Sermaye hareketlerinde oynaklık sürüyor
Merkez Bankası verilerine göre cari işlemler dengesi Ağustos ayında 4,32 milyar dolar fazla verdi. Bu Ağustos 2019’daki 5,1 milyar dolarlık cari işlemler fazlasından sonra gerçekleşen tarihi en yüksek cari işlemler fazlasıydı.
Ancak öte yandan Ağustos ayı rekor cari işlemler fazlasına rağmen, döviz rezervlerinde 2,51 milyar dolar gibi hatırı sayılır bir erimenin yaşandığı bir ay oldu. Çünkü hem yabancılar hem yerleşiklerin net sermaye hareketleri çıkış yönünde oldu. Kaynağı belirsiz dövizde de çıkış olunca ortaya rekor cari fazla görüntüsüyle tam tersi bir sonuç çıktı.
- Cari işlemler hesabıyla dış ticaret açığı geçen yılın Ağustos ayına göre 4,24 milyar dolar azalarak 2,91 milyar dolara düştü. Bu düşüşü sağlayan faktör ihracat artışı değil ithalattaki düşüş. İhracat bir yıl öncesine göre sadece 0,63 milyar dolar artarken, ithalatta 3,61 milyar dolarlık bir azalma gerçekleşti. İthalattaki azalmanın 2,03 milyar doları da altın ithalatındaki düşüşten kaynaklandı.
- Net turizm gelirleri ancak geçen yılki düzeyini korudu ve cari açıktaki düzelmeye sadece 50 milyon dolarlık bir katkı yaptı.
- Sermaye hareketleri tarafında yabancılarda 0,61 milyar dolarlık, yerleşikler tarafında 2,11 milyar dolarlık çıkış oldu. Buna ek olarak 0,44 milyar dolarlık net kredi geri ödemesi gerçekleşti. Buna kaynağı belirsiz döviz hareketlerinde 3,66 milyar dolarlık çıkış eklendi.
- Böylece Ağustos ayında toplam 6,83 milyar dolar ile cari işlemler fazlasından çok daha yüksek bir kaynak çıkışı yaşandı.
- Yabancı doğrudan yatırımlar 0,5 milyar dolar ile önceki ayların oldukça altında kaldı. Buna karşın yabancı sıcak parada 1,11 milyar dolarlık çıkış oldu. Sonuç olarak yabancı sermaye hareketlerinde 0,61 milyar dolarlık çıkış yaşandı.
- Dışarıya sermaye çıkışında ana aktör yine yerleşikler oldu. Ağustos’ta yerleşikler doğrudan yatırım olarak 0,56 milyar dolar, portföy yatırımı olarak 1,56 milyar dolar çıkarılar. Kredi hareketleriyle de 0,44 milyar dolarlık bir net çıkış gerçekleşti.
- Ağırlıklı olarak yerli sıcak paranın hareketlerini yansıtan kaynağı belirsiz dövizdeki çıkış da 3,66 milyar doları buldu. Kaynağı belirsiz döviz hareketlerinde 3 aylık aradan sonra tekrar çıkış yaşanmış oldu.
Sonuç olarak cari işlemlerdeki düzelmenin ihracat artışından değil ithalattaki düşüşten kaynaklanıyor olması, cari açıktaki azalmanın büyüme tarafındaki faturasına ilişkin kaygıları artırıyor. Sermaye hareketleri tarafındaki oynaklık ise kurlarda yüksek tansiyon, faizlerde yüksek seyir faktörü oluşturuyor.
