Ruble ile satış kararının düşündürdükleri

Putin’in aldığı gaz ve petrolün Ruble ile satış kararının bana düşündürdüğü 3 nokta var.

1- İşin teknik yanı

Putin'in "düşman ülkelere" petrol ve gazı Ruble bazında satma kararı Ruble pariteleri ve FinTwit aleminde coşku ile karşılandığı için bir süredir kendimden şüphe eder halde dolaşıyorum. Savaş ve sonrası gelen ambargolarla beraber Rusya sermaye kontrolleri getirdi. Ve bu kontroller içinde 1 Ocak 2022 itibarı ile ihracat neticesinde Rusya'da bulunan banka hesabına döviz girişi olan her şirket gelirinin yüzde 80'ini satarak Rubleye dönmek zorunda maddesi de var. Putin'in aldığı karar bir bakıma bunu yüzde 100 yapıyor ve ek olarak işlemin zamanını değiştiriyor. Zira günün sonunda Ruble satıcısı çok büyük ihtimalle , hemen olmasa bile kısa süre sonra, bir Rus kurumu olacak (işlem MOEX'te olacak gibi görünüyor, güzel spread olur herhalde) ve dolar veya Euro yine o kurumun hesabına geçmiş olacak. Ardından AB petrol aldığında Rubleyi transfer etmiş olacak.  Savaş koşulları değil de serbest piyasa koşulları altında böyle bir karar alınsa etrafından dolanmak için faizi petrol fiyatına yedirilmiş Ruble bazlı krediler devreye giriyor olacaktı ve ödeme günü geldiğinde alıcı Rus bankasına (ortada yaptırıma uğramamış sadece Gazpormbank kaldı) Euro gönderip Rubleye dönüş yaparak krediyi kapatmasını  isteyecekti. Kararın elbette etkisi olacaktır ama abartıldığı kadar değil.

2-Petrol geliri açısından

Ruble hareketine geri dönersek haberle beraber kapanışta yüzde 8,67 yükselen Ruble bazında petrol fiyatı yüzde 4,51 "düşmüş" oldu . Şu anda görev başında olan merkez bankası başkanları arasında en iyi başkan olduğunu düşündüğüm  Elvira Nabiullina'nın en başarılı adımlarında biri 2014 yılında petrol fiyatlarında yaşanan gerilemenin etkilerini azaltmak için kuru serbest bırakması olmuştu. Böylece Rusya sattığı petrolden kazandığı dolar miktarı azalmış olsa da Ruble bazında geliri arttı ve bütçe sorunu yaşamadı.

Bu vaka özelinde söylemiyorum, biraz özel çünkü, ama S.Arabistan-Çin-Yuan örneğinden yola çıkarsak  konu petrol veya herhangi bir varlığın ne bazında satıldığında değil ticaret fazlasının hangi varlıklara yatırıldığında bitiyor. Dikkat ederseniz satıcı ve alıcının içinde ABD olmasına gerek yok ama satıcı veya alıcıdan biri ticaret fazlası veriyorsa bir başkasının bunun karşılığında açık vermeyi kabulleniyor olması gerek. ABD işte bu "birisi" . Yarın Çin bunu kabullendiğinde aynı rolü o da oynayabilir.

3- Ben söyledim oldu

Putin'in bu kararının ekonomik etkisi bir yana bende Batının aldığı kararlarla oluşan bir görüşü daha da kuvvetlendirdi. Bu konularda bilgim olmadığı için yanlış değerlendiriyor olabilirim ama anlaşmalarda muhtemelen ödeme konusunda dereyi geçerken kur değiştirme maddesi yoktur. Yaptırım, rezervlere el koyma, SWIFT'ten atma, ödemeye engel olarak iflasa sürükleme, kuru değiştirme derken hukuki metinlerin anlamı giderek ortadan kalkıyor. Altın ve BTC bu tip metinlere sahip olmayan iki varlık, yani “karşı” tarafı yok.