Sermaye şirketlerinde asgari sermaye genelgesi
Türk Ticaret Kanunu’nda anonim şirketler için belirlenmiş asgari esas sermaye tutarı 50 bin TL (kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş bulunan halka açık olmayan şirketler için 10 bin TL) (md. 332), limitet şirketlerde ise belirlenmiş asgari esas sermaye tutarı 10 bin TL. (md. 580) iken Cumhurbaşkanı’nın kanunda yer alan yetkilerini kullanarak bu tutarları 24.11.2023 tarih ve 7887 sayılı Kararı ile artırdığını, 25 Kasım 2023 günlü Resmi Gazete’de yayımlanan söz konusu Kararname ile anonim şirketler için asgari esas sermaye miktarının 250 bin TL (kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş bulunan halka açık olmayan şirketler için 500 bin TL), limitet şirketler için asgari esas sermaye 50.000 TL olarak belirlendiğini daha önce 28.11.2023 günlü gazetemizde yayımlanan köşe yazımda aktarmış, özellikle avukat istihdamı açısından değerlendirmelerde bulunmuş, daha sonra da 12.12.2023 günlü Gazetemizde yayınlanan “Yeni Asgari Sermaye Tutarlarının Yol Açtığı Sorular” başlığı altında tarafıma gelen soruları değerlendirmiştim.
Bu defa yine aynı konuya dönmemim sebebi, İç Ticaret Genel Müdürlüğü’nün konuyu açıklamak üzere “Asgari Sermaye” konulu olarak yayınladığı 92124772 Genelge. Genelge’de; söz konusu Cumhurbaşkanı Karanın uygulanmasında uygulama birliğinin sağlanmasını teminen, 1/1/2024 tarihinden itibaren tescil işlemlerinde yerine getirilmesi gereken işlemler aşağıda aktaracağım 6 başlık altında duyuruldu. Aslında Genelge’de yer alan açıklamalar, önceki görüşlerimizle uyumlu.
Genelge metni
“1. Yeni kurulacak anonim şirketlerde en az sermaye tutarının 250 bin0 TL’den, limitet şirketlerde ise 50 bin TL’den daha az olmaması,
2- Sermaye artırım kararı tescil işlemlerinde, sermayenin yeni en az sermaye
tutarlarından daha az olmaması,
3- Kısmi bölünme tescil işlemlerinde, sermaye azaltımı yapılması halinde,
bölünen şirketin sermayesinin yeni en az sermaye tutarının altına inilmeyecek şekilde işlem tesis edilmesi,
4- Tür değişikliği tescil işlemlerinde, yeni türün sermayesinin yeni en az sermaye tutarından daha az olmayacak şekilde işlem tesis edilmesi,
5- Kanunun 376’ncı maddesi kapsamında şirketin sermayesinin ve kanuni yedek akçelerinin kaybına ilişkin yapılacak hesaplamalarda, şirketin tescil edilmiş sermayesinin esas alınması, tedbir alınması gereken durumlarda ise bu genelgede yer verilen açıklamalar çerçevesinde işlem tesis edilmesi,
6 - 6103 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunun 20’nci maddesi ile 6102 sayılı Uygulama Kanunu’nun geçici 10’uncu maddesi kapsamında, sermaye intibakı yapılmaması sebebiyle infisah etmiş sayılan şirketlerin, faaliyetlerine devam etmek istemeleri durumunda sermaye artırımı yapılabileceği yönünde açık bir mahkeme kararı bulunmadığı müddetçe sermaye artırım tescil taleplerinin karşılanmaması gerekmektedir.”
Genelgenin özeti
Kısaca genelge diyor ki; yeni asgari sermaye tutarları 1.1.2024 sonrası kurulacak şirketleri ilgilendirmektedir. Eski şirketler Cumhurbaşkanı Kararı öncesi asgari sermaye tutarlarına tabi olmaya devam edeceklerdir. Cumhurbaşkanı Kararı sonrası hukuki duruma uymalarını gerektiren bir düzenleme bulunmamaktadır. Öte yandan bu eski şirketlerin borca batıklığının tespitinde de -Cumhurbaşkanı Kararı ile belirlenen asgari tutarların altında kalmış olsa dahi- mevcut tescil edilmiş sermayelerine itibar olunacaktır.
Ancak 1.1.2024 öncesi kurulmuş olmaları dolayısıyla sermayelerini yeni belirlenen tutarlara yükseltmek zorunda olmayan şirketlerin sermaye artırımı yapmaları halinde sermayelerini en az yeni tutara kadar yükseltmek zorunda oldukları, bu şirketlerin tür değiştirmeleri halinde yeni şirketin sermayesinin en az yeni belirlenen tutarlar kadar olmak zorunda olduğu, bu şirketlerin bölünmeleri halinde bölünen (yeni) şirketin sermayesinin ve bölünme dolayısıyla sermaye azaltımı yapılması halinde bölünen şirketin kalan sermayesinin yeni asgari sermaye tutarlarından az olmayacağı Genelge’de vurgulanmaktadır.
Öte yandan genelgede yeni 6103 sayılı Ticaret Kanun’unun kabulü sırasında sermayesini bu yeni kanunla belirlenmiş sermaye tutarlarına belirlenmiş sürede çıkartmamış ve dolayısıyla infisah etmiş kabul edilen şirketlerin faaliyetlerine devam etmek istemeleri halinde sermaye artırımını ancak bu konuda alacakları bir mahkeme kararı ile yapabilecekleri de haklı olarak vurgulanmaktadır.
Avukat istihdam yükümlülüğü
Bu Genelge Avukatlık Kanunu’nun 35. maddesi uyarınca zorunlu avukat istihdamı konusundaki görüşümüzü değiştirmemizi de gerektirmemekte, aslında teyit etmektedir. 1.1.2024 öncesi kurulmuş anonim şirketler, asgari sermaye bakımından mademki, Cumhurbaşkanı Kararı öncesinde kanunda yazılı asgari sermaye tutarlarına tabidirler, o halde sermayelerinin kanunda yazılı asgari sermaye tutarının beş katını geçmesi halinde (250 bin TL) zorunlu avukat istihdamı yükümlülüğüne de tâbi olacaklardır. Bu yükümlülükten kurtulmak ancak 1.1.2024 sonrası sermaye artırımı yapılması ve sermayenin 1 milyon 250 bin TL’nin altında belirlenmesi ile mümkün olabilecektir. Bu nedenle artık sermayesi 1 milyon 250 bin TL’nin altında olan eski – yeni bütün anonim şirketlerin avukat istihdamı yükümlülüğüne tabi olmayacağı yönündeki görüşlere de katılmıyorum.