Piyasa her zaman haklı mıdır?

Finansal piyasalar “V” şeklinde toparlandı. Müthiş bir iyimserlik gözleniyor. S&P 500, Nasdaq gibi majör endeksler mart ayındaki kayıplarını geri aldılar. Çoğu endeks yılbaşından beri bakıldığında artıya geçti. Amerikalı ünlü fon yöneticisi Druckenmiller geçen gün, “Fazla temkinli davrandım. Büyük bir fırsat kaçırdım” dedi. Druckenmiller, George Soros’un sağ koluydu. 2000 senesinde kendi fonunu kurdu. Yıllar önce New York’ta katıldığım bir organizasyonda Druckenmiller, “Şirketlerin bugünkü kazançlarına bakmayın. On sekiz ay sonrasını kafanızda canlandırın. Sadece Merkez Bankası politikasına ve likiditenin hareketine odaklanın” ifadelerini kullanmıştı. Piyasa mekanizmasını çözen usta bir yatırımcının, Fed’in martta başlattığı nefis likidite operasyonlarını kaçırması ilginç geliyor.

Latin Amerika ülkelerinde, ABD’nin bazı eyaletlerinde vaka sayılarında artışlar gözleniyor. İkinci bir dalganın, sokağa çıkma yasaklarını getireceğini düşünüyordum. Artık tereddüt ediyorum. İnsanları eve kapatmak bundan sonra kolay olmaz. Sosyolojik, psikolojik ve ekonomik açıdan toplumlar bu süreci kaldıramadılar. Eve kapanarak virüsü yenmedik. Evde kaldığımız sürede, onunla yaşamayı öğrendik. Umarım yeterince öğrenmişizdir. Ekonomiler inişli çıkışlı grafik gösterecekler. Gelişmiş ülkelerin ekonomileri daha yavaş gidebilirler. Gelişen ülkeler, dinamik yapılarıyla daha iyi bir performans gösterebilirler. Tabii teşviklerin sürmesi önemlidir. Piyasalardaki hızlı yükseliş, politika yapıcıları, “Önlemler işe yaradı. Daha fazlasına gerek yok” düşüncesine itebilir. Para politikası tarafında sıkıntı yok. Merkez bankaları muslukları açık tutacaklar. Önemli olan genişletici maliye politikasıdır. ABD’de temmuz sonunda bitecek olan istihdam teşviklerinin sürmesi elzemdir. Türkiye’de kısa çalışma ödeneğinin uzatılması, vergi ve prim ödeme sürelerinin tekrar ertelenmesi gerekiyor. Finansal piyasalar mevcut maliye politikasının süreceğine inanıyor. Teşviklerde frene basılırsa farklı şeyler konuşulur.

Türk yatırımcılar piyasalardaki ralliyi yakaladılar. Kredi çekip, risk alıp, hisse senedi alımı yapanlar oldu. Öte yandan, Amerikalı yatırımcıların çoğu yükseliş hareketini kaçırdı. Spekülatörlerin, S&P 500 endeksindeki satış pozisyonları anormal seviyelerde gözüküyor. Boğalar yani yükseliş bekleyenler, ekonomide eski günlerin geleceğine ve piyasaların bunu öngördüğüne inanıyorlar. Ayılar yani düşüş bekleyenler, hisse senetlerinin cazip olmadığını ve gelecekteki nakit akışlarının fiyatlara çoktan girdiğini düşünüyorlar. İlk etabı risk almayı seven yatırımcılar kazandı. Yeni dönemde kimin haklı çıkacağını zaman gösterecek.