Reform mu, fren mi?
4562 Sayılı Organize Sanayi Bölgesi Yasası 15 Nisan 2000’de Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Zamanla yeni ihtiyaçlar ortaya çıkınca 18 Haziran 2017 tarihli 7033 sayılı Yasa ile de bir grup değişiklik yapıldı. Bu değişiklikler, 2 Şubat 2019 tarihli Yönetmelik ile uygulamaya konuldu. Zamanla tekrar yeni ihtiyaçlar ortaya çıktı. 4 Nisan 2023 tarih ve 7451 sayılı Yasa ile bir grup değişiklik daha yapıldı. 5 Eylül 2024 tarihli Uygulama Yönetmeliği ile de bu değişiklikler uygulamaya konuldu.
Her iki değişiklikte de yasa ile yönetmelik arasında bir buçuk yılı aşan zaman farkı var. Bunu farklı şekillerde yorumlamak mümkün… Ancak ortak bir yorum olarak “Olsa olsa bu yasadan, bu yönetmelikten bir sürpriz çıkmaz” diyebiliriz. Çünkü hem yasa öncesi hazırlanmak, hem yasa sonrası yönetmeliğe kadar hazırlanmak bakımından yeteri kadar vakit vardı.
Gel gör ki, bunca hazırlığı rağmen yine sürpriz var, yine sürprizler var. Hatta öyle ki şimdiden bu son yönetmeliğin değiştirilmesi bile isteniyor.
Görüldüğü kadarıyla taraflar yasa ve yönetmeliği içeren son mevzuat değişikliğini farklı yorumluyor:
Birinci taraf Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı… Bakan Kacır, 7 Kasım’da TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda bakanlığının bütçesini sunarken OSB mevzuatındaki değişikliği ‘reform’ olarak nitelendirerek “OSB uygulamalarında reform niteliğinde değişikliklerle sanayicilerimizin yatırım yerine erişimini kolaylaştırdık, yatırım yerlerinin amacı dışında kullanımının önüne geçtik, OSB’lerdeki yatırım alanlarının tahsis sürecini daha şeffaf ve daha kolay hale getirdik” dedi.
Devamında reformun sadece bu kadar olmadığını, sıranın yatırım yapılmamış alanlara geldiğini belirterek “OSB’lerde yasal süresi içinde yatırım yapılmamış alanların üretime kazandırılması amacıyla denetim çalışmalarına ara vermeksizin devam edeceğiz” ile sözlerini bağladı.
Bakanlığın ‘reform’ olarak nitelendirdiği uygulamaları OSB’lerin bağlı olduğu Üst Kuruluş yani karşı taraf nasıl yorumluyor?
22 Kasım’da Adana Hacı Sabancı OSB’de yapılan Akdeniz Bölge Toplantısı’nda yaptığı konuşmada OSBÜK Başkanı Memiş Kütükcü, tüm OSB’lerin büyümek istediklerini belirterek “En öncelikli taleplerden biri budur” dedi.
Yeni yayımlanan OSB Uygulama Yönetmeliği için Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na teşekkür eden Memiş Kütükcü “OSB’lerin yeni yönetmelik ile yeni kazanımlar elde ettiğini” belirterek bunları “OSB’lerin kamulaştırma, altyapı ve tahsis süreçlerine hız kazandırılması” olarak sıraladı.
Bunların kazanımlar olarak sunulmasına karşın Memiş Kütükcü yönetmelik ile getirilen düzenlemelerin bazılarına OSB’lerden düzeltme talebi de geldiğine dikkat çekti.
Peki, düzeltilmesi istenilen hususlar neler? Memiş Kütükcü’nün açıklamasına göre bunlardan birincisi Bakanlığın haberi olmadan yüzde 49’dan fazla hisse devrinde işlemin spekülatif olarak kabul edilerek parsel tahsisinin iptal edilmesi, ikincisi ise bir OSB katılımcısının tesisini kiralayabilmesi için tapu alımından sonra 1 yıl bekleme süresinin geçmesinin gerekmesi. Açıkçası bu ikisi dâhil bazı yönetmelik hükümleri bir süredir kapalı kapılar ardında eleştiriliyordu. İlk kez açık açık düzeltilmesi istenmiş oldu. Hem de bir öncekine göre 4 yıl aradan sonra yapılan yasa değişikliği ve onun ardından 17 ay beklendikten sonra uygulamaya giren yönetmelik değişikliğinin üzerinden sadece iki buçuk ay geçtikten sonra…
Dikkat ederseniz birinci tarafın reformu ile ikinci tarafın freni aynı enstrümanlar üzerinde birleşiyor. Bu da çözümü ‘zor’ kılıyor. Ancak dışarıdan böyle görünse de tarafların sorunları paylaşır ve çözmeye çalışırken birbirlerine karşı ‘nazik bir uyum’ içinde oldukları da gözden kaçmıyor. Bu da bizim izleyicisi olacağımız çözüm çabalarını kolaylaştırıyor.