Sigortalı çalışmaya başlamadan önce engelli olanların emekliliği
Engellilerin emekliliği diğer çalışanlara göre daha avantajlıdır.
Çalışma hayatında engellilerin korunması ve daha erken emekli olabilmelerine imkan tanınması önemli bir haktır.
Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 53’üncü maddesine göre malûl sayılmayı gerektirecek derecede (2/3 oranında) hastalık veya özürü bulunan ve bu nedenle malulük aylığından yararlanamayan sigortalılar, yaşları ne olursa olsun en az onbeş yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3600 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla yaşlılık aylığından yararlanırlar.
İlk defa 06/08/2003 tarihinden önce çalışmaya başlayan ve sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlandığını belgelendiren engelli sigortalılar için kademeli bir geçiş öngörülmüş olup kanunda belirtilen sigortalılık süreleri ve prim gün sayılarıyla yaşlılık aylığından yararlanacaklardır. SGK uygulamasına göre Sigorta başlangıç tarihi 18 yaşın dolduğu tarihten başlar.
5510 sayılı Kanunu’nun geçici 10’uncu maddesi (1) fıkrası hükmüne göre, 4/a kapsamında sigortalı olup bu kanunun yürürlük tarihinden önce ilk defa sigortalı olanlardan, sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce 506 sayılı Kanun’un mülga 53. maddesine göre malûl sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya özrü bulunan ve bu nedenle malûllük aylığından yararlanamayan sigortalılar, yaşları ne olursa olsun en az 15 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3600 gün uzun vadeli sigorta kolları primi ödemek koşuluyla yaşlılık aylığından yararlanırlar.
Kanuni düzenlemeye göre, sigortalı olmadan önce malul sayılan ve 15 yıl sigortalılık 3600 gün prim ödeme şartını sağlayan engelliye bağlanacak aylık malullük aylığı olmadığından, aylık bağlama açısından son 7 yıllık fiili prim ödeme gün sayısına bakılacak, son 7 yıla ait hizmetin fazlası 4/a sigortalılığına aitse aylık bağlanabilecektir.
Malullük aylığında olduğu gibi engellinin tabi olduğu son sigortalılık türünün önemi bulunmamaktadır.
5510 sayılı Kanun’a göre, bu kanun kapsamında ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce malul sayılmayı gerektirir oranda özrü ya da hastalığı bulunan ve bu nedenle malullük aylığı kapsamı dışında tutulan sigortalılara, en az 15 yıldan beri sigortalı olmak ve en az 3960 gün prim ödemek koşuluyla yaşlılık aylığı bağlanır.
3960 gün prim ödeme koşulu hemen yükseltilmemiş kademeli bir artışa tabi tutulmuştur. Buna göre;
- 1 Ekim 2008 tarihinden önce işe girenler için prim ödeme gün sayısı 3600,
- 1 Ekim 2008-31 Aralık 2008 tarihleri arasında işe girenler için prim ödeme gün sayısı 3700,
- 1 Ocak 2009-31 Aralık 2009 tarihleri arasında işe girenler için prim ödeme gün sayısı 3800,
- 1 Ocak 2010-31 Aralık 2010 tarihleri arasında işe girenler için prim ödeme gün sayısı 3900,
- 1 Ocak 2011-31 Aralık 2011 tarihleri arasında işe girenler için prim ödeme gün sayısı 3960, olarak alınır.