Sermaye hareketleri seçimler sonrasında ne kadar değişti?
Olası bir ödemeler dengesi krizini önlemek için dış kaynak bulmak, Erdoğan yönetiminin seçimler sonrası ekonomi politikasının en acil ve en kritik ayağını oluşturuyor. Ekonomide gördüğümüz tüm politika ve kadro değişikliklerinin arkasında bu dert var.
Bu değişikliklerin sermaye hareketlerini ilk anda ne ölçüde etkilediğini anlamak için seçim öncesi 2 ay (Mart-Nisan) ile sonrası 2 aya (Haziran-Temmuz) ait ödemeler dengesi verilerini inceleyeceğiz:
● Seçim öncesi 2 ayda 13.25 milyar dolarlık cari açığa ilaveten 10.20 milyar dolar da net sermaye çıkışı oluğu için döviz rezervlerinde 23.45 milyar dolarlık erime gerçekleşmişti. Seçim sonrası iki ayda ise cari açık 4.82 milyar dolara gerilerken 18.79 milyar dolarlık net sermaye girişi oldu ve döviz rezervlerinde 13.98 milyar dolarlık bir artış gerçekleşti. Rezerv cephesinde iki önem arasında 37.43 milyar doları bulan “güçlü” bir düzelme söz konusu.
● Ancak bu “düzelme”nin kaynağı yabancılar değil. Yabancıların getirdiği miktarda iki dönem arasında sadece 948 milyon dolarlık bir artış var. Seçim öncesi iki ayda yabancıların getirdiği kaynak 7.01 milyar dolar iken sonraki iki ayda 7.96 milyar dolara çıkmış. Önceki iki ayda hisse senedi ve tahvilden yabancı çıkışı varken, sorasında giriş var. Ancak bunun büyük bölümü, daha önce mevduat şeklinde gelen sıcak paranın bir kısmının portföy yatırımlarına kayması şeklinde gerçekleşmiş.
● Düzelmenin ana kaynağı net hata noksan kalemi. Seçim öncesi iki ayda bu kalemde 12,22 milyar dolarlık döviz çıkışı varken, sonraki iki ayda 12,56 milyar dolar giriş var. Adeta seçim öncesi çıkanlar, seçim sonrası olduğu gibi geri dönmüş. Görünen o ki seçim belirsizliği ile bankacılık sisteminden çıkarak yastık altına, kasalara giren veya kayıt dışı olarak yurtdışına çıkan döviz, seçim sonrası tekrar bankacılık sistemine dönmüş.
● Düzelmenin ikinci büyük kaynağı da yine yerleşikler. Seçim öncesi iki ayda 5,17 milyar dolar olan yerleşiklerin yurtdışı mevduat ve portföy yatırımı miktarı, seçim sonrası iki ayda 232 milyon dolara düşmüş. Rezervlerdeki düzelmenin 5,20 milyar doları yerleşiklerin yurtdışına doğrudan yatırım ve sıcak para olarak çıkardıkları miktardaki düşüşten geliyor. Buna yurtdışına verilen kredilerdeki 903 milyon dolarlık azalmayı da eklemek gerekiyor. Yerleşikler, sadece net dış borç ödemeleri ile rezerv artışını frenleyici bir etki yaratmış
Sonuç olarak ekonomi yönetimi ve politikalarındaki U dönüşü, ilk iki ay itibarıyla yabancı kaynak girişinde hissedilir bir değişiklik yaratabilmiş değil. Değişiklik sadece yerli sıcak para hareketlerinde var.
