Lokomotif sektörümüz dış ticaret açığı veriyor
Ferda BESLİ
Temmuz 2023 dış ticaret rakamları geçen hafta açıklandı. 87 fasıl kodunda motorlu araçlar ve aksamı, parçaları ile ilgili son iki yıl ve temmuz verilerini detaylı incelediğimizde sektör açısından önemli sonuçlar ortaya çıkıyor. Temmuz 2023 ayında 2,406 milyon dolar ihracat yapar iken 3,367 milyon dolar ithalat yaptık ve otomotivde 961 milyon dolar dış ticaret açığı verdik. Geçmiş yıllara baktığımızda durum çok farklı idi.
2021 yılı ihracatımız 25,023 milyon dolar, ithalatımız 15,596 milyon dolar, ihracat/ ithalat oranımız 1.6, 2022 yılı ihracatımız 26,801 milyon dolar, ithalatımız 17,678 milyon dolar, ihracat/ithalat oranımız 1.5, 2022/7 ve 2023/7 ilk yedi ayı karşılaştırdığımızda kötüleşmenin başladığını görüyoruz. İhracat 17,532 milyon dolar ve ithalat 17,317 milyon dolar, ihracat/ithalat oranı 1’e yaklaştı. Ancak Temmuz 2023 ise alarm veriyor. İhracat 2,406 milyon dolar, ithalat 3,367 milyon dolar ve ihraca/ithalat oranı 1’in altında 0,71. Bu trend böyle devam eder ise 2022 yılında 9.1 milyar dolar dış ticaret fazlası verdiğimiz lokomotif sektörümüz bu yıl 2-2.5 milyar dolar dış ticaret açığı verecek ve döviz rezervlerimize önceki yıllarda çok önemli katkısı olan sektörün bu yıl negatif etkisi olacaktır. Ocak-Temmuz 2023 döneminde otomotiv satışları ülkemizde yüzde 63,1 artarak 668,828 adede yükseldi ve milyon adede gidiyor. Yıl bazında incelediğimizde 10 yıllık ortalama 792,241 adet. Bu yılın faklı bir yıl olduğunu düşünüyoruz. Yatırım amaçlı talep bu sayıların artmasında önemli bir faktör oldu. Ancak elektrikli araçlardaki talep artışı sektördeki dış ticaret dengemiz üzerinde baskısını artıracaktır. Temmuz 2022’de 269 elektrikli araç satılır iken Temmuz 2023’deki araç sayısı 4,013 ve artış oranı yüzde 1392 ve bu trend devam edecek. Çözüm için hem bakanlıklarımız hem de sektör birlikte çalışıyorlar. Bu yıl üretime ve satışa başlayan TOGG’un henüz pazar ve sayılara etkisi çok az. Umarım hızlı üretim yaparak cari açığımıza olumlu katkıları olur. TOGG CEO’su Sayın Karakaş 15 yıl içinde cari açığa 7 milyar Euro katkıda bulunacaklarını söylüyor.
Dünyada önemli ekonomik eğilim olan paylaşım ekonomisinin önemli bir parçası ve en çok değer kazandıran alanlarından birisi otomobil paylaşımı. Değerli dostum sayın İbrahim Aybar’ın yazdığı “Paylaş” kitabında bu sektöre yönelik olarak önemli detaylı bilgiler var. Bir yandan otomotiv kullanımın azaltır iken bir yandan da dünyamızı koruma şansımız var. Araç paylaşımının her yıl kişi başına 1 ton CO2 salımını önlediğini belirtiyor. Otomobil paylaşımı ile trafik yoğunluğu azalıyor. Sonuç olarak, her şey değişiyor ve bu değişim devam edecek. Mobilite ve otomotiv hayatımızın önemli bir parçası olmaya devam edecek. Otomotiv sektörü ülkemizin göz bebeğidir, yeni trendlere uyum için hep birlikte çok çalışmamız gerekecek