Merkez Bankası’nın faiz kararı sonrası kredi kullanımında nelere dikkat etmeliyiz?
Koray KAYA
KKB ve Findeks İş Yönetimi Bölümü Genel Müdür Yardımcısı
Merkez Bankası, 23 Kasım 2023 tarihinde yaptığı toplantıda politika faizini yüzde %35’den 40’a yükseltti. Bu karar, kredi faiz oranlarını da etkileyecek. Peki, bu durumda kredi kullanmak mantıklı mı? Hangi kredi türleri daha avantajlı? Kredi geri ödemesinde nelere dikkat etmeliyiz? Bu yazıda, bu soruların cevaplarına değineceğiz.
Kredi kullanmak, finansal ihtiyaçlarımızı karşılamak için önemli bir araçtır. Ancak, kredi kullanırken, kredi maliyetini, geri ödeme planını, bütçemizi ve kredibilitemizi iyi analiz etmeliyiz. Aksi takdirde, kredi borcu bizi zor duruma sokabilir. Merkez Bankası’nın faiz artırımı, kredi maliyetini de yükseltecektir. Bu nedenle, kredi kullanmadan önce, ihtiyacımız olan kredi miktarını, vadesini ve türünü iyi belirlemeliyiz.
Farklı kredi türleri, farklı faiz oranları ve koşulları sunmaktadır. Konut ve taşıt kredisi gibi belirli bir amaca yönelik olan kredileri dışarıda bırakırsak genel olarak kredi kartı, bireysel kredi ve kredili mevduat hesabı gibi tercih edilebilecek farklı kredi alternatifleri vardır. Eğer ticari bir kredi kullanacaksanız buna “borçlu cari hesap” kredisini de ekleyebiliriz.
Kredi kartlarının minimum ödemelerini yaptığımızda geri kalan bakiye üzerinden ödediğimiz faiz oranı, normal taksitli kredilere göre daha yüksektir. İlk yapılması gereken, özellikle birden fazla bankadan kredi kartı kullanıyorsak ve kart borçları artmaya başladı ise bu borçları kullanacağımız bir taksitli kredi ile kapatmak ve belli bir vadede bu krediyi ödeyerek borçtan kurtulmak olmalıdır. Kredili mevduat hesapları da buna benzer yüksek maliyetli kredilerdir. Kredi kartlarında her ay mevcut borcun en az %40’ının ödenmesi gerekmektedir. Taksitli bir kredide ise borcunuzu 12 hatta 24 ay taksite bölme şansınız bulunmaktadır. Bu şekilde hem toplam borcunuzun faiz oranını düşürebilir hem de daha kolay ödenebilir bir hale getirebilirsiniz. Tabi bunu yaparken kredi kartlarının boşalan limitlerini yeniden hesapsız harcama yaparak doldurmamaya özen gösterilmeli ve ihtiyaç dışı harcamalardan kaçınılmalıdır.
Kredi faizlerinin yükseldiği dönemlerde aynı tutardaki bir aylık gelir ile alabileceğiniz kredi tutarı azalacak, buna karşılık aylık taksit ödemeleriniz ise yükselecektir. Ya da diğer bir deyişle alacağınız aynı tutardaki bir krediye ödemeniz gereken aylık taksit tutarı artacaktır. Kullanacağınız kredinin tutarı yükseldikçe bu fark daha belirgin olur. İnternet üzerinden ulaşılabilecek kredi hesaplama araçlarını kullanarak, kredi maliyetini ve aylık taksit tutarını önceden görebilirsiniz.
Kredi taksitlerinin bütçenize göre ödenebilir bir büyüklükte olması, ileride olası ödeme güçlüğü problemleri yaşamamanız için en önemli etkendir. Faizlerin yüksek olması, kredi kullanırken en baştan nasıl bir ödeme planı seçmeniz gerektiği konusunda daha dikkatli olmanızı gerektirir. Kredi kullanırken talep edilebilecek olan farklı ödeme planı alternatiflerine, daha önce “Kredi Kullanırken Hangi Ödeme Planını Tercih Etmelisiniz” konulu yazıda değinmiştik. Yüksek faiz ve enflasyon dönemlerinde kredi takstilerinin daha ödenebilir olması için, “artan taksitli ödeme planları” tercih edilebilir. Bu ödeme planı seçeneğinde Bankanızdan ödeyeceğiniz taksit tutarlarının dönemsel olarak artmasını talep ederek ilk aylarda daha düşük, sonraki aylarda ise daha yüksek tutarlı taksit ödemesini tercih edebilirsiniz. Bu şekilde bir ödeme planı ile ödenecek olan taksitler aylık eşit ödemeli seçilen bir plandaki taksitlere göre ilk aylarda daha düşük, ilerleyen aylarda ise daha yüksek olacaktır. Enflasyonun etkisi düşünüldüğünde ileriki aylarda ödenen tutarların reel değerleri düşmüş olacağından uygun bir ödeme planı alternatifi olabilecektir.
Özet olarak kredi, finansal ihtiyaçlarımızı karşılamak için önemli bir araçtır ancak, kredi kullanırken, bizi zor duruma sokmaması için dikkatli ve bilinçli olmalıyız. Kredinin faizine müdahale edemesek de kullanacağımız kredinin vadesi, ödeme planı, tutarı ve tipi bizim seçimimize bağlıdır. Kredi kullanırken, aşırıya kaçmamalı, bütçemizi ve kredibilitemizi korumalıyız.”