Mevcut politikadan dönüş olmaz
Türk Lirası’ndaki (TL) iyimserliğim eleştiriliyor. Eleştirenler, ‘‘Reformlar yapılmaz. Sıkı para politikasından vazgeçilir. Faiz indirimleri başlar’’ argümanlarını dile getiriyorlar. Geçmişte uygulanan politikalardan dönüşlere vurgu yapıyorlar. Makul görüşlerdir. Ancak bu sefer konjonktür farklıdır. Manevra alanımız bulunmuyor. Ekonomi yönetiminin ve Merkez Bankası başkanının değişmesini, son iki ayda atılan adımları, bu açıdan değerlendirmek gerekiyor.
Dil pelesengi oldu, biliyorum. Ama dolar düşmeden enflasyon inmiyor. Enflasyon beklentileri yönetilemiyor. Bunun yolu da yüksek faiz politikasından geçiyor. Yurt dışından fon akımını sağlamak için de bu politikaya ihtiyaç var. İki aydır kısa vadeli girişler oluyor. TCMB rezervlerinde bu görülüyor. Rezervler 10 milyar dolar artmış. Tabii rezervlerin daha da yükselmesi gerekiyor. Merkez’in hâlihazırdaki brüt rezervi 93 milyar dolardır. Brüt dış borç stokunun (435 milyar dolar) yüzde 35’i kadar rezervin konfor sağlayacağı düşünülebilir. Demek ki 152 milyar dolarlık bir rezerv, Türkiye piyasalarını dış şoklara karşı dirençli tutabilir. Bu hesapla, 60 milyar dolarlık artış gerekiyor. TCMB başkanı Ağbal da rezervleri güçlendirmek istediklerini söylüyor. Rakam yazmak kolaydır. Rezerv biriktirmek zordur. İstikrarlı politikalara, reformlara ihtiyaç var. Yatırımcılar, iş dünyası, vatandaşlar, Türkiye ekonomisinin neyin kıyısından döndüğünün farkında değiller. İhracatçı TL’nin değerlenmesinden, özel sektör yüksek faizden şikâyet ediyor. 3 Kasım 2020 tarihinde USD/TL paritesi 8,58’e, Türkiye’nin ülke risk primi 560 baz puana çıktı. Dolar kuru için 12, 15 gibi tahminler havada uçuşuyordu. Bunların pandemi yılında, zor ekonomik koşullarda yaşandığını ve konuşulduğunu belirteyim.
TL’nin güçlenmesi lazım derken, doların yerle bir olmasından bahsetmiyorum. O zaman ucuzlayan ithal ürünlere talep artıyor. Döviz açığı patlıyor. Dolar talebi yükseliyor. Türkiye ekonomisi fasit bir dairenin içine giriyor. Zaman zaman kurun adil seviyesi tartışılıyor. Öngörülebilir bir kur patikası yeterlidir. Bugünkü seviyeler yerli yatırımcıya ‘‘TL yükselebilir’’ korkusunu vermiyor. Lokal oyuncular dövizlerini bozdurmuyorlar. Düşüşlerde alım yapıyorlar. Pozitif düşünüyorum. Çünkü mevcut politikadan dönüş olursa, yerleşikler denkleme hiç girmezler. Yabancı yatırımcılar çıkıp giderler. Tuhaf kur seviyeleri tekrar konuşulur.