Seçime giderken Türkiye ekonomisinden manzara kesitleri

Artık Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimleri ile ilgili takvim işlemeye başladı.

Galiba bu seçimler, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin önemli ve çok farklı siyasi ve sosyolojik özellikle de ekonomik sonuçlar yaratacak seçimleri olacak.

Onlarca siyasi parti saf arayışına girdi. Bilinen büyük siyasi partiler arasında var olan ittifaklar güçlendirildi, ittifaklara yeni ortaklar eklendi. Sonuçta milletvekili seçimlerinde iki ana gövde oluştu. “Güçlendirilmiş parlamenter sistem” olarak bir tarafa verilen ad, adeta “güçlendirilmiş ittifaklar sistemi” haline geldi.

Ancak burada siyaset sosyolojisi bakımından sürdürülemez bir durum da ortaya çıktı. İdeolojileri ve dünya görüşleri birbirine tamamen zıt partiler bir araya gelirken; aynı kampta olması gereken siyasi partiler adeta savrularak kendini başka bir safta veya kampta buldu. Benzetmek gibi olmasın ama siyasi partilerin temsilcileri, adeta bir ünlünün cenaze namazında ön sıra kapma yarışına girmiş durumdalar. Daha 9 Nisan akşamı kesin listelerin açıklanmasına kadar bu saflarda karılma veya karışma olabilir. Burası Türkiye…

Kesin adaylıklar ile birlikte siyasetin nabzı daha hızlı artacak. Lokal veya genel çok ciddi sıkıntılar yaşanacak. Bu arada dünya da bizi izliyor olacak.

İşte böyle bir iklimde ekonomiden ne beklenebilir?

En iyisi, seçime giderken nasıl bir ekonomik tablonun bulunduğunu ortaya koymak…

Elbette daha da önemlisi yeni dönemde hangi blok iktidar olursa olsun, yeni ekonomi politikalarının çerçevesini oluşturmak…

Bu yazımız ile birinci başlığı öncelikledik. Ekonomik tablonun nasıl olduğunu TİSK araştırmalarından özetlemeye çalıştık. Gelecek yazılarımızda ikinci başlığa ilişkin öneriler getirmeye çalışacağız.

TİSK geçen hafta ekonomide yaşanan gelişmeleri şöyle özetlemiş.

- TÜİK, İşgücü İstatistikleri 2022 verilerini yayımladı. Buna göre, 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2022 yılında bir önceki yıla göre 337 bin kişi azalarak 3 milyon 582 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 1,6 puanlık azalış ile %10,4 seviyesinde gerçekleşti.

- İşgücü 2022 yılında bir önceki yıla göre 1 milyon 618 bin kişi artarak 34 milyon 334 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 1,7 puanlık artış ile %53,1 olarak gerçekleşti. 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı 2022 yılında bir önceki yıla göre 3,2 puan azalarak %19,4 oldu.

- İstihdam edilenlerin %21,7'si sanayi, %15,8'i tarım, %6,0'ı inşaat, %56,5'i ise hizmet sektöründe yer aldı.

- TCMB politika faizini %8,50'de sabit tuttu. Piyasanın beklentisi de faizin bu seviyede tutulacağı yönündeydi. TCMB karar metninde para politikası duruşunun yeterli olduğunu belirten ifadesini korudu. TCMB karar metninde araç setinin liralaşma hedefleriyle uyumlu hale getirileceğini belirtti.

- TCMB tarafından açıklanan haftalık menkul kıymet istatistiklerine göre, yabancıların 13 - 17 Mart arası haftalık işlemleri toplamda 227milyon dolarlık net satışa işaret etti.

- Hazine Mart ayı borçlanma takvimine iki tahville devam etti. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın TL cinsinden sabit kuponlu devlet tahvil ihalesinde 13,9 milyar TL’lik teklife karşılık 10,2 milyar TL’lik net satış gerçekleştirildi. İhalede bileşik faiz %11,53 olarak gerçekleşti. Hazine ihale öncesinde ise piyasa yapıcılara 35,1 milyar TL’lik teklife karşılık 25 milyar TL satış gerçekleştirdi. Hazine 10 yıl vadeli TÜFE’ye endeksli tahvile ise piyasa yapıcılara 10,3 milyar TL’lik teklife karşılık 1,25 milyar TL satış yaptı. Bakanlığın 5 yıl ve 10 yıl TÜFE’ye endeksli tahvillerinde kamuya satış gerçekleştirilmedi.  

- Türkiye Varlık Fonu, Asya, Avrupa, Amerika ve Orta Doğu bölgesinde yer alan 9 ülkeden 11 bankanın katılımıyla 790 milyon Euro tutarında iki yıl vadeli sendikasyon kredi anlaşması imzaladı. Söz konusu iki yıl vadeli kredinin yıllık faiz oranı Euribor + %4,25 olarak gerçekleşti.

- Tarımsal girdi fiyat endeksi (Tarım-GFE), Ocak'ta aylık bazda %6,24 artarken, yıllık bazda % 95,99 arttı. Endeskte, bir önceki yılın Aralık ayına göre % 6,24 ve on iki aylık ortalamalara göre % 118,18 artış gerçekleşti. Ana gruplarda bir önceki aya göre tarımda kullanılan mal ve hizmet endeksinde % 5,77, tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmet endeksinde % 9,62 artış gerçekleşti.

- İhracı kayda bağlı mallar listesine 6 tarım ürünü eklendi. Buna göre, süt ve krema, tereyağı, patates (taze veya soğutulmuş), kuru soğan, adi fasulye (beyaz fasulye dahil) ve kırmızı mercimek ‘İhracı Kayda Bağlı Mallar Listesi’ne eklendi.

- Tarım ve Orman Bakanlığı, Avrupa Birliği üyesi ülkeleri hariç olmak üzere, canlı hayvan ithalatına izinli ülkelerden toplam 500.000 baş besilik erkek sığır ithalatı için kontrol belgeleri onaylanacağını belirtti.