Sayısal durum yapısal sorunlar
Turizm sektörü 2023 yılını olumlu yanları ağır basan bir yıl olarak geçirdi.
2023 yılı için 60 milyon ziyaretçi 56 milyar dolar gelir hedeflenmişti.
12 aylık veriler henüz yayınlanmamakla beraber yıl sonu hedefinin ziyaretçi sayısında 3.4 milyon kişi, turizm gelirinde 2.5 milyar dolar hedefin altında gerçekleşecek gibi görünüyor. 6 Şubat depremine rağmen bu rakamların gerçekleşmesi başarı sayılır.
2024 için de henüz resmi olarak açıklanmamakla beraber 68 milyon ziyaretçi, 68 milyar dolar gelir hedefleniyor.
Bunlar sektörün sayısal durumu. Sektörün yapısal durumu ise farklı.
Örneğin 2023 yılında işler iyi gittiği halde 13 otel konkordatoya gitti, 24 otel icralık oldu.
Sektörün borç yükü de arttı.
Bu durum uluslararası alanda sektöre önemli rekabet üstünlüğü sağlayan genç tesislere sahip olma avantajını sürdürmesini zorluyor.
Zira tesisiler yıpranıyor, tesisin her birimi için farklı olmakla beraber uluslararası standartlara göre ortalama 10 yılda bir yenileme yapılması gerekiyor.
Yenileme için para gerekiyor.
İşletmelerin bu amaçla finansman ayırması gerekir.
Bunun için işletme gelirinin cari giderleri karşıladıktan sonra ayrılacak miktardan yüksek olmalı.
Gelirlerinden yenileme payı ayıramayan işletmeler bu gereksinimi borçlanarak yapıyor.
Son dönemde henüz gerektiği düzeyde olmasa da işletmelerin yenileme yatırım projeleri geliştirdiği görülüyor. Bu yöndeki gelişmeler yeterli olmasa da sevindiricidir.
Bu arada arz/talep dengesini bozduğuna ilişkin eleştirilere rağmen yılda ortalama 150 yeni otel yatırımı için teşvik belgesi alınıyor, bir o kadar yeni otel hizmete giriyor. Dolayısıyla sunulan yatak arzı artıyor.
Bu tablodan hareketle olumlu yanları ağır basan 2023’ü 2024 ve sonrasına taşımak için bir plan olmalı:
Türkiye’nin Rusya-Ukrayna savaşı üzerine Amerika ve AB’nin Rusya’ya uyguladığı yaptırımların lehimize yarattığı sonucun da etkisiyle yakaladığı yükseliş trendinin yarattığı avantajı kullanarak seyahat endüstrisi için bir strateji belirlemesine gereksinimi var.