Şehirlerarası otobüsler 30 milyar liraya 100 milyon yolcu taşıyor

2019 yılında Münih (Almanya) merkezli FlixBus’ın bünyesine katılan Kamil Koç’un CEO’su Çağatay Kepek’le buluşmaya giderken şirketin kuruluş öyküsüne baktım. “Kurucumuzun Yaşam Öyküsü” bölümünde 1926 yılında şirketi kuran Kamil Koç’un şu sözü dikkatimi çekti:

-          Bu iş benimle kaim…

Kamil Koç, bu sözü 3 kız evlat sahibi olduğu için söylemişti. Kamil Koç’un vefatından sonra ailenin ikinci ve 3’üncü kuşağından kadınlar şirketi yönetmiş, sonra Actera’ya satmışlardı. Actera’nın ardından devreye FlixBus girmişti.

Şirketin web sayfasındaki “Kurucumuzun Yaşam Öyküsü” bölümünün son cümlesi şöyleydi:

• Bayraktar öldü ama bayrak ayakta…

FlixBus yönetimi, Kamil Koç’un başında bulunan Kadir Boysan’ı Temmuz 2022’de ABD’deki operasyonlarının başına atarken, Türkiye’de CEO’luk görevi için Çağatay Kepek’i seçmişti.

Şeref Oğuz, Mete Belovacıklı ve Abdurrahman Yıldırım’la birlikte sohbet ederken Çağatay Kepek’e özellikle havayolu rekabetine rağmen Kamil Koç’un FlixBus açısından önemini sorduk. Türkiye pazarı verilerini ortaya koydu:

-          Türkiye’de halen şehirlerarası otobüs taşımacılığı 100 milyon yolcuya hizmet veriyor. Yıllık 30 milyar liralık ciro oluşuyor. Sektörde 400 dolayında şirket faaliyet gösteriyor.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı verilerinden birini paylaştı:

-          Şehirlerarası hizmet vermek üzere 5-6 bin otobüs kayıtlı bulunuyor. 40, 46, 50 kişilik otobüsler sefer yapıyor. İstanbul-Bursa gibi mesafelerde günde 4 sefer gerçekleşebiliyor.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın sistemine işaret etti:

-          Ulaştırma Elektronik Takip ve Denetim Sistemi (U-ETDS) adında bir sistemi var. Bu sistemde şehirlerarası seyahatlerin yanı sıra turizm taşımacılığı, ilçe, il arası taşımacılık verileri de bulunuyor.

Kamil Koç’un 2022’de 13.5 milyon yolcu taşıdığını bildirdi:

-          2023’te yolcu sayımız 15.5 milyona çıktı. Yıllık ciromuz 6 milyar lira. 2024’te yolcu saımızın 16-17 milyonu bulabileceğini öngörüyoruz.

Yurt içinde 72 ilde 300’ün üzerinde ayrı noktaya sefer düzenlediklerini kaydetti:

-          Senede 300-350 milyon kilometre yol yapıyoruz.

Kamil Koç olarak şu anda 2 ülkeye sefer yaptıklarını vurguladı:

-          Romanya ve Bulgaristan’da 6 noktaya seferimiz var. Yurtdışı seferlerde ülke sayısını 6-7’ye çıkarmayı planlıyoruz. Almanya, Avusturya ve Ukrayna için izinleri aldık. Gürcistan seferleri üzerinde çalışıyoruz. Yunanistan ile ilgili de planlarımız var.

Türkiye’de otobüsle şehirlerarası yolcu taşımacılığının geçmişte çok daha dominant olduğunu anımsattı:

-          Son yıllarda otobüsle şehirlerarası yolcu taşımacılığı biraz geriledi. Bu durum, “Ölmesi gereken bir iş” izlenimi veriyor.

Bu izlenime yanıtın adresinin Avrupa olduğunun altını çizdi:

-          Avrupa’da demiryolu ağı çok gelişmiştir. Tren hemen her yere gidiyor. Avrupa’da binek otomobil sahipliği de inanılmaz boyutta. Buna rağmen insanlar otobüsle seyahati daha çok kullanmaya başladı. Almanya, Fransa ve İngiltere’de otobüsle taşımacılık oldukça yüksek.

Havayolunun bir mesafeden sonra avantajlı olduğunun altını çizdi:

-          Uçak yolculuğu ülkemizde uzun mesafede ciddi bir alternatif. İstanbul’dan Bursa, Eskişehir, Zonguldak hatta Ankara gibi daha yakın lokasyonlarda otobüs ciddi bir alternatif. 5-6 saatlik yollarda havayolu ile daha rahat rekabet edebiliyoruz.

