Sanayicinin güneş enerjisine 2,5 milyar dolarlık finansı var
Bundan birkaç yıl öncesine kadar Türk sanayicisinin üretim maliyetleri içindeki ‘en can yakıcı unsur’ enerjinin payıydı. Bu konuda en iyi çözüm bizzat kendilerinin ‘güneş enerjisi yatırımları’ yapması için sağlanan teşvik ve destekler oldu. Şimdilerde sanayicimiz için ‘enerji maliyetleri’ sorun listesinin altlarına inmiş durumda. Daha da uzun bir zaman dilimini dikkate alırsak “En pahalı enerji olmayan enerji” denilirdi ve nasıl üretilirse üretilsin enerjinin varlığı kutsaldı. Ancak şimdilerde enerjinin varlığı kadar ‘hangi kaynaktan nasıl üretildiği’ de önemli çünkü fosil yakıtlarla dünyanın topyekûn felakete gittiği görüldü. En büyük ihracat pazarımız Avrupa da bu nedenle ‘sanayicimizin karbon ayak izine bakıp vergi salma kararı’ aldı. Onlara diğer gelişmiş ülkelerin uyum sağlayacağı da açık seçik ortada. İşte böyle bir ortamda Türkiye’nin genel enerji ihtiyacını karşılamak ve sanayicimizin karbon ayak izini silikleştirmek için güneş enerjisi santrali (GES) yatırımlarını hızlandırmak zorundayız. Bir yandan güneş paneli başta olmak üzere ‘yenilenebilir enerji için kullanılan teknolojiler’ yerlileştirilirken bir yandan da ‘anahtar teslimi çözüm sağlayan’ büyük mühendislik şirketlerimiz ortaya çıkıyor. SolarApex de bu şirketlerimizden biri ve kısa sürede tamamladığı projelere bakılırsa en büyükler arasında yerini alacak gibi görünüyor.
Firmanın İcra Kurulu Başkanı Hüseyin Okandan ve Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Doğan ile buluştuk. Yenelsis Enerji A.Ş., 2019’da kurulmuş ve SolarApex markasıyla çok sayıda proje tamamlamış. Fatih Doğan, ülkemiz için çok önemli bir haberi de içinde taşıyan sözlerine şöyle başlıyor: “Biz artık sanayicimize ‘finansman dahil çözüm’ ile gidiyoruz. China Overseas Engineering Group (Covec) ile ortak hareket ediyoruz. Covec dünyanın en önemli altyapı inşaat şirketlerinden biri ve küresel olarak ilk 50’nin içinde. Çin’de uluslararası projeler yapan şirketlere devlet güçlü destekler veriyor. Bir bakıma ‘siz dünyada iş alın, kredi-finans desteğini biz sağlarız’ diyor. Desteğin şartlarından biri yeşil enerji yatırımlarına para ayrılması. Biz 2024’ün Haziran ayında Çin’de görüşmeler yaptık. Daha önce Huawei ile proje işbirliklerimiz vardı. Türkiye’de de önemli ihalelere girdik. Huawei, ortak çalışmak için Covec’i önerdi. Kendilerine ‘bu konudaki projeler için finansman sıkıntısı var. Bir çözüm sağlanabilirse çok iş alabiliriz’ dedik. Kısa sürede anlaştık ve Covec, Türkiye’deki GES’ler için finansmanla gelme kararı aldı. Covec ile sanayicimize gideceğiz ve ‘finansmanımız hazır’ diyeceğiz. İlk etapta 2,5 milyar dolarlık bir finansmanın mümkün görünüyor. Biz SolarApex olarak bugüne kadar yaklaşık 1000 MWP gücüne sahih tesis kurduk. Müteahhit olarak kuruyoruz, testler, teslimat ve bakım, oranım hizmetleriyle devam ediyoruz. Kendimiz de enerji üreticisi konumundayız.”
Yaklaşık 500 fabrikayı ‘güneş enerjili’ yaptık
SolarApex Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Doğan, ‘ağır sanayicilerimizden’ Tosyalı’nın Gebze tesisi için 632 bin metrekare ile ‘dünyada tek çatı en büyük güneş enerjisi uygulamasını’ tamamladıklarını belirtiyor. Belirli ölçek üzerindeki çatı GES’ler 2-3 yılda tamamlanabilirken firma olarak kendilerinin böyle projeleri 6-7 ayda teslim edebildiklerini anlatıyor. 4,5 ayda tamamladıkları proje örnekleri veriyor. “2024’te 374 MWP’lik GES tesisi temsil ettik. Bu güne kadar 500’e yakın sanayiciye çözüm sağlamış durumdayız. Bizim sabit 80 kişilik ekibimiz var, devam eden şantiyelerle yılda ortalama 1.500 kişilik istihdam devam eder” diyor. Türkiye’ye odaklı olduklarını ancak Covec ile sınır ötesi operasyonlar da yapacaklarını anlatıyor. Doğan, şöyle konuşuyor: “Irak ve Suriye’de de GES projeleri yapacağız. Ukrayna’da şu anda 25 MWP’lik kuruyoruz. Kenya’da 120 MWP’lik lisans aldık. Senegal, Gambiya, Umman, Dominik Cumhuriyeti, Libya, Gana’da da olabilir. Ukrayna ve İtalya’da daha önce kurduğumuz tesisler var.”
Yeşil hidrojende de iddialı olacağız
SolarApex İcra Kurulu Başkanı Hüseyin Okandan’a yenilenebilir enerjide Türkiye’nin konumunu ve firma olarak diğer enerji türleriyle ilgili düşüncelerini soruyorum. Okandan, şu bilgileri aktarıyor: “Türkiye, 2013’den beri, yenilenebilir enerjiye güneş başta olmak üzere en çok yatırım yapan ülkeler arasındadır ve Avrupa’da bu konuda zirveye oynuyor. Yerli panel üretimimiz de güçlendi. 2024’te firma olarak bizim 120 milyon dolarlık iş hacmimiz oldu. Sanayicilerimiz adına şöyle bir hesap çıkıyor; 1 MWP’lik santral, yılda 140 bin dolar tasarruf sağlar. 10 MWP’lik olsa 1,4 milyon dolar enerji tasarrufu demektir. Türkiye güneşten elektrik üretimi çok avantajlıdır, bu konuda Almanya’dan üç kat daha verimlidir. Firma olarak diğer enerjilerle de yakından ilgileniyoruz. Paris Anlaşması, gaz ihraç eden ülkelerin 2030’a kadar ihraç ettikleri gazın yüzde 20’si kadar ‘yeşil hidrojen üretip gazı zenginleştirmesini’ şart koşuyor. Cumhurbaşkanımız son son bölgesel gelişmelerin ardından ülkemiz için doğalgazda hub (merkez) olma hedefi koydu. Bu nedenle yeşil enerjiyle yakından ilgileniyoruz. Bu işin elektrolizini yapmak istiyoruz. Hidrojen nakli ve depolaması da çok zorlu bir konu. Slovenya’da melek yatırımcı olduk ve hidrojen taşımada Ar-Ge çalışmaları yapılıyor. Güneş santrallerinin dönemsel fazla üretimini depolama ve taşımaya da yatırım yapacağız.”