Özbekistan’a 500 milyon dolar yatırdı, ekonomiye etkisi 4 milyar doları buldu

2018 yılı Mayıs ayının ilk günleri, Taşkent… Nail Olpak başkanlığındaki Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu’nun (DEİK) Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Özbekistan gezisi vesilesiyle düzenlediği “İş Forumu”ndayız.

“İş Forumu”na katılan iş insanları arasında Anadolu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan ile Coca-Cola İçecek İcra Kurulu Üyesi, Türkiye-Pakistan İş Konseyi Başkanı Atilla Yerlikaya da var.

Tuncay Özlihan’ı yokladım:

-          Özbekistan’a dönük planlarınız var mı?

O günlerde çok erken olduğu için yazılmasını istemediği niyetlerini paylaştı:

-          Özbekistan’daki Coca-Cola şişeleme şirketinin devletin elinde olan hisselerinin özelleştirilmesi gündeme gelecek. Ona talip olmayı düşünüyoruz.

Aradan 3.5 yıl geçti, Anadolu Grubu’nun çoğunluk hissesine sahip bulunduğu Coca-Cola İçecek ile Özbekistan Cumhuriyeti Devlet Varlık Yönetimi Ajansı (UzSAMA) arasında yüzde 57.1’lik Coca-Cola Bottlers Uzbekistan (CCBU) hisselerinin özelleştirilmesine yönelik alım anlaşması imzalandı. Coca-Cola İçecek, Özbekistan’a 252.28 milyon dolarlık alım yatırımıyla adım attı.

Coca-Cola İçecek, çok geçmeden, 27 Aralık 2021’de de The Coca-Cola Company’nin elindeki yüzde 42.88’lik Coca-Cola Bottlers Uzbekistan hisselerini 90 milyon dolara devraldı. CCI, Özbekistan’a satın alma adımıyla girdiğinde Taşkent, Namangan ve Urgenç’te olmak üzere 3 fabrikada şişeleme yapıyordu.

Coca-Cola İçecek yönetimi, bölgede deneyimli yönetici olan Ezel Ağaoğlu’nu Özbekistan operasyonlarının başına getirdi. Ağaoğlu yönetimindeki ekip, Özbekistan’da pazar payını hissedilir şekilde yükseltmeye başlayınca, Semerkant’a 112 milyon dolarlık yatırım kararı alınıp, kollar sıvandı. Semerkant’daki fabrika hızla devreye alınacak aşamaya getirildi.

Coca-Cola İçecek Kurumsal ve Kamu İlişkileri Direktörü Burçun İmir geçen hafta aradı:

-          Özbekistan’daki 4’üncü fabrikamızı Semerkant’ta açıyoruz.

Anadolu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan, Başkan Vekili Kamilhan Yazıcı, Yönetim Kurulu Üyesi İzzet Özilhan, Anadolu Holding CEO’su Burak Başarır, Semerkant’daki açılış vesilesiyle Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan, Azerbaycan turuna çıktı.

The Coca-Cola Company Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su James Quincy, The Coca-Cola Company Kafkasya ve Orta Asya Genel Müdürü Başak Karaca, Coca-Cola Türkiye Genel Müdürü Gaye Narmanlı Sunerli, Coca-Cola Avrasya, Ortadoğu Operasyon Birimi Başkan Yardımcısı Sinan Cem Şahin, Anadolu Holding Kurumsal İlişkiler ve Sürdürülebilirlik Başkanı Atilla Yerlikaya, Coca-Cola İçecek Kafkasya ve Orta Asya Başkanı Erdinç Güzel Semerkant’ın yolunu tuttu.

112 milyon dolarlık yatırımla devreye alınan Coca-Cola İçecek Semerkant fabrikasının açılışına Türkiye’nin Taşkent Büyükelçisi Olgan Bekar, Semerkant Belediye Başkanı Turdimov Erkinjon, Özbekistan Yatırım, Sanayi ve Ticaret Bakanı Kudratov Lazız katıldı.

Kudratov Lazız, Coca-Cola İçecek’in Özbekistan’a yatırımının 500 milyon doları bulduğunu vurguladı:

-          Coca-Cola İçecek’in özelleştirmeden yaptığı alım, sonrasındaki yatırımlar, Semerkant’ta fabrika açması, Özbekistan’ın global yatırımlara ne kadar açık olduğunu da gösteriyor.

Coca-Cola İçecek CEO’su iken 3 yıl önce Özbekistan’daki özelleştirme süreci ve yatırımlara liderlik yapan Anadolu Grubu CEO’su Burak Başarır, Özbekistan’ın CCI ülkeleri arasında en hızlı büyüyen operasyonlarından biri olduğunu bildirdi:

-          CCI Özbekistan, Özbek ekonomisine katkıda bulunduğu her 1 dolar için 8 çarpan etkisi yapıyor. Yakın zamanda Namangan’da mevcut fabrikamızın yerine yeni, son teknoloji tesisimizin inşasına başlayacağız ve 2025 yılında devreye alacağız.

Burak Başarır konuşurken Coca-Cola İçecek ekibiyle hesap yaptık:

-          Coca-Cola İçecek, 3 yılda Özbekistan’a 500 milyon dolar yatırdı. 8 çarpana göre Özbek ekonomisine katkısı 4 milyar doları bulmuş oldu.