Filolarında yaz-kış mevsimine göre 800-1000 otobüsün sefer yaptığını aktarıp ekledi:

-          Otobüslerin 250’ye yakını şirketimize ait. Kalan bölümü iş ortaklarımıza ait. Otobüs başına 3 şoför görev yapar. Kendi bordromuzda 2 bin kişi istihdam ediyoruz. İş ortaklarımızla 6-7 bin kişilik istihdama ulaşıyoruz.

Havayoluna yenik düşüyor gibi görünse de yılda 100 milyon yolcu, şehirlerarasında otobüsü tercih ediyor… Yıllık ciro 30 milyar lirayı buluyor…

Şehirlerarası otobüs yolculuğundaki kapasite, potansiyel, Kamil Koç örneğinde olduğu gibi yabancı şirketlere de cazip geliyor…

ABD’de Greyhound Türkiye’de Kamil Koç 

KAMİL Koç CEO’su Çağatay Kepek, Münih merkezli Flix’i şöyle anlattı:

• Flix ana şirket. Çatısı altında FlixBus ve FlixTrain var. FlixBus, iki markayı bırakmıyor. ABD’de Greyhound, Türkiye’de Kamil Koç.

• FlixBus, ABD’li 114 yaşındaki Greyhound’u 2021’de satın aldı. Başına Kamil Koç’un önceki CEO’su Kadir Boysan’ı getirdi.

• FlixTrain, Almanya ve İsveç’te tren işletmeciliği yapıyor. Bu alanda da büyüme planları var.

• Meksika pazarında da güçlü olan Flix, 2024 yılında Hindistan pazarına da girecek.

Şehirlerarası otobüsler 1 milyar kilometreyi buluyor ciddi denetim yapıyoruz

 KAMİL Koç CEO’su Çağatay Kepek’e şehirlerarası otobüslerin karıştığı kazaları sorduk, toplam kilometreye işaret etti:

-          Türkiye’de şehirlerarası otobüslerin yıllık yaptığı yol toplam 1 milyar kilometreyi buluyor. Bu kadar kilometre yapınca maalesef başınıza inanılmaz hikayeler de gelebiliyor.

Kazalara karşı ciddi önlemler aldıklarını belirtti:

-          Emniyet Genel Müdürlüğü ve İtfaiye Daire Başkanlıkları ile koordineli çalışıyoruz. Bizim her aracımızda akıllı telefon var. Araçlarımızı operasyon merkezinden 7 gün 24 saat takip ediyoruz. Araç nerede, kaç kilometre hızla yol alıyor, görebiliyoruz.

Otobüs sürücülerini önemli eğitimlere yönlendirdiklerini bildirdi:

-          Araçlarla ilgili teknik eğitimleri üretici firma uzmanları veriyor. Lastik firmalarının eğitimleri de var. Kaptanları denetleyen ekiplerimiz de eğitimden geçiyor.

Kamil Koç’un 40 kişilik denetim ekibinin görev yaptığını kaydetti:

-          Araçlarımız, kaptanlarımız ve hostlar sürekli denetleniyor. Kendimiz alkol kontrolü bile yapıyoruz.

Şoförlerin haftada 6 gün araç kullanabildiğinin altını çizdi:

-          Sürücülerimiz bir gün içinde kesintisiz 4.5 saat araç kullanabiliyor. Toplamda günlük araç kullanım süresi 9 saat ile sınırlıdır. Haftada bir gün de izin yaparlar.

Şirket olarak “kırmızı bülten” uygulamasını benimsediklerini paylaştı:

-          Kaza ya da müşteri memnuniyetsizliği gibi olumsuz notları olan sürücüler “kırmızı bülten”e işlenir. Bizim ana kadromuz ya da iş ortaklarımızın kadrolarında görev alamazlar.

Kadın şoför temkinli ve kurallara daha titizlikle uyuyor

KAMİL Koç CEO’su Çağatay Kepek, şirketin DNA’sında kadınların olduğunu belirtti:

-          Diğer firmalarda da kadın şoförler var ama biz özellikle destekliyoruz. Bir ara kadromuzda kadın şoför 6’ya kadar çıktı. Şu anda 3 kadın şoförümüz görev yapıyor.

Yolcuların başlangıçta kadın şoförleri yadırgadığını vurguladı:

-          Kadın şoförler kurallara daha titiz şekilde uyuyor ve temkinli araç kullanıyor.

Bilet satış noktalarında da kadın çalışanların önde olduğunu kaydetti:

-          Bu durum biraz da şirketi kuran ailenin fertlerinin yönetim kurulunda geçmişte aktif görev almasından kaynaklanıyor. Ailenin hisselerini satmasından önce 6 yönetim kurulu üyesinin 5’i kadındı.