Pandemi ile birlikte bu sektörler daha cazip hale geldi

Selen ALMAÇ DENİZ

Towerlife Kurucusu 

Tüm dünyayı saran COVID-19 salgını ile mücadele devam ederken, pandemi sürecinde bazı sektörler yatırımcılar için daha cazip hale geldi. 

Koronavirüs yeni varyantlarıyla tehdit oluşturmaya devam ediyor. Bazı ülkeler yeniden kapanma, seyahat kısıtlamaları ve toplu etkinlikleri yasaklama uygulamalarına geri dönerken, aşı ve ilaç geliştirme çalışmaları da umut vaat ediyor. Türkiye'de geçtiğimiz yaz sona eren tam kapama uygulamasının ardından ekonomide yatırım alanları ve araçlarında önemli değişimler yaşandı. 

Pandemiyle başlayıp kalıcılaşan kendine dönüş sürecinin sağlıklı yaşam, bireysellik, kişisel gelişim ve izole yaşam gibi davranışsal akımların geçtiğimiz seneye yön vermekle kalmadı. Tüm bu gelişmeler 2022’nin trendlerine de yön verdi. Bu doğrultuda ev bakım, onarım ve temizlik hizmetlerinin ABD’ye kıyasla nispeten gecikmeli bir franchise alt kolu olduğunu, ancak kısa sürede aradaki farkı telafi edecek fikirler üretildiği görülürken, evcil hayvan hizmetlerinin çeşitliliği ve değeri her geçen gün yükseliyor. Sürdürülebilirliğin yükselişi ise yine markaları öne çıkaran ve tercih edilme nedenlerinden biri haline getiren temel maddelerden olurken, bu doğrultuda hem beslenmede hem güzellik ve bakımda doğal ürünlerin öne çıkmaya devam edeceği tahmin ediliyor.

Dalgalanmalar franchise yatırımlarını nasıl etkiler 

Restoran ve kafelerin pandemiyle birlikte biriken talepleri ustalıkla yönetme konusunda hem mücadele hem başarı örneği ortaya koydular. Restoran ve kafeler take away sistemlerini iyileştirmekten paket teslimat çözüm ortakları ile işbirliğine girmeye kadar pek çok konuda gelişmeye devam ediyor. Biriken taleplere uzmanlıkla ve müşteri memnuniyeti odaklı bir tutumla yanıt verirken, geçtiğimiz bir buçuk sene içinde ani ve toplumsal gündemlere her zaman esneklikle yanıt vermesi gerektiğini anlamış olan sektör geneli, yurtiçinde sürekli yeni şube sayısı hedefleriyle çağrıda bulunuyor. Korkular bir rafa kaldırılmış olsa da işletmecilerin lojistik ve depolama maliyetleri kadar ABD’de devam eden istifa dalgasına da odaklanarak ekip kurgulamasını ve vitrinde konumlandırılan çalışanlarının eğitimleri gibi memnuniyetlerine de odaklanması, riskleri minimalize etmenin sırrı olacaktır.

Franchise markalar istikrarın öncüsüdür

Son dönemde piyasada yaşanan istikrarsızlık ortamının, franchise markalarıyla daha atlatılabilir. Franchise kültürü başarılı şekilde uygulandığı ve süreklilik yakalandığı takdirde doğası gereği istikrarın öncüsü olarak anılan sektörlerden biri, öyle ki pandemi döneminde pek çok sektörün onarılamaz hasarlar aldığı kritik haftalarda dahi hız kesmeyen bir şubeleşme tablosu gördük. 

Restoranlarda başarı ve başarısızlıkla anılan isimler arasında büyük uçurumlar olmasını franchise sektörünün nitelikte seviye atlaması için önemli bir filtrasyon olarak değerlendirdikten sonra gerekli çeviklik ve uyumlulukla birlikte franchise olmanın avantajlarını açıkça her ürün ya da hizmet kategorisinde hissettik. Ancak zaman, bu kendini ispatlamış, eşsiz kültürü şimdiye uyarlamak için daha cesur ve bir yandan daha realist olmayı gerektiriyor. Sayılar bu denli vazgeçilmez güven parametreleri haline gelmişken, özellikle son bir senede etkisini gösteren çözüm partnerlerine ve inovatif analiz ürünlerine yönelmek şart. Verilerin bir önceki basamağı olaraksa doğru markalar ile çalışanların franchise verenlerin deneyim, ilke ve eğitimlerinden yeterli şekilde faydalanması halinde sağlam temellerin arkalarında olacağını bilmelerinde fayda var.

2022'de hangi lokasyonlar kazandırır?

Franchise yatırımına hazırlananlar için lokasyonun oldukça önemli. Lokasyon seçimi hem kişisel hem kurumsal markalar için kritik bir konu olmakla birlikte ciddi bir analiz ve muhakeme gücü gerektiriyor. Elbette bunu ekibimizle uzun uğraşlar, öngörülere yer verilen değerlendirme raporları ve deneyime dayanan uzmanlığımız neticesinde, tamamen marka ve sektör özelinde belirlemekteyiz. Ancak sektörden bağımsız olarak bu sene Bağdat Caddesi’nin doluluk oranı konusunda rekor kırdığını ve İzmir’in nispeten yeni denebilecek gözdelerinden İstinye Park AVM’nin pek çok markanın radarında olduğunu eklemeden geçmemek gerek..

AVM'lerde hangi işletmeler karlı olur?

Yurt genelinde çok sayıda yeni AVM inşaatı tamamlandı. Açılış için bekleyen yeni alışveriş merkezleri var. Yatırımcılar tercih yaparken temkinli olmalı. Sene başlarında AVM’de konumlanan pek çok işletmenin yoğun bir kredi talebinde bulunduğunu görmüş, AVM sektörünü derinden etkileyen ve belirsizleştiren bu kredi yükünün sene ortalarına kadar artarak devam ettiğine şahit olmuştuk. Sektör liderleri olarak sert tedbirlerin hasarını telafi için devlet hibe ve desteklerinin sene sonuna kadar devamlılığının da altını çizmiştik. Ciro kira uygulamaları ve kira indirimleri sene ortasından itibaren hareketlenmenin önünü açsa da senenin en önemli alışveriş kampanya dönemlerinin atlanıldığı bu süreçte bekleme ya da tanıtım halinde olan AVM’leri tercih edenler için temkinli olma önerileri devam ediyor. İşletme bazında ciro öngörüsünde bulunmak mümkün olmamakla birlikte gastronomi, kahve, kozmetik ve yeni nesil sağlık ürünleri sektörlerinin şubelerinde AVM içi doluluk oranlarının yüksek olacağını söyleyebiliriz.

Yatırımcı sektör seçerken nelere dikkat etmeli?

Franchise senelerdir küçük girişimciden hayalinin mesleğini yapmak isteyenlere, kendinin patronu olmayı arzulayanlardan birikimlerini emeklilik sermayesine dönüştürmek isteyenlere kadar herkese kapılarını açtı ve bu sektörün en zor günlerde dahi destan denmesi mümkün olan başarılara imza atan, dayanıklılığı esnekliğinden ileri gelen kocaman bir aile olduğu görüldü. Sektör seçiminde dikkat edilmesi gereken sayısız unsurdan bahsedilebilir, sektörü temsil eden markaların şube konumlarının uygunluğu, başlangıç ücretleri, kontrat anlaşmaları, iç kültürü, toplumsal kimliği gibi; ancak en temelde istenen, sevgiyle ve tutkuyla bağlanılacak bir sektörü tercih etmek ilk ve en önemli adım.