Peşin veya ilk 2 taksitin ödenmesi için son gün!

12 Mart 2023 tarihinde 7440 sayılı Kanunun Resmi Gazete’de yayınlanmasıyla başlayan “Yüzyılın Vergi Affı ve Borç Yapılandırması”na ilişkin başvuru süreci 3 Temmuz 2023 Pazartesi günü sona ermişti. Söz konusu borç yapılandırması ve matrah/vergi artırımı başvurularına ilişkin peşin veya taksitle ödemede ilk 2 taksitin ödemesinde son gün ise, 31 TEMMUZ 2023 PAZARTESİ, yani BUGÜN!

Peşin veya ilk 2 taksitin bugün ödenmesi şart!

Borç yapılandırması ve matrah/vergi artırımları için peşin ödeme seçeneğini tercih edenlerin peşin ödemenin tamamını, taksitli ödemeyi tercih edenlerin ise 1 ve 2. taksit tutarlarını bugün gün sonuna kadar ödemeleri gerekiyor. Çünkü, 7440 sayılı Kanunun getirdiği imkan ve kolaylıklardan yararlanılabilmesi için gerek peşin tutarın gerekse taksitle ödemede ilk 2 taksit tutarının yasal süresinde yani bugün gün sonuna kadar ödenmesi şart!

İlk 2 taksit ödemesi neden aynı tarihe denk geldi?

Son birkaç gündür en çok sorulan soru bu. İlk 2 taksit ödemesinin aynı tarihe rastlaması bilerek yapılmış bir şey değil. Ancak, bu durum daha önceden öngörülüp engellenebilirdi!

7440 sayılı Kanunda borç yapılandırması ve matrah/vergi artırımında başvuru süresi 31 Mayıs, ilk taksit ödeme süresi ise 30 Haziran 2023 olarak belirlenmiş, Cumhurbaşkanımıza da başvuru ve ilk taksit ödeme sürelerini 1 ay uzatma konusunda yetki verilmişti.  

Sayın Cumhurbaşkanımız bu yetkisini kullanarak, başvuru ve ilk taksit ödeme sürelerini 1 ay uzattı, yeni başvuru süresi 30 Haziran (bu tarih resmi tatile rastladığından 3 Temmuz), ilk taksit ödeme süresi ise 31 Temmuz 2023 oldu (7300 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı). Süre uzatımına ilişkin yetki, başvuru ve ilk taksit ödeme süresi ile sınırlı bulunduğundan, sonraki taksitlerin ödeme sürelerinde herhangi bir değişiklik olmadı. Dolayısıyla, taksitle ödemede 1 ve 2. taksitlerin ödeme süresi aynı ayda birleşti, bu 2 taksitin bugün gün sonuna kadar ödenmesi gerekiyor.

Ödeme süresi uzatılabilir mi?

Hayır, peşin veya ilk 2 taksitin ödeme süresinin uzatılması gibi bir durum şu an için mümkün bulunmuyor. Çünkü, bu sürenin uzatılabilmesi için 7440 sayılı Kanunda değişiklik yapılması gerekiyor. TBMM 1 Ekim 2023 tarihine kadar tatil olduğu için, yeni bir Kanun çıkarılması ve bu sürenin uzatılması mümkün görünmüyor.

Ayrıca, 7440 sayılı Kanun’la verilen yetkiyi Sayın Cumhurbaşkanımız kullandı, başvuru ve ilk taksit ödeme sürelerini 1 ay uzattı. Söz konusu Kanunda, Cumhurbaşkanımıza bu süreleri yeniden uzatması için verilmiş başkaca bir yetki de bulunmuyor.

Dolayısıyla, mevcut koşullarda söz konusu sürenin yeniden uzatılması gibi bir durum söz konusu değil.

Borç yapılandırmasına hangi kolaylıklar sağlandı?

Hemen belirtelim, borç yapılandırmasında ana parada herhangi bir indirim yapılmıyor. Buna karşılık, gecikme zammı, gecikme faizi, vergi ziyaı cezası ve bu cezaya ilişkin gecikme zammının tahsilinden vazgeçiliyor, gecikme zammı ve gecikme faizinin yerine Yİ-ÜFE oranı olarak belirlenen yıllık yüzde 9 oranında bir faiz hesaplanıyor. Yapılandırılan borç tutarının peşin olarak ödenmesi halinde, bu şekilde hesaplanan Yİ-ÜFE faiz tutarının yüzde 90’ı da siliniyor.

Usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarında, yüzde 50’sinin ödenmesi şartıyla kalan yarısının tahsilinden vazgeçiliyor.

İdari ve adli para cezalarında ise, ana parada indirim yapılmıyor, bunlara işleyen faiz veya gecikme zammının yerine Yİ-ÜFE oranı olarak belirlenen yıllık yüzde 9 oranında bir faiz hesaplanıyor. Ödemenin peşin yapılması halinde ise, idari para cezalarından yüzde 25, bunlara ilişkin olarak hesaplanan Yİ-ÜFE tutarından ise yüzde 90 oranında indirim yapılıyor.

Yapılandırılan borç, sadece fer’i alacak ise hesaplanan Yİ-ÜFE tutarından yüzde 50 indirim yapılıyor.

Matrah ve vergi artırımı yapanlara hangi avantajlar sağlandı?

Matrah ve vergi artırımı aslında Maliye’ye karşı bir “kasko sigortası” niteliğinde! Matrah ve vergi artırımı yaparak tahakkuk eden vergiyi ödeyen mükellefler, bazı istisnai durumlar (devir KDV, KDV iadesi, stopaj iadeleri vb.) hariç, matrah ve vergi artırımı yaptıkları yıl veya yıllar için, artırım konusu vergi türleri yönünden “vergi incelemesi yapılmama garantisi” elde ediyorlar. Maliye ise bu garantiyi, matrah ve vergi artırımı nedeniyle tahakkuk eden verginin ödenmesi karşılığında veriyor. Yani, mükellefler, artırım yapılan yıllarla ilgili düşük tutarda bir “sigorta primi” ödeyerek, vergi incelemesinden kurtulabiliyorlar. Ayrıca, matrah veya vergi artırımı sonucu tahakkuk eden verginin peşin ödenmesi halinde, yüzde 10 indirim uygulanıyor.

Peşin veya ilk 2 taksiti ödeyemeyenleri bekleyen tehlike!

Borç yapılandırması ve matrah/vergi artırımlarına ilişkin peşin ödemeyi veya ilk 2 taksit ödemesini yapamayanları ciddi yaptırımlar bekliyor.  

Borç yapılandırmasında peşin veya ilk 2 taksit ödemesini bugün yapamayanlar, yapılandırma haklarını kaybedecekler, borçları yapılandırma öncesi haline gelecek.

Matrah ve vergi artırımı yapıp da tahakkuk eden vergiyi peşin veya taksitle ödemede ilk 2 taksitini bugün ödeyemeyenler, Maliye’ye karşı kazandıkları kasko sigortasını kaybedecekler, üstüne tahakkuk eden vergiyi de ödemek zorunda kalacaklar. Daha bitmedi, durup dururken Maliye tarafından ilk incelenecek mükellefler listesine de dahil olacaklar.

Bugün ödeme yapamayanların başka bir kurtuluşu var mı?

Olmaz olur mu, elbette var!

Önceki yapılandırma düzenlemelerinde yoktu ancak, ilk defa 7440 sayılı Kanuna TBMM aşamasında eklenen bir düzenleme ile, bu durumda olan mükelleflere sürpriz bir hak daha tanındı: Katsayısız Özel Ödeme!

Yapılan düzenlemeye göre, peşin veya taksitli ödeme seçeneğinin tercih edilmesi ve ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi gereken tutarların ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde, hesaplanan tutarların tamamının ilk taksiti izleyen ayın sonuna kadar geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi şartıyla katsayı uygulanmaksızın Kanundan yararlanılabiliyor. Ayrıca, ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi gereken tutarların süresinde ödenmesi ve kalan taksitlerin tamamının ilk taksiti izleyen ayın sonuna kadar ödenmesi hâlinde katsayı uygulanmıyor (7440 sayılı Kanun, Mad. 9/6).

Dolayısıyla, peşin veya ilk 2 taksit ödemelerini 31 Temmuz 2023 Pazartesi günü sonuna kadar yapamayan mükellefler, hesaplanan tutarların tamamını 31 Ağustos 2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) geçen süre için hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödemeleri şartıyla katsayı uygulanmaksızın Kanundan yararlanabilecekler. Ancak, bu durumda yukarıda belirttiğimiz peşin ödeme indirimlerinden yararlanılamayacak!

Bize göre, söz konusu ödemelerini bugün yapamayacak olanlara 31 Ağustos’a kadar tanınan süre oldukça makul ve mantıklı. Gerçekten büyük bir şans! Kaçırmamakta fayda var.