L’Oréal Türkiye bilim dünyasında cam tavanları kırıyor
Dünya Ekonomik Forumu’nun Küresel Cinsiyet Farkı 2023 Raporu’nda Türkiye, 146 ülke arasında 129’uncu sırada. Eşitsizliğin giderilmesine yönelik ilerleme mevcut hızda devam ederse farkın ancak 131 yıl içinde kapanacağı öngörülüyor. Bu durum akademik dünyada da farklı değil. YÖK tarafından açıklanan 2023 -2024 eğitim öğretim dönemi verilerine göre Türkiye’deki üniversitelerde doktor öğretim üyelerinin yüzde 47,4’ü, doçentlerin ve profesörlerin yüzde 34,3’ü kadınlardan oluşuyor. Kadınlar, akademik dünyada ilerledikçe daha az temsil ediliyorlar.
Dünyanın bilime, bilimin kadınlara ihtiyacı var yaklaşımıyla L’Oréal Türkiye’nin UNESCO Türkiye Milli Komisyonu iş birliğiyle yürüttüğü, ‘Bilim Kadınları İçin’ Programı ise, pozitif yönde değişim adına çok önemli bir sorumluluk üstleniyor.
22’nci yılında bilimde cinsiyet eşitliğini desteklemeye, bilim kadınlarının başarılarını görünür kılmaya ve yeni nesillere ilham kaynağı olmaya devam eden program, bugüne kadar 124 bilim kadınının projelerini ödüllendirdi.
Ödül alan 124 bilim kadınından 98’i bugün Profesör ve Doçent olarak kariyerlerini sürdürüyor. L’Oréal Türkiye, bilim dünyasındaki kadınlara sunduğu maddi, ancak daha önemlisi manevi destek ile kadınların cam tavanları çatlatmasına destek oluyor.
Doğu Anadolu’da da ödül alan bilim kadınları olsun!
L’Oréal Türkiye, bu yıl proje kapsamını genişleterek Young Guru Academy’nin yürüttüğü Bilim Seferberliği’ne destek veriyor. Doğu Anadolu’daki dezavantajlı bölgelerde eğitimini sürdüren bine yakın çocuğu bilim seti ile buluşturacak olan şirket, bu yolla bilim tutkusunu genç öğrencilere aşılıyor. Şirketin bu kararı almasının başlıca nedeni, bu güne kadar Doğu Anadolu’da ödül alan bilim kadını olmaması.
L’Oréal Türkiye Ülke Genel Müdürü Sinem Sandıkçı Gökçen şu bilgileri veriyor: “Bilimde kuvvetli olan toplumların her zaman bir basamak daha önde olduğu yadsınamaz bir gerçek. Ülkemizde araştırmaları ile bilim dünyasında çığır açan, ancak başarılarını yeterince duyuramayan bilim kadınlarımız var. L’Oréal Türkiye olarak UNESCO Türkiye Milli Komisyonu iş birliğimiz ile 22 yıldır değerli bilim kadınlarımızın projelerini ödül ile taçlandırıyor, onların bilinirliğini artırmak ve cam tavanları kırmalarını desteklemek için çalışıyoruz. ‘Dünyanın Bilime, Bilimin de Kadınlara İhtiyacı Var’ yaklaşımımız ile “Bilim Kadınları İçin” Programı’mız kapsamında bugüne kadar 124 bilim kadınına destek olmaktan gurur duyuyoruz. Gönül hedefimiz, bir gün Türk bir bilim kadının da Nobel bilim ödülü aldığını duyabilmek. Bu yıl, bilimsel bakış açısının erken yaşlarda kazanılmasının öneminin altını çizerek, yaklaşık 25 yıldır ülkemize donanımlı gençler kazandırmak için faaliyet gösteren Young Guru Academy tarafından hayata geçirilen ‘Bilim Seferberliği’ne destek oluyoruz. 22 yıldır devam eden ‘Bilim Kadınları İçin’ Programımızda Doğu Anadolu’daki bir üniversiteden bir bilim kadını henüz ödül kazanmış değil. Biz de bu durumun değişmesi hedefiyle küçük bir ışık yakmak istedik.”
4 bilim kadınından, çığır açacak 4 bilim projesi
Bu yıl ödül almaya hak kazanan bilim kadınlarının projeleri bilim dünyasında çığır açacak nitelikte:
KANSER METASTAZLARINA ODAKLI TEDAVİNİN YOLU AÇILIYOR
Dr. Ece Öztürk, Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi & Translasyonel Tıp Araştırma Merkezi Günümüzün en zorlu hastalıklarından olan kanserin en yaygın türleri arasında yer alan meme kanseri ile mücadele konusunda daha isabetli tedaviler uygulanmasının yolunu açmayı hedefliyor. Meme kanserini anlamaya yönelik geliştirdiği projede, birincil kanser ortamı yerine akciğer ve beyinde gelişen metastazlara odaklanıyor. 3 boyutlu insan doku modelleri ile kanserin metastaz yapmış olduğu ortamdaki dokuya özgü davranışlarının ortaya konması hedefleniyor.
ATIK SUYU TEMİZLİYOR, YEŞİL HİDROJEN ÜRETİYOR
Doç Dr. Esra Bilgin Şimşek, Gebze Teknik Üniversitesi, Kimya Mühendisliği Bölümü Su kaynaklarındaki kirliliğin ortadan kaldırılmasına odaklanarak, atık sudaki dirençli kirleticileri arıtırken, yeşil hidrojenden enerji üretmeyi hedefliyor. Artan antibiyotik, mikro plastik gibi kirleticileri sudan ayrıştırmak için titanyum dioksit yerine bor temelli bir sistem geliştiriyor. Bu sistem güneş ışığı ile aktif hale geliyor.
ANTİK DNA’YI ARAŞTIRARAK GÜNÜMÜZE IŞIK TUTUYOR
Dr. Gülşah Merve Kılınç, Hacettepe Üniversitesi, Biyoinformatik Ana Bilim Dalı Antik DNA, canlı olmayan diş, saç ve kemik gibi materyallerden elde edilerek köken ve diğer canlılarla olan ilişkiler hakkında önemli bilgiler sunuyor. Proje kapsamında 6 bin ve 1 bin yıl önce yaşamış insanların diş ve diş taşlarından elde edilen antik DNA ile insan ağız mikrobiyotasının ve genetik yapısının zaman içindeki değişimini inceliyor. Elde edilen bulgularla günümüzdeki ağız mikrobiyotasının evrimi ve günümüzdeki hastalıklarla bağlantısına da yardımcı olması amaçlanıyor.
DOĞA DOSTU LCD EKRAN TEKNOLOJİSİ GELİŞTİRİYOR
Dr. Zeliha Soran Erdem, Abdullah Gül Üniversitesi, Mühendislik Bilimleri Bölümü Bitkilerin doğal özelliklerinden faydalanarak optik alanında geliştirdiği proje ile aydınlatma sistemlerinde doğa dostu ve insan sağlığına uyumlu LED’lerin sürdürülebilir teknolojinin temel taşlarından olacağını düşünüyor. Projede, bu aydınlatma sistemlerinde kullanılan inorganik malzemelerin, bitkilerden elde edilen doğal bileşenlerle değiştirilme çalışmaları yürütülüyor. Beyaz ışık üretimi için mavi LED’ler ve çok bilinen iki bitki kullanıldı: üzerlik ve sarı kantaron.
640 Nobel Bilim Ödülü’nden yalnızca 26’sı kadınlara verild
1901’den bu yana fizik, kimya ve tıp alanlarında verilen 640 Nobel bilim ödülünden yalnızca 26’sı kadınlara verildi; bu kadınlardan 7’si Nobel’den önce L’Oréal Grup Bilim Kadınları İçin Programı tarafından ödüllendirildi. Türkiye’de ise, dünya literatürüne damga vuran pek çok başarılı bilim kadınından henüz Nobel kazanan bir Türk bilim kadını bulunmuyor. “Bilim Kadınları İçin” programı, 40 yaş altı genç ve yetenekli bilim kadınlarının başarılarını taçlandırarak, onların projelerinin dünya çapında duyulmasına fırsat sağlıyor. Bu yıl, L’Oréal Türkiye, program kapsamında ödül kazanan 4 bilim kadınına 200 bin TL destek sağlayarak, bu ilham verici yolculuklarında projelerini hayata geçirmeleri için katkı sundu.