Rekorlara şaşırmamak gerekiyor
Global risk iştahının önemli göstergesi Amerikan borsa endeksleri bu hafta rekor tazelediler. Kazançların küçük ve orta boy işletmelere yansıyıp yansımadığını görmek için, RUSSELL 2000 endeksini izliyorum. O da zirvelerde dolaşıyor. Zaten yılbaşından beri S&P 500 endeksindeki yükseliş yüzde 23, RUSSELL endeksindeki artış yüzde 19 olmuş. Hâlihazırdaki ekonomik faktörlerin güçlü olmasının yanı sıra, kasım ayının borsa endeksleri için tarihsel bakımdan pozitif olduğunu belirteyim. Son 20 yılda; sadece ABD’de değil, diğer bölgelerde de endeksler kasımda iyi performans göstermişler.
Endekslerde on veya yirmi yıllık ortalama getiriler fikir verebilir. Ancak temel dinamiklere odaklanmak lazım. Amerikan ekonomisi gerçekten güçlü gözüküyor. ABD’de hükümet pandemide 6 trilyon dolarlık destek verdi. Yeni bir paket de geliyor. Geçen hafta ABD’de yayımlanan ‘‘kişisel tasarruf oranı’’, pandemi döneminin en düşük rakamıydı. Kısacası, hane halkı eline geçen parayı direkt harcıyor. ABD’de tasarruf kültürü yoktur. Pandemi öncesinde de böyleydi. Tabii bu harcamalar Amerikan işletmelerine akıyor. Şirket bilançolarının ne kadar güçlü oldukları görülüyor. Bu arada, yukarıda yazdığım rakamı yaratan Fed değil, Amerikan Hazinesi’dir. Düşük faizden borçlanarak kaynak yaratmıştır. Fed’in hâlâ para bastığını düşünenler olduğu için bu parantezi açtım.
Bundan 1,5 yıl önce, 20 Mayıs 2020’de; ‘‘Şirket kârlılıklarını etkileyen; yatırımlar, hane halkı tasarrufu, temettü dağıtımı/hisse geri alımı, kamu tasarrufu gibi faktörler var. Önümüzdeki dönemde; özel sektör yatırımlarının düşeceği, hane halkı tasarrufunun artacağı, şirketlerin temettü ödemelerini/hisse geri alımlarını erteleyeceği söylenebilir. Fakat kamu tasarruf etmeyecek. Para muslukları açık kalacak. ABD’de bu yıl bütçe açığı 4 trilyon dolar olacak. Bu anormal rakam, işletme kârlarını negatif etkileyecek üç etmenin yaratacağı toplam kaybın yüzde 80’ini karşılayacak. Yatırımlar, tüketim, temettü ödemeleri de bir noktada geri gelecek. Hisse senetleri işte bunu fiyatlıyor.’’ cümlelerini yazmışım. Hikâye aynıdır. Endekslerin rekor kırmasına şaşırmamak gerekiyor.