Seçim Ekonomisi 4.0 hazır
Ekonomik dengelerdeki bozulma hızlansa da enflasyon siyasi kaygılarla topyekûn mücadele edilemediği için yapışkan ve inatçı bir hal alsa da yaklaşık 2 yıldır uygulanan seçim ekonomisi iktidara beklediği faydayı sağlamış görünüyor. İktidar şimdi 14 Mayıs TBMM ve 28 Mayıs Cumhurbaşkanı seçimi sonuçlarının sağladığı özgüvenle 2024 baharındaki yerel seçimler öncesinde seçim ekonomisini daha kontrollü yeni bir boyuta taşımaya hazırlanıyor. Mehmet Şimşek ile güçlendirilmiş ekonomi yönetiminden beklenen “rasyonaliteye dönüş”, toparlanma ve yeniden yapılanma adımlarının ağırlıklı olarak yerel seçimler sonrasına bırakılacağı gözleniyor.
Ekonomi kadrolarındaki ikincil atamaların biraz zamana yayılmasını, Şimşek’in “sabır” tavsiyelerini bu kapsamda değerlendirmek mümkün görünüyor. Ekonomide orta ve uzun vadeli bakış açısını ortaya koyacak plan ve programlarının bilinen takvimi de bu yaklaşımı destekliyor.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın verdiği takvime göre Eylül ayında orta vadeli program kamuoyuyla paylaşılacak. Bunu 2024 yılı bütçesi hazırlık süreci izleyecek. Ekim ayında ise 2024-2028 yıllarını kapsayan 12. Kalkınma Planı’nın TBMM’ye sunulması gerekiyor. Seçim vaatlerinin nasıl yaşama geçirileceğinin izlenebileceği bu planlar, yerel seçim kampanyasında siyasal iletişim açısından kaynak metinler olarak kullanılabilecek, yeni nesil seçim ekonomisine de zaman kazandıracak.
Acil kaynak ihtiyacı ve faiz kararı
Elbette ki yerel seçimlere kadar olan sürede ekonomiyi biraz daha seçim kaygılarını ön planda tutarak götürebilmek için hızlı döviz girişine ihtiyaç var. Anadolu deyişiyle “kurbağanın gözü çatlamadan dereye su gelmesi” gerekiyor. Dünya finans çevrelerinin yakından tanıdığı, uluslararası fon hareketlerinin yönünü iyi bildikleri kabul edilen Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve TCMB Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın acil döviz girişine nasıl katkı sağlayacakları merak ediliyor. Ekonomi yönetimi bu konudaki ilk sınavını henüz üye yapısında değişikliğe gidilmeyen ancak TCMB Başkanı Erkan’ın ilk kez katılacağı 22 Haziran’daki Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında verecek. Bu toplantıdan çıkacak faiz kararı, önümüzdeki dönemin olası para politikası için de fikir verecek.
Ankara’da Kral 3. Charles’ın doğum günü kutlaması…
Salgın sürecinde ve sonrasındaki durgun dönemin ardından Ankara’da diplomatik etkinlikler giderek canlanıyor. Geçen hafta İngiltere Kralı 3.Charles’ın doğum günü nedeniyle Büyükelçilikte verilen davet çok ses getirdi. Birleşik Krallığın yeni ve ilk kadın Büyükelçisi Jill Morris verdiği görkemli, şık davetle Ankara’ya merhaba dedi. Davetin verildiği akşam Türk ve İngiliz bayrakları ışıklandırılan Atakule’den yansıtıldı. Dışişleri Bakan Yardımcısı ve AB Başkanı Mehmet Kemal Bozay, 500 yıllık geçmişi bulunan Türkiye-İngiltere ilişkilerinin önemini vurguladı. Konuşmasını bir bölümünü Türkçe yapan Büyükelçi Morris, ülkesinin Kahraman merkezli deprem felaketlerimizden duydukları acıyı dile getirdi ve daha önce Türkiye’yi ziyaret ettiğini hatırlatarak, “Kralımızın bu ülkeye derin bir sevgisi var” dedi. Davete, Mehmet Şimşek’in de katılacağı bilgisi davetlileri heyecanlandırmış, medya ilgisini de artırmıştı. Ancak ilerleyen saatlerde Büyükelçilik yetkilileri Şimşek’in davete katılamayacağını dillendirdiler. Yakın zamanda yitirdiğimiz, Kemal Derviş döneminden bu yana ekonomiyle ilgili hiçbir bakana bu kadar ilgi gösterildiğine tanık olmamıştık. Davete Brexit kırgını AB ülkelerinin Büyükelçileri katılmazken ABD Büyükelçisi Jeffry L. Flake davette yer aldı.
Yapay zeka haber yazabilir mi?
Öğrenebilme becerileri kazandırılmaya çalışılan insan aklı ve işlevini bir çok alanda doldurmaya çalışan yapay zeka uygulamaları “haber” yazabilir mi? Geçen hafta Ankara’da Friedrich Naumann Vakfı ve Almanya Büyükelçiliği’nin ortaklaşa düzenlediği toplantıda bu sorunun da yanıtı arandı. Moderatörlüğü’nü EKONOMİ yazarı Zeynep Gürcanlı’nın yaptığı “Cesur Yeni Dünya: Yapay Zeka ve İfade Özgürlüğü” başlıklı toplantıda sahte ve kurgu görüntülerin, haberlerin gerçekleri nasıl çarpıttığı dile getirildi.
Toplantının açılışında ChatGPT’ye yazdırdığı konuşma metnini okuyan Almanya Büyükelçiliği’nden Elçi Henning Simon’un yapay zeka ürünü sözleri ilgiyle dinlendi. Göttingen Üniversitesi’nden Prof. Dr. Catrin Misselhorn’un “Etik, Yapay Zeka ve Gazetecilik” başlıklı sunumunun ardından Bilgi Üniversitesi’nden Dr. Erkan Saka, NewsLab Turkey’den Dr. Sarphan Uzunoğlu panelde tartıştılar. Moderatör Gürcanlı asıl işi gazetecilik olmayanların mesleğimizle ilgili iddialı değerlendirmelerini zarifçe göğüsledi. Yapay zekanın sadece sahte, yanıltıcı iletişim de kullanılmayacağı, gerçeğe ve nesnel gazetecilik ürünlerine ulaşmaya çalışanların da duyargalarını doğru konuşlandırarak bu teknolojiden etkin şekilde yararlanabileceklerini düşünüyorum. Robot haber yazan yapay zekaya “gazetecilik refleksi” kazandırabilmek hiçbir zaman mümkün olmayacak.