Sağlık şehri
“Sağlık Şehri” derken bu ifadeyi iki anlamda kullanmak istedim:
- Hem içeriden hem dışarıdan geleceklerin sağlık ile ilgili beklentilerini karşılayabilecek düzeyde tesislere sahip olan, tıpla ilgili, iyileştiren şehir
- Şehirlinin genel sağlığını önemseyen, ön planda tutan şehir
40 milyar dolara erişen büyüklüğü ile “sağlık turizmi” pek çok ülke ya da şehrin dikkatini çekmekte ve bu alanda ilerlemek, söz konusu pastadan pay almak için şehirler, ülkeler yarış etmektedir. Sağlık Turizmi Endeksi’ne göre bu yarışta önde olabilmek için şehrin algısı – imajı, hizmetin maliyeti ve kalitesi önemsenmektedir. Bir şehrin dünya ölçeğinde bir hastaneye sahip olması tek başına yeterli olmamakta, şehrin tıbbi açıdan genel yeterliliği ve bir sağlık ekosisteminin varlığı sorgulanmaktadır. Örneğin, ABD’nin Teksas Eyaletinde yer alan Houston şehri. Şehir dünyanın en büyük tıp merkezine sahip. Merkezi her gün 160 bin kişi ziyaret etmekte. Yılda 10 milyon hastaya bakılmakta. Her 20 dakikada bir çocuk doğmakta; bir takvim yılında 26 binden fazla doğum olmakta. Her 3 dakikada bir yeni bir ameliyat başlamakta ve 13 bin 600’ü kalp ameliyatı olmak üzere yılda 180 binden fazla ameliyat gerçekleşmekte. Merkezde 160 binden fazla kişi çalışmakta. Dubai şehri de benzer bir gelişme içerisinde. 2020 yılında 500 binden fazla yabancı ziyaretçi sağlık nedeniyle şehri tercih etmiş. Şehirde 4 bine yakın sağlık merkezi olup buralarda 40 bine yakın uzman çalışmakta. Ayrıca “Dubai Sağlık Deneyimi” adı altında geliştirilen bir portal sayesinde sağlık ziyaretçileri şehre ulaşmadan birçok ön hizmeti internet üzerinden alabilmekte, işleri kolaylaşmakta.
Şehirlerde büyük ölçekli, donanımlı hastaneler inşa etmek kadar o şehrin tıbbi alt yapısını ve bir diğerini besleyen, destekleyen kuruluşlardan oluşan tıbbi ağını oluşturmak önem kazanıyor. Bir şehir, sağlık tesislerinin fiziki ölçülerinden daha çok uzmanlıkları bir araya getirebilme ve elde tutabilme başarısı ile değerlendirilmekte. Başka ülke şehirleri daha iyi sağlık hizmeti alınacağı kabulü ile ve daha yüksek bedeller ödenerek tercih edilirken şehirlerimizin ise daha ucuz ve çoğunluğu kozmetik sağlık hizmeti için tercih edilmesi düşündürücüdür. Geçenlerde İstanbul havalimanından İngiltere’ye dönen onca saç ekimi yapılmış ziyaretçinin fotoğrafı bir espri ile sosyal medyada paylaşıldı; “İstanbul Hairport”. (airport – havalimanı; hairport – saç limanı).
Diğer yandan, şehirde yaşayanların genel sağlık durumlarını iyi kılmak, sağlık sorunları ortaya çıkmadan çözüm geliştirmek için şehirlerin çaba göstermesi beklenmektedir. Bu konu daha geniş kapsamlı ve daha bütünleşik bir sağlık yönetim anlayışını gerekli kılmaktadır. Çünkü; şehir yönetimlerinin planlama, çevre düzenleme, ulaşım, ekonomik gelişme konusunda alacağı her kararın şehirlinin sağlığı üzerinde etkisi olacaktır. Çünkü, sağlık hizmetlerinin çeşitliliği ve adil yayılımı farklı paydaşları bir araya getirebilecek bir önderlik gerektirecektir. Şehir çapında uygulanacak sağlıklı yaşam programları için bu gereklidir. Örneğin, Amsterdam şehrinde uygulanan “Sağlıklı Kilo Programı” gibi. 2013 yılında beş çocuktan birinin obez ve aşırı kilolu bulunduğu bu şehir çocukların sağlıklı gıda ve içecek, beden eğitimi ve uyku düzeni için 2015 yılında uygulamaya koyduğu bir program ile ödül kazanmıştır. Hedef, 2033 yılında 18 yaşına girecek sağlıklı bir kuşak yetiştirmek. Alınacak, çıkarılacak çok ders var!
Haftanın Bölgesi: MEDICON VALLEY, DANİMARKA – İSVEÇ
MEDICON VALLEY, adından anlaşılacağı gibi bir vadi (valley) değil. Danimarka ile İsveç’in Oresund Köprüsü ile birleştiği düz bir alanda kurulu dünyanın en önemli yaşam bilim kümesi. “Yaşam Bilim”, yaşayan organizmaları (mikro organizma, bitki, hayvan, insan) inceleyen bilim dalı olarak açıklanıyor. Yaşam bilim kümesi ise bu alanda uğraşan, girdi ve çıktıları ile bir diğerini tamamlayan ilaç ve biyoteknoloji şirketleri, tıp kuruluşları ile akademik kuruluşları ve tedavi birimlerini (hastane) kapsıyor.
Bu kümede Ar-Ge birimleri olan 350’den fazla biyoteknoloji ve tıbbi teknoloji şirketi, 4 dünya çapında ilaç şirketi, yaşam bilim üzerine çalışan 1,500 şirketi barındıran 7 bilim parkı, 24 bin öğrencinin eğitim gördüğü 9 yaşam bilim üniversitesi yer almakta; 6 bin yaşam bilim doktora öğrencisi, 45,600 çalışan bulunmakta. Bu kümede yaşam bilim üzerine 717 buluş (patent) gerçekleşmiş.