Seçimlere kur ve enflasyon şokunun yarattığı ruh haliyle girilmeyecek
Seçimlere en fazla altı ay kaldı. Son düzlükte alınan kararlar ve yapılan açıklamalar, seçmenin tercihleri için daha belirleyici rol oynayabilir. Özellikle bugünlerde yeni asgari ücret ve EYT düzenlemesi; bir süre sonra ise muhtemelen konut kredileri, beyaz eşya ve mobilya sektörlerinde atılacak adımlar kritik öneme sahipler.
Yeni asgari ücret, çalışanların maddi durumunu ve geleceğe yönelik beklentilerini yukarı çekeceği için tüketici güveninin yükselmesini sağlayacak. Temmuz’da yapılan asgari ücret artışı ile tarihi dip seviyesinden dönüş yapan tüketici güveni, 63’ten 76’ya çıktı. Bunu, aşağıdaki grafiğin son bölümündeki yükseliş hareketinde görüyoruz. Şimdi 8506 TL olarak belirlenen yeni asgari ücret ile bu hareketin devam ettiğini göreceğiz. Ocak ve Şubat aylarında endeks, büyük olasılıkla 80’in üzerine çıkacak. Böylece ekonomide son iki yılda yaşanan olumsuz gelişmelerin tüketici güveni üzerindeki etkileri bir parça telafi edilmiş olacak. Hemen arkasından EYT düzenlemesi de benzer bir etki yapacak. Ocak ayında bu defa kredi faizlerinde yapılacak değişiklik ile konut sektöründe bir hareketlilik başlayacak. Beyaz eşya ve mobilya sektörleri canlanacak. Aksi bir gelişme olmazsa seçmenler, birkaç ay sonra yapılacak seçimlere kur ve enflasyon şokunun ve bunların sonuçlarının yarattığı ruh haliyle girmeyecek.
2021 sonbaharında önce kur, ardından da fiyatlar tırmanmaya başladı. Uzun yıllar boyunca alışılagelen düşük enflasyon dönemi sona erip, fiyatlar hızla yükselmeye başlayınca, asgari ücrete de son yılların en yüksek artışı yapıldı. Fakat, yüzde 50’yi bulan asgari ücret zammının refah etkisi sadece iki ay sürdü. Zira enflasyon tahmin edilenden daha agresifti. Yıl ortasında asgari ücrette bir artış daha yapıldı ve ücretler yüzde 30 daha artırıldı. Bu defa enflasyon, asgari ücretteki artışı sadece üç ayda yakaladı ve yeniden öne geçti. Şimdi, asgari ücrete yapılan yüzde 55 artışla 2023’e başlıyoruz. Ancak nisan-haziran arasında bir yerde seçim var ve seçime kadar yeni bir ücret zammı muhtemelen görmeyeceğiz. Ücret artışının yaratacağı refah etkisinin birkaç ay içinde enflasyona yenilmesini doğal olarak hiçbir hükümet istemez. Bu nedenle, bu defa enflasyonun son aylarda yarattığı ve önümüzdeki aylarda yaratacağı alım gücü tahribatından daha fazlasını daha büyük bir refah etkisi sağlayacak bir asgari ücret artışı yapıldı. Ancak bu ücret artışının ihracatımız için iyi olacağını söylemek mümkün değil. Reel olarak değerlenmiş TL ve 18,60’larda takılmış Dolar kuru, maliyetleri sürekli yükselen ihracatçıların bu artışları fiyatlarına yansıtmalarını engelliyor. Asgari ücret artışı maliyetleri daha da yukarı çekecek. Son aylarda fiyat tutturmada zorlanan ihracatçılar, önümüzdeki aylarda daha da ağır bir yük altında kalacak.