Mevduat faizi yedi ay sonra yeniden arttı

Mevduat faizinin çok düştüğü hep vurgulandı; biz de “Fazla düştü” dedik, “Reel faiz negatife indi” dedik, “Faizin daha da aşağı gideceği alan kalmadı” diye yazdık.

Sonunda düşüş durdu ve mevduat faizinde yedi ay aradan sonra artış yaşandı.

Merkez Bankası’nın tüm bankaların ortalamasını gösteren verileri ocak ayının son haftasında Türk Lirası cinsi mevduatta ortalama faizin çok az da olsa arttığını ortaya koydu. 24 Ocak’ta yüzde 9.44 olan ortalama faiz, 31 Ocak’ta yüzde 9.49’a yükseldi.

Elbette bu kadarcık artışın neredeyse hiç önemi yok, fark sıfır gibi. Ama bu artış bir eğilimin sonuna gelinmesi anlamında önem taşıyor.

Tüm vadelerin ortalamasını gösteren bu oran son olarak geçen yıl 21-28 Haziran haftasında artış göstermişti. Aradan tam yedi ay geçti ortalama faiz bu sürede hep gerileme eğilimi içinde oldu.

28 Haziran’da yüzde 22.89 düzeyinde oluşan ortalama faiz otuz hafta boyunca azalarak 24 Ocak’ta yüzde 9.44’e kadar indi.

Biraz önce de belirttik, ocak ayının son haftasındaki bu 0.05 puanlık artışın tutar anlamında hiç önemi yok. Önemli olan faizdeki gerileme eğiliminin bir anlamda bitmesi. 31 Ocak’tan sonraki haftalarda da zaman zaman düşüşler görebiliriz belki ama artık öyle süreklilik gösterecek ve büyük boyutlara ulaşacak düşüş beklenmemeli.

Diyebiliriz ki mevduat faizinde dip oranlar görüldü. Hem zaten baksanıza bu düzey bile mevduatta reel faizin çoktan negatife indiğine işaret ediyor.

Resmi tahmine göre bile negatif

Daha önce değindik; 2020 yılı için iki resmi enflasyon tahmini var. Yeni ekonomi programında yer alan tahmin yüzde 8.50, Merkez Bankası’nın tahmini ise yüzde 8.20.

Biz reel faizi daha düşük olan yüzde 8.20’lik orana göre hesapladık, yine de negatif faiz söz konusu.

31 Ocak’ta oluşan faiz oranlarını vadelere göre stopaj kesintisinden arındırıp net hale getirdiğimizde ortalama faizin yüzde 8.20’lik enflasyon tahminine göre yüzde 0.09 reel kayba yol açtığını görüyoruz. En yüksek reel getiri ise yüzde 0.25 ile üç aya kadar vadelide gözleniyor. Dikkat ediniz, “en yüksek reel getiri” bir yıl için yalnızca ama yalnızca yüzde 0.25. Üstelik bu oran, enflasyon tahmin edildiği gibi yüzde 8.20’de kalırsa mümkün olacak.

Beklenen enflasyona göre...

Resmi enflasyon tahmini yüzde 8’lerde olsa da bizim tahminimiz yüzde 13’ün altına inilmesinin çok zor olacağı yönünde. Üstelik bu tahmin, içinde bulunduğumuz koşullara göre hesaplanmış bir oran. Döviz kurunun birden tırmanıp gitmesi ve bundan kaynaklanacak olumsuzluklar hesapta yok.

31 Ocak’taki net faiz, yüzde 13 düzeyinde gerçekleşecek bir enflasyon karşısında tasarruf sahibinin tüm vadelerde çok ciddi reel kayba uğrayacağını gösteriyor.

Reel kayıp ortalama faize göre yüzde 4.33 düzeyinde hesaplanıyor. Zaten tüm vadelerde kayıp 4 puanın üstünde.

Vatandaş ne yapmalı?

Tasarruf sahibi 2020 enflasyonu tahmin edilen düzeyde kalsa bile bugünkü faiz oranlarına göre reel getiri elde edemiyor, hatta kayıp bile var. Enflasyon tahminin üstüne çıkarsa kayıp doğal olarak büyüyor.

Bizde mevduatın vadesi zaten çok kısa. Ama şu dönemde uzun vadeden özellikle kaçınılmasını öneriyoruz. Mevduat faizinde yükselme eğilimi başlamış görünürken bu oranlarla kendini bağlamak anlamına gelecek olan uzun vadeden uzak durmak gerek.

Uzun vadenin tercih edileceği dönem, faizin düşeceğinin çok açık olduğu geçen yılın haziran ve temmuz aylarıydı.

Artık faizde daha düşük oranlar pek beklenmediği, hatta tam tersine artış ağır bastığı için mevcut dönem bu faizlerle geçirilmeli. Mevduat olabildiğince kısa vadeli hesaplarda tutulmalı ve muhtemel faiz artışından yararlanmak mümkün olmalı.