Malatya, ‘çapraz karaciğer nakli’nin dünya başkenti oluyor

MALATYA İnönü Üniversitesi Karaciğer Enstitüsü Müdürü Prof. Sezai Yılmaz, 26 Ocak 2024 Cuma günü saat 15.26’da sosyal medyasından önemli bir paylaşım yaptı:

X Dünyanın ilk 6’lı çapraz karaciğer nakli Malatya’da gerçekleştirildi…

X İnönü Üniversitesi, tıp dünyasına damgasını vuran bir başarıya daha imza attı. Sistem sayesinde organ nakli bekleyen hastalara, sadece ülkemizde değil tüm dünyada çapraz karaciğer nakli yeni bir umut oldu.

X İnönü Üniversitesi için Boston College’dan Türk ekonomi profesörleri Tayfun Sönmez ve Utku Ünver’in geliştirdiği “Banu Bedestenci Sönmez Çapraz Karaciğer Nakli Sistemi” ile 4’lü, 5’li derken şimdi de 6’lı karaciğer nakilleri dünyada ilk kez gerçekleştirildi.

Bu önemli duyuru üzerine konuyla ilgili başka paylaşımları taradım. İlk paylaşımı saat 14.37’de Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın yaptığını gördüm:

X Dünyanın ilk 6’lı çapraz karaciğer nakli ameliyatı Malatya İnönü Üniversitesi Karaciğer Enstitüsü’nde yapıldı. Daha önce de ilk 4’lü ve 5’li çapraz karaciğer nakilleri bu merkezde gerçekleştirilmişti.

X Çapraz nakil ameliyatları, hastanın vericileri olmasına rağmen kan ve doku uyuşmazlığı nedeniyle kendi vericilerinden organ alamamaları, aynı durumdaki hastalar arasında birinin vericisinden diğerinin alıcısına nakil yapılması anlamına geliyor.

X Bu nakillerin en ilerisi olan 6’lı çapraz karaciğer nakil ameliyatları, nakil bekleyen hastalar için ümidi artırıyor.

Bakan Koca, paylaşımına Prof. Yılmaz’ın operasyonu anlattığı videosunu da eklemişti.

Ben de Malatya İnönü Üniversitesi Karaciğer Enstitüsü Müdürü Prof. Yılmaz ve ekibinin başarısından duyduğum gururu saat 15.39’da sosyal medyadan yansıttım.

Saat 16.52’de Hürriyet’te sağlık editörü olarak yıllarını vermiş, eski çalışma arkadaşım, Mesude Erşan şimdi çalıştığı “diken.com.tr”de yazdığı haberi gönderdi:

- Bu kez seni ben atlattım Vahap Abi…

Prof. Sezai Yılmaz ve ekibinin Prof. Tayfun Sönmez ve Prof. Utku Ünver’in geliştirdiği formülle ilk 5’li çapraz karaciğer naklini gerçekleştirdiğini yazdığımda Mesude hayıflanmıştı:

- Beni atlattın…

Mesude’ye takılmak için haberi saat kaçta yayınladığını sordum, yanıtladı:

- 15.48’de… Söz verdiğim için Sağlık Bakanı’nın açıklamasını bekledim. Günlerdir biliyordum…

Konunun detaylarını öğrenmek için İnönü Üniversitesi’nin web sayfasına girdim, “İNÜHABER” ekibinden Ayşegül Aşantoğrul-Nihan Doğan imzalı haberden Prof. Sezai Yılmaz’ın açıklamasını okudum:

X 6’lı çapraz karaciğer nakli sırasında 6 alıcı, 6 verici vardı. Aynı anda 12 ameliyathanemizde operasyon yapmış olduk.

X Karaciğer Nakil Enstitümüzün kapasitesi de 12 ameliyathanedir. 36 yoğun bakımımız, 116 da hasta yatağımız var.

X Nakil sırasında hastanemiz tam kapasiteyle çalıştı. 100’ün üzerinde kişiyle bu operasyonu gerçekleştirdik.

X Cerrah ve anesteziden arkadaşlarımız, yoğun bakımcı arkadaşlarımız, hemşireler, teknisyenler herkes ayaktaydı. Operasyon sabah 08.00’de başladı. Sanıyorum akşam 20.00 gibi operasyonların hepsi sorunsuz olarak bitti.

X Hastalarımızın da durumu oldukça iyi. Hepsi yoğun bakımda. Alıcıların da genel durumları iyi. Daha önce 3’lü, 4’lü ve 5’li çapraz karaciğer nakillerini başarılı şekilde gerçekleştirdiklerini anımsattı:

X Daha önce 4’lü çapraz karaciğer naklini dünya tıp literatürü ile paylaştık. Çok saygın bir dergide makale yayınlandı.

X Şimdi de 5’li ve 6’lı çapraz karaciğer naklinin her ikisiyle ilgili makaleleri yine saygın tıp dergisi için hazırlıyoruz. Önümüzdeki günlerde 5’li ve 6’lı çapraz karaciğer naklimiz de tıp literatürüne girebilecek.

Prof. Sezai Yılmaz, Malatya’nın “çapraz karaciğer naklinin dünya başkenti” olacağını vurguladı:

- Dünyada bugüne kadar yapılan 11 üçlü çapraz naklin 9’unu Malatya’da gerçekleştirdik. Şimdiye kadar dört kez 4’lü çapraz nakli, iki 5’li çapraz nakli ve bir 6’lı çapraz nakli Malatya’da yaptık.

4’lü, 5’li ve 6’lı çapraz karaciğer nakillerinin dünyada ilk kez Malatya’da gerçekleştirildiğini yineledi:

- Dünyada çapraz karaciğer nakillerinin yüzde 80-90’ı Malatya’da gerçekleştirilmiş oldu. Bugüne kadar “Banu Bedestenci Sönmez Karaciğer Nakli Sistemi” ile yaptığımız “çapraz nakil” formülüyle 85 karaciğer hastası hayata tutunmuş oldu.

İnönü Üniversitesi Rektörü Prof. Ahmet Kızılay, Karaciğer Enstitüsü Müdürü Prof. Sezai Yılmaz ve ekibi 6 Şubat 2023 Pazarcık ve Elbistan depremlerini en ağır şekilde Malatya’da yaşadı.

Başta Prof. Yılmaz olmak üzere hiçbiri Malatya’yı terk etmeyi aklından bile geçirmedi. Malatya’da çalışmayı sürdürüp daha fazla hayat kurtarmaya odaklandı.

Prof. Yılmaz’ın, Rektör Prof. Kızılay’ın önlerini açmasıyla Prof. Tayfun Sönmez-Prof. Utku Ünver ikilisinin “çapraz nakil formülü”nü benimsemesi, Malatya’yı bu alanda “dünya başkenti” yaptı bile…

6 yıl önce gösterdiğiniz ilgi ciddi motivasyon etkisi yarattı, inandık

BOSTON College (ABD) ekonomi bölümü öğretim üyesi Prof. Utku Ünver, Malatya İnönü Üniversitesi Karaciğer Enstitüsü’nün Prof. Sezai Yılmaz liderliğindeki “6’lı çapraz karaciğer nakli” başarısıyla ilgili sosyal medya paylaşımımın altına şu mesajı yazdı:

X Vahap Bey, desteğiniz için çok teşekkürler. Bu güzel insanları desteklemek bizim için çok gurur verici.

X 6 yıl önce gösterdiğiniz ilgi açıkçası Prof. Tayfun Sönmez ve benim için ciddi bir motivasyon oluşturdu.

X Türkiye’de bir sistem oluşturabileceğimize olan inancımız arttı.

2018 yılı Mayıs ayında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın İngiltere gezisi sırasında dönemin Hürriyet Gazetesi İcra Kurulu Başkanı Mehmet Soysal ile birlikte Centricus’un kurucusu Dalınç Arıburnu ile buluşmuştuk. Arıburnu, o günlerde şu bilgiyi paylaşmıştı:

- Boston College öğretim üyesi Prof. Tayfun Sönmez ile çocukluk arkadaşıyız. Prof. Sönmez ve arkadaşı Prof. Utku Ünver ile Türkiye’de “Organ Takas Merkez” kurulması için çalışmalara başladık, epey de yol aldık. Sağlık Bakanlığı projeye çok sıcak yaklaştı.

Bu yazım Hürriyet’in manşetinde yer almış, dönemin Sağlık Bakanı, konuya pek de sıcak bakmadığı yolunda mesaj vermişti.