Başarır, CCI’ın Orta Asya’nın tamamını kapsayan Özbekistan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Azerbaycan olmak üzere 6 ülkede tesislerinin bulunduğunu kaydetti:

-          CCI, Türkiye, Orta Asya, Güney Asya ve Ortadoğu’da 12 ülkede 33 şişeleme ve 3 meyve suyu işleme fabrikası ve 10 binden fazla çalışanı ile faaliyet gösteriyor.

The Coca-Cola Company Başkan ve CEO’su James Quincy, Semerkant’taki açılışa katılarak CCI’ın Özbekistan’a yatırımlarını oldukça önemsediklerini ortaya koyarken, şu mesajı verdi:

-          Bu fabrika ve yapılan yatırım, Coca-Cola sisteminin Özbekistan’ın potansiyeline, ekonomisine olan inancının bir göstergesidir.

2018 yılı Mayıs ayı başlarında ön görüşmelerine tanık olduğum Coca-Cola İçecek Özbekistan yatırımı, 3 yılda ülkenin gayrı safi yurt içi hasılasına (GSYH) yüzde 0.5 katkı verir boyutu yakaladı.

CCI, Çorlu’dan Çin sınırına kadar uzanan 6.5 milyon kilometrelik alanda Türk bayrağını dalgalandıran noktaya ulaştı…

CCI, Bangladeş’i de operasyonlarına katmasının ardından toplam 600 milyonluk nüfusa hizmet vermeye başlamasıyla, Coca-Cola sisteminde dünyanın 3’üncü büyüğü, satış hacmiyle de 7’inci büyük şişeleyicisi konumuna yerleşti…

20 ülkede faaliyet gösteriyor, 1 milyar insana hizmet götürüyor

ANADOLU Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan, CCI Semerkant fabrikasının açılışında grubun 20 ülkede faaliyet gösterdiğini belirtti:

-          Geniş bir coğrafyada 100 bin çalışanımızla 1 milyar insana hizmet götürüyoruz. 2 bin yılı aşkın süredir dünya kültürlerinin kesişme noktasında yer alan Semerkant’ta CCI’ın yeni şişeleme tesisini devreye almaktan gurur duyuyoruz.

Grubun 7 sektörde faaliyetlerini sürdürdüğünü vurguladı:

-          20 ülkede 80’e yakın şirketimiz, 90 üretim tesisimiz, 6 Ar-Ge merkezimiz var. Bira, meşrubat, perakende, tarım, otomotiv, kırtasiye ve enerji sektörlerinde faaliyet gösteriyoruz.

CCI’ın Özbekistan’a girişinin 3’üncü yılında mevcut 3 fabrikaya Semerkant’la 4’üncüsünü eklediğini kaydetti:

-          Bu yatırımla yeni Özbekistan’ın geleceğine olan sarsılmaz inancımızı teyit etmiş oluyoruz.

3 yıl önceki özelleştirme sürecine işaret etti:

-          Özbekistan Coca-Cola’yı 3 yıl önce özelleştirme stratejisi çerçevesinde devraldık. Dünya çapında örnek gösterilen bir özelleştirme süreci gerçekleşti.

Anadolu Grubu’nun cirosuna ve yatırımcı yanına dikkat çekti:

-          Grubumuzun 2023 yılı geliri 13.5 milyar dolara ulaştı. Son 10 yılda 7 milyar dolarlık yatırıma imza attı.

Çok uluslu grup olduklarının altını çizip, örnek verdi:

-          AB InBev, The Coca-Cola Company, Faber-Castell, Isuzu, Kia, Honda Marine, Kohler, Johns Hopkins Medicine gibi alanlarında dünyanın önde gelen marka ve şirketleriyle ortaklıklarımız söz konusu.

Özbekistan Türkiye’den yatırımcı bekliyor 

ANADOLU Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan ve The Coca-Cola Company Başkan ve CEO’su James Quincy, Coca-Cola İçecek Semerkant tesislerinin açılışı sonrasında Özbekistan’ın başkenti Taşkent’e geçti.

Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Özilhan ve Quincy’yi kabul ederek Coca-Cola İçecek’in ülkedeki yatırımları hakkında bilgi aldı.

Mirziyoyev, Özilhan’la Türk iş dünyasına mesaj gönderdi:

-          Türk iş insanlarını Özbekistan’a daha fazla yatırıma bekliyoruz.

Mirziyoyev, kabulde kendisine eşlik eden Özbekistan Yatırım, Sanayi ve Ticaret Bakanı Kudratov Lazız’dan ülkedeki özelleştirme planını, şirketlerin listesini Tuncay Özilhan’a göndermelerini istedi:

-          Özelleştirme programımıza devam edeceğiz.

Mirziyoyev, Özilhan’dan Anadolu Grubu’nun Özbekistan’a daha fazla yatırım yapmasını talep etti:

-          Grup şirketlerinizin bulunduğu başka sektörlerde de sizi yatırıma bekliyoruz.

Ardından ekledi:

-          Türkiye’deki üniversitelerle işbirliği yapmak isteriz. Ayrıca meslek liseleri konusunda da Türkiye’nin tecrübelerinden faydalanmayı arzu ediyoruz.