Merkez’in faizi fiyat istikrarı sağlıyor mu?

Teoride evet ama pratikte? Zaten Merkez Bankası kuruluş yasası 4’üncü maddesi; “Bankanın temel amacı fiyat istikrarını sağlamaktır. Banka, fiyat istikrarını sağlamak için uygulayacağı para politikasını ve kullanacağı para politikası araçlarını doğrudan kendisi belirler.”

Temel amacı bu olsa da, araç bağımsızlığı, şeffaflık ve iyi iletişimle donatılsa da Merkez, fiyat istikrarını sağlayabilir mi? Evet ama geçici sürede sınırlı olarak. Peki, daha fazla ne gerekir? İşte bunun cevabı, Merkez’in hangi başka politikalarla güçlendirileceğine bağlı.

Faiz silahını çekmiş Merkez’in yakın geçmişine bakalım; önce 475, ardından 200 bazlık faiz artışıyla doları 7,24 liraya çekebildi ama orada tutamadı, şimdiden 7,47 seviyesinde… Faizi arttırdı ama dolarizasyonu çözecek gayreti göstermedik, 236 milyar $ kuzu kuzu döviz mevduatında…

Mevduat faizi de %12-15 bandında ve bankaların iştahı düşük, yatırım eğilimleri değişmiyor. Merkez’in attığı her adım, faizi yükseltiyor ama kurdaki oynaklığı engelleyemiyor. Sanayici; yüksek veya düşük kurdan ziyade oynaklıktan şikâyetçi…

Merkez, faizi arttırırsa ne olur, azaltırsa ne olur? Olacağı şu; ağır gripten yatan hastaya, Pasiflora içirmiş olur. Kendini bir müddet iyi hisseder de etkisi geçince bünyesi kırılıp dökülürken, faizi dövizi kalkıp yeniden oynamaya başlar. Bu arada birileri “reform” diye bir şey mi söyledi sanki?

MAYMUNCUK HER KAPIYI AÇAR MI?

Kuyuya düşmüş birini kurtardığın ip, damda mahsur kalmışa kullanılır mı? Elbette hayır! Elimizde Merkez’in faiz maymuncuğu var, her müşkül kapıyı açmasını umuyoruz ama açamıyor. Neden?

Çünkü fiyat istikrarı için Merkez, gereklidir fakat tek başına yeterli değildir. Yeterli olan; maliye, üretim, reform, güven arttırıcı eylemlerdir, bunlardan bizde hiç yok.