Lojistikte dijitalleştirebildiklerimizden misiniz?
Cavit UĞUR
BİRLİKTE ÇALIŞABİLİRLİK
Maersk’ün TradeLens'in sona erdirileceği açıklamasının ardından FIATA’nın eFBL projesindeki paydaşlarından CargoX, rakip bir platform olan edoxOnline ile ilk elektronik konşimento (eFBL) alışverişi denemelerini başlattığını duyurdu. Açıklamada rakip de olsalar girişimlerin ve platformların birlikte çalışabilirliklerini artırmanın önemi vurgulandı. Gerçekten de pek çok farklı paydaşın birlikte yürütecekleri süreçlerin bir ucundan diğer ucuna sağlıklı ve kesintisiz çalışacak bir akış isteniyorsa “birlikte çalışabilirlik” olmazsa olmazdır. Çünkü bu, süreçlerini farklı platformlarda yürüten dijital ağların birbirleriyle konuşabilmesinin anahtarıdır. Belki de TradeLens platformunun beklenen finansal sonucu üretememesinin nedeni platformun sahibinin Maersk olduğu algısı ve bu yüzden rekabet içinde olan diğer firmaların verilerini buraya gömmek istememesi olabilir.
Benzer bir değerlendirme Atez Yazılım Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Kenan Güler tarafından da dile getirildi. Güler, ticari eşyaların sınır ötesi hareketlerinden oluşan mevcut dış ticaret ekosisteminde entegrasyonun dikey eksende gerçekleşmekte olduğunu ve ilgili tüm tarafları bir araya getirebilecek sistematik yatay entegrasyonu sağlayan bir çözümün bulunmadığını belirtmişti. İşte bu nedenle Atez Yazılım dış ticaret ekosistemindeki dikey entegrasyonları sistematik tek yatay entegrasyona çeviren, otonom, tüm tarafların birlikte çalışabilecekleri, uçtan uca, blokzincir tabanlı bir PaaS (platform hizmeti) kurmakta olduklarını ifade etti. Bu tür girişimler blokzincir uygulamalarının tedarik zinciri, dış ticaret ve lojistik sektörlerinde daha da yaygın kullanılabilirliğe erişmesi için çok önemli.
FIATA’NIN PROJELERİ
Bu noktada Uluslararası Taşıma İşleri Organizatörleri Dernekleri Federasyonu-FIATA’nın “eFBL (Electronic FIATA Multimodal Bill of Lading)” projesine değinmek gerekiyor. Elektronik FBL adıyla FIATA üyelerine sunulan ürün, belge sahteciliğinin önüne geçme amacıyla belgeyi kullanan paydaşlara güvenli doğrulama olanağı sağlarken, forwarderlara ve onların müşterilerine de işlemlerde hız, zaman ve maliyet tasarrufu sunuyor. Önce dokümanın PDF formatında alışverişi ile başlayan dijitalleşme sürecinin daha sonra sadece veri alışverişine evrilmesi hedefleniyor.
eFBL’nin yaygın olarak kullanılabilmesi amacıyla herhangi bir özel yazılım desteği gerektirmeyen, web üzerinden kullanılabilen bir sistem kurgulandı. Ancak pek çok lojistik ve freight forwarding şirketinin taşımacılık yönetim yazılımları kullandığı gerçeğinden hareketle FIATA, dijital FBL kullanacak forwarding şirketlerin kullandıkları yazılımlarının