SGK’da alt işveren borçları nasıl yapılandırılacak?

7440 sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun’’ ile SGK tarafından takip ve tahsil edilen 2022/Aralık ve önceki aylara ait sigorta primi, Bağ-Kur primi, işsizlik sigortası primi, emekli keseneği ve kurum karşılığı, sosyal güvenlik destek primi, isteğe bağlı sigorta primi, topluluk sigortası primi, asgari işçilikten kaynaklanan eksik prim, idari para cezası, damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı, rücu borçları, yanlış ve yersiz ödenmiş olan gelir ve aylıklardan kaynaklı borçlar ile tarımsal kesinti sorumlularının SGK’ya aktarmadıkları prim borçlarının yeniden yapılandırılmasına imkânı getirilmiştir.

Başvuru süresi

Yeniden yapılandırma hükümlerinden yararlanmak isteyen borçluların en geç 31.05.2023 Çarşamba günü mesai saati bitimine kadar ilgili SGK müdürlüklerine şahsen, posta yoluyla, e-devlet üzerinden veya aynı gün saat 23.59’a kadar e-Sigorta yoluyla başvuruda bulunmaları gerekmektedir.

Peşin veya taksitle ödeme

Borçlular yapılandırılan borçlarını peşin veya taksitler (aylık dönemler hâlinde azami 48 eşit taksitte) halinde ödeyebileceklerdir.

Peşin ödeme yolunun tercih edilmesi halinde, ödemenin (30.06.2023 tarihi Resmi Tatile denk geldiğinden) 03.07.2023 Pazartesi günü mesai saati bitimine kadar yapılması gerekmektedir.

Yapılandırılan borcun taksitler halinde ödenmek istenmesi halinde, yine ilk taksitinin (30.06.2023 tarihi Resmi Tatile denk geldiğinden) 03.07.2023 Pazartesi günü mesai saati bitimine kadar, diğer taksitlerinin ise bu tarihleri takip eden aylık dönemler hâlinde ödenmesi gerekmektedir.

Alt işveren borçlarının yapılandırılması

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 12’nci maddesinde, “Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin bir işte veya bir işin bölüm veya eklentilerinde, iş alan ve bu iş için görevlendirdiği sigortalıları çalıştıran üçüncü kişiye alt işveren denir. Sigortalılar, üçüncü bir kişinin aracılığı ile işe girmiş ve bunlarla sözleşme yapmış olsalar dahi, asıl işveren, bu kanunun işverene yüklediği yükümlülüklerden dolayı alt işveren ile birlikte sorumludur.” Şeklinde düzenleme yapılmıştır.

Dolayısıyla, 5510 sayılı Kanunun 12’nci maddesindeki düzenleme uyarınca, alt işverenlerin SGK’ya olan borçlarından, alt işveren ile birlikte asıl işverenin de sorumluluğu bulunmaktadır.

Söz konusu sorumluluğun takibi açısından, asıl işveren-alt işveren ilişkisinin olduğu işlerde, alt işveren adına bağımsız işyeri dosyası açılmamakta, bunun yerine alt işveren, asıl işverenin işyerinde çalıştırdığı sigortalıları, işverenle aralarında yaptıkları sözleşmeyi ibraz etmek suretiyle, SGK’dan alacağı özel bir numara ile (alt işveren numarası) asıl işverenin kayıtlı olduğu işyeri dosyasından bildirmesi gerekmektedir.

Bu çerçevede, alt işvereni bulunan işverenlerin, 7440 sayılı Kanun kapsamına giren borçları için başvuruda bulunmaları halinde, asıl işverenin borçlarının yanı sıra alt işverenlerin borçları da yeniden yapılandırma kapsamına dâhil edilmektedir.

Kısacası, yeniden yapılandırma işleminde, hem asıl işverenin, hem de alt işverenin borcunun olması halinde, asıl işverenin “sadece kendime ait borcu yapılandırmak istiyorum” şeklinde bir tercih hakkı bulunmamaktadır.

1- Alt işverenlerden alınacak taahhütname

Asıl işveren tarafından 7440 sayılı Kanun’a istinaden yapılacak başvuru sırasında, varsa alt işverenlerin borçları da yeniden yapılandırma kapsamına dâhil edileceğinden, asıl işverenlerden, daha sonraki bir tarihte anılan Kanuna istinaden başvuruda bulunulmayacağına dair alt işverenlerden alınmış aşağıdaki taahhütnamenin alt işverenden tarafından SGK’ya ibraz edilmesi gerekmektedir. 

TAAHHÜTNAME

Müdürlüğünüzün/Merkezinizin .................................................. sicil numaralı işyerinde işlem gören .........................................................................................................’nin alt işveren numarası ile faaliyette bulunmaktayım.

Asıl işverenin, alt işvereni olarak çalıştırdığım sigortalılardan dolayı kurumunuza olan borçlarımı 7440 sayılı Kanunun kapsamında ödemek üzere başvuruda bulunması nedeniyle, söz konusu işyerinden dolayı alt işveren sıfatımdan kaynaklanan borçlarım için anılan Kanun hükümlerinden yararlanmak amacıyla ayrıca başvuruda bulunmayacağımı, bu borcun asıl işveren tarafından anılan Kanun hükümlerine göre ödenmemesi halinde, Kurumunuza karşı herhangi bir itirazda bulunmayacağımı ve bundan dolayı ihtilaf yaratmayacağımı beyan ve taahhüt ederim.

Alt İşveren

2- Asıl işverenin yapılandırma başvurusundan önce alt işverenin kendi borcu için yapılandırmaya başvurmuş olması durumu

Eğer, asıl işverenin yapılandırma başvurusundan önce alt işveren kendi borcu için 7440 sayılı

Kanun’a istinaden başvuruda bulunmuş ise, başvuruda bulunan alt işverenin kapsama giren borcu anılan kanuna istinaden pesin veya taksitle ödenebilecek, ancak Kurumla ihtilaf yaratılmayacağına ilişkin asıl işverenden alınmış aşağıdaki taahhütnamenin alt işverenden tarafından SGK’ya ibraz edilmesi gerekmektedir.

TAAHHÜTNAME

“Müdürlüğünüzde/Merkezinizde işlem görmekte olan ......................................................... …………sicil

numaralı işyerimizin .......... nolu alt işvereni olan ...................................................................................

ile 5510 sayılı Kanunun 12 nci maddesi hükmüne istinaden müşterek ve müteselsil borçlu bulunduğumuz toplam ………………………... TL borcumuzun, söz konusu alt işverene ait olan kısmının münferiden 7440 sayılı Kanun kapsamında değerlendirilmesi talebine işveren olarak muvafakat eder, anılan Kanun maddeleri hükümlerine göre borcunu ödememesi halinde müştereken ve müteselsilen borçlu bulunduğumuzu, bu konuda ileride itirazda bulunmayacağımızı ve ihtilaf yaratmayacağımızı kabul ve taahhüt ederiz.”

Asıl İşveren 

3- Asıl işveren/Alt işverenlerden taahhütname alınamaması durumu

Gerek asıl işverenlerin, gerekse alt işverenlerin 7440 sayılı Kanuna istinaden başvuruda bulunmaları ve asıl işverenlerin, alt işverenlerden; alt işverenlerin ise asıl işverenlerden taahhütname alamamaları halinde:

- Asıl işverenlerin borçları, alt işverenlerin borçları da dâhil edilerek elektronik ortamda,

- Alt işverenlerin borçları ise, yalnızca kendi borçlarını kapsayacak şekilde manuel ortamda,

yapılandırılacaktır.

Ancak, bu durumda, gerek asıl işverenin, gerekse alt işverenin kapsama giren borçlarını ödemesi halinde, alt işverenin borçları mükerrer tahsil edilmiş olacağından, mükerrer tahsil edilmiş olan tutarlar asıl işverenlerin varsa borçlarına mahsup edilecek, borcunun bulunmaması halinde ise faizsiz olarak iade edilecektir.