Şampiyonlar ligi
Dünyanın 2021 yılı falını IMF çıkardı. Her yıl düzenli yayınlanan IMF, Dünya Ekonomik Görünüm Raporuna (2021) göre dünya ekonomisi 2020 yılında %3,3 küçülürken, 2021 yılında %6, 2022’de %4,4 büyüyecek. Verilere göre gelişmiş ülkeler 2020’de %4,7 küçüldü, 2021’de %5,1, 2022’de 3,6 büyüyecek. Gelişmekte olan (moda ifade ile yükselen ekonomiler) ülkeler 2020’de %2,2 küçüldü, 2021’de %6,7, 2022’de %5 büyüyecek. Euro Bölgesi 2020’de %6,6 oranında küçüldü, beklenti bu bölgenin 2021’de %4,4, 2022’de %3,9 büyüyeceği yönünde. IMF, 2021 yılında ABD’nin %6,4, Almanya’nın %3,6, İngiltere’nin %5,3, Japonya’nın %3,3 Çin’in %8,4, Hindistan’ın %12,5 ve Rusya’nın %3,8 oranında büyüyeceğini tahmin etmekte. IMF’in Türkiye için GSYH büyüme oranı tahmini 2021 yılı için %6, 2022 için %3,5. Büyüme rakamlarına bakınca dünya ekonomisinin 2020 kayıplarını göreli olarak 2021’de kapatacağını söyleyebiliriz.
Türkiye’de halk özellikle son yıllarda ülkemizin iktisadi olarak gücünün artması nedeni ile kıskanıldığını düşünmekte. Siyasal erk de sık sık dünyanın ilk 20 ekonomisi içinde olduğumuzu ifade etmekte. Nitekim Türkiye G-20 topluluğunun bir üyesi. Ancak GSYH ve büyüme oranı tek başına ülkelerin iktisadi gücünü göstermek için yeterli değil. Nitekim IMF Raporu da sadece büyüme oranına odaklanmıyor. Raporda birçok önemli konu başlığı ve veri var. Ben bunlardan birisini öne çıkartmak istiyorum. Bu verinin başlığı enflasyon oranı.
Türkiye sahip olduğu enflasyon oranı ile G-20 gurubunun dışında kalmakta. Bu durum 2021’de de böyle olacak. Tam üyelik görüşmeleri yaptığımız (aslında hükümetin AB hedefi ve çıpası artık yok) AB’de de Türkiye’ye yakın enflasyon oranına sahip ülke yok. Raporda enflasyona ilişkin verilen tabloyu kullanarak 2021 yılında %10’nun üzerinde enflasyon beklenen ülkeleri yukarıda sıraladım. Bir anlamda yaptığımız tablo enflasyonda şampiyonlar liginde yer alan ülkeleri göstermekte.
Enflasyonda şampiyonlar ligi
Buna göre tablo da yer alan ülkeler arasında Türkiye tek Avrupa ülkesi ve tek yükselen ülke. Bu ülkelerle Türkiye arasında ortak nokta nedir diye baktığımızda bazıları ile İslam İşbirliği Örgütü içinde birlikte olduğumuz görülmekte. Bunun dışındaki tek ortak noktamız bu ülkelerin dünya demokrasi endeksine göre Surinam dışında otoriter ya da melez rejimlerle idare ediliyor olmasıdır. Türkiye endekste hibrit-melez demokrasi statüsünde. Bu tablo bize bir anlamda demokrasi ile enflasyon arasında ters ilişki olduğunu göstermekte. Bu sonuç çok da şaşırtıcı değil, çünkü otoriter rejimlerde merkez bankası bağımsızlığı ve kurala dayalı iktisat politikası izlemek pek mümkün değil. Yine bu tablo bize enflasyon sorununu çözmede tek başına para politikasının yeterli olmayacağını da göstermekte. Diğer ekonomik sorunlar gibi enflasyondan kurtulmanın yolu sağlam kurumsal yapılanma gerektirmekte. Kurumsal yapılanmanız çöktüyse enflasyonu da satın almış oluyorsunuz.
Okuma Öneri: Dani Rodrik, İktisadı Anlamak.