatın ise ilk 10 ayda 30,2 milyar dolarlık lider ihracat geliriyle ile pozitif bir seyir izlediğini fark ediyoruz. Üstelik; toplam otomotiv üretimi %7, otomobil üretimi ise %5 oranında düşmüş iken. Global tedarik zinciri sorunları ve maliyetlerdeki artışlar, devam eden çip krizinin etkileriyle elektrikli araç bileşenlerine yönelik taleplerin geleneksel araçlar için ayrılan kaynakları daraltması, üretimi sınırlayan faktörler arasında sayılıyor. Ayrıca enerji fiyatlarının artışı ve yüksek faizler de, üreticiler için ek baskı yaratırken; özellikle ticari araç grubundaki iç pazardaki talep daralmasına karşı daha duyarlı olan kamyon üretiminin %31 düşmesi dikkat çekiyor. 

İhracatın artışında kur avantajı etkili olsa da, özellikle Avrupa pazarında yaşanan ekonomik durgunluk, ihracatımız için talepte kısmi bir azalmaya yol açmaya başlıyor, diyebiliriz. 

Keşke üretim maliyetleri azalabilse, döviz kurları istikrar kazansa ve iç pazardaki kredi koşulları iyileşse, yılın geri kalanında “yerli” üretim yeniden hızla yükselmeye devam edebilir… Fakat rekabette avantaj sağlayan ithallerin, coşkulu kampanyalarıyla paylarını daha da iyileştireceği ve pazarı 2024 sonunda 250 bin adedi elektriklenmiş olmak üzere 1,1 milyon adetlerin üstüne ulaştıracakları da kesin gibi...

Çinlileri durdurmayı başaran OSD’nin, şimdi de diğer ithallerle mücadelesi, bakalım nasıl ilerleyecek?..