Sanayicinin Eylül 2025 için ÜFE tahmini %49.2

Sanayicinin yıllık üretici fiyatları bazındaki enflasyon tahmini nihayet yüzde 50’nin altına indi. Ama fiyat etiketi gibi bir tahmin; yüzde 49.2.

Merkez Bankası’nın gerçekleştirdiği iktisadi yönelim anketine verilen yanıtlar, sanayicinin Eylül 2025 itibarıyla yüzde 49.2 enflasyon tahmin ettiğini ortaya koyuyor. Tahmin, ağustos ayı için yüzde 51.7 düzeyinde bulunuyordu.

Sanayici gelecek yılın eylülü için yüzde 49.2 düzeyinde bir üretici fiyatları enflasyonu tahmin ediyor etmesine ama şimdiye kadarki tahminlerini tutturabildiği de pek görülmemiş.

Sanayiciler geçen yıl bu yılın ağustosu için yüzde 64.3 düzeyinde bir ÜFE artışı tahmininde bulunmuştu.

Peki gerçekleşme ne oldu dersiniz? Hemen hatırlatalım; bu yılın ağustosundaki yıllık üretici fiyat artışı yüzde 35.75. Arada çok büyük bir fark var.

Bir örnek daha verelim. Geçen yılın aralık ayı için yıllık yüzde 58.8’lik bir tahmin dile getirilmişti. Gerçekleşme yüzde 44.22 oldu.

Dolayısıyla gelecek yılın eylülü için tahmin edilen yüzde 49.2’nin doğrusu pek de dikkate alınabilir, önemsenebilir bir yanı yok. Geçmişteki tahminlerde yaşanan sapmaya bakarak böyle söylemek pekala mümkün.

Ama peki bu oranı ciddiye alırsak ya da ciddiye almak gerekirse reel sektörün acaba vurgulamak istediği başka bir ayrıntı mı var ki?

Örneğin, “TÜİK’in açıkladığı tüketici fiyatları artışına güvenmediğimiz gibi üretici fiyatları artışına da güvenmiyoruz, gerçekte bizim tahminimiz bu” mu denilmek isteniyor ki?

Örneğin, “Şimdiye kadarki tahminlerimizin tutmamasına bakmayın, fiyatlardaki artış yeniden hız kazanacak” görüşü mü vurgulanmaya çalışılıyor ki?

Kimsenin ne düşündüğünü bilme şansımız elbette yok...

Ama şimdiye kadar tutmayan bunca oran ortadayken ve yıllık bazdaki ÜFE artışı yüzde 35’lere inmişken bir yıl sonrası için yüzde 49’luk artış tahmininde bulunmanın da bir izahı olmalı.

İhracat siparişi artarken üretim niye düşecek ki?

Reel kesim güven endeksi eylülde bir önceki aya göre hemen hemen hiç değişmedi. Reel kesimin geçen ay 98.5 olan güven endeksi, 0.3 puanlık artışla bu ay 98.8’e çıktı.

Güven endekslerinin sıfır ile 200 arasında değer aldığını ve 100’ün altındaki değerlerin kötümserliğe, 100’ün üstündeki değerlerin ise iyimserliğe işaret ettiğini bir kez daha hatırlamakta yarar var. Dolayısıyla reel kesimin güveni nötr noktası diyebileceğimiz 100’e çok yakın.

Ama eylül ayına ilişkin detaylar biraz kafa karıştırıcı...

Nasıl olmasın ki?

Reel kesim güven endeksini oluşturan sekiz alt kalemden ikisine verilen ve birbiriyle taban tabana zıt bir eğilim sergileyen iki kalemin varlığı dikkati çekiyor.

Reel kesim gelecek üç ayda hem üretim hacminin daralacağını söylüyor, hem de yine gelecek üç ay için ihracat siparişinin artacağını ifade ediyor.

Tabii ki ihracat siparişinde artış bekleyenlerle üretim hacminin daralacağını dile getirenler aynı sektör olmayabilir. Ama böylesine bir ayrışma yine de pek normal değil.

Gelecek üç aydaki üretim hacmiyle ilgili endeks ağustosta 114.5 düzeyindeyken eylülde 109.5’e geriledi; 5 puanlık bir düşüş var.

Yine gelecek üç aydaki ihracat siparişine ilişkin endeks ise 107.1’den 111.7’ye yükselerek 4.6 puanlık bir artış kaydetti.

Dolayısıyla üretim hacminde keskin bir düşüş beklentisi varken ihracat siparişinin tam tersine hareket ediyor olması kayda değer bir çelişki görüntüsü veriyor.

Kuşkusuz ilginç bir ayrıntı da aylardan beri kur artışı diye feryat edilirken ihracat siparişlerinde önemli bir artış bekleniyor olması.