Sermaye hareketlerindeki oynaklık faiz indirimini zorlaştırır

İsmet ÖZKUL
İsmet ÖZKUL KRİTİK AÇI

Cari işlemler açığındaki kayda değer düşüşe rağmen ödemeler dengesinin sermaye hareketleri tarafında istikrarlı bir görünüm ortaya çıkmış değil. Merkez Bankası’nın faizleri yükseltmesi ve buna paralel diğer önlemleriyle yabancı sıcak para girişinde hızlı bir artış gerçekleşti. Ancak gelen yabancı sıcak para, esas olarak ‘carry trade’ benzeri kısa vadeli fırsatlar peşinde koşan oynak karakterde bir kaynak olduğu için, yabancı kaynak girişine rağmen sermaye hareketlerinde ihtiyaç duyulan istikrarlı hava hala oluşamadı.

Temmuz ayı ödemeler dengesi verileri de bu durumu yansıtıyor:

- Cari işlemler dengesi, mevsimsel etkinin de katkısıyla Haziran’ın ardından Temmuz’da da fazla verdi. Geçen yıl Temmuz’da 5,33 milyar dolar gibi yüksek bir açık verildiği için bu yıl kaydedilen 566 milyon dolarlık fazla, 12 aylık toplam cari açığın 19 milyar dolara kadar gerilemesini sağladı.

- Haziran öncesinde yabancıların getirdiği aylık net kaynak miktarı tarihi düzeylere çıkmıştı. Haziran’da ise tam tersine kaynak kaynak çıkışı oldu. Temmuz’da ise yabancılardan 3,08 milyar dolar net kaynak girişi gerçekleşti. Ancak bu miktar önceki aylarda ortalama 5-6 milyar doları bulan net yabancı girişine göre oldukça cılız bir giriş oldu.

- Yabancılar, Temmuz’da önceki yatırımlarına bağlı olarak 2,48 milyar dolar kar transferi yaptılar. Bu miktar da göz önüne alındığında 3,078 milyar dolarlık net giriş iyice cılız kalıyor.

- Yabancı doğrudan yatırımlar Temmuz’da da 1,18 milyar dolar ile olağan seyrini korudu.

- Yabancı sıcak parada ise 1,9 milyar dolarlık giriş gerçekleşti. Mayıs’ta yabancı sıcak para girişinin 6,91 milyar dolara kadar çıkmış ama ardından Haziran’da 1,47 milyar doları bulan bir yabancı sıcak para çıkışı olmuştu. Üç aylık veriler sıcak para cephesinde ciddi bir oynaklığa işaret ediyor.

- Yabancı sıcak parada Temmuz’da en önemli hareket yabancı mevduatı ve tahvil-bono cephesinde oldu. Bankalardaki yabancı mevduatı 1,62 milyar dolar artarken Merkez Bankası’ndaki yabancı mevduatında 6,12 milyar dolarlık ciddi bir çıkış oldu. Buna bağlı olarak yabancı mevduatta 4,51 milyar dolarlık bir çıkış gerçekleşmiş oldu.

- Yabancı mevduattaki çıkışı, yabancıların tahvil alımları dengeledi. Yabancılar Temmuz’da da 6,43 milyar dolar gibi önceki aylarda görülen yüksek düzeylere denk bir tahvil alımı yaptılar.

- Yabancıların tahvil alımlarının 3,89 milyar doları Temmuz ayında devlet, bankalar ve diğer sektörler tarafından yurtdışında gerçekleştirilen tahvil ihraçlarıyla gerçekleşti. Bu yurtiçi tahvil piyasasındaki yabancı alımlarının 2,54 milyar doları düzeyinde olduğunu gösteriyor.

- Yerleşiklerin yurtdışı yatırımları ile dışarı çıkış eğilimi Temmuz’da da 1,3 milyar dolar ile devam etti.

- Buna karşın yurt dışı borçlanma ile 2,72 milyar dolar kaynak girişi gerçekleşti. Buna karşın bankalar yurt dışına 822 milyon dolar kredi verdiler.

Bu çerçeve, global piyasalardaki gelişmeler ve iç ve dış siyasi gelişmeler karşısında yüksek faiz baskısını sürdürecek bir görünüm sunuyor.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
Envanter 29 Ekim 2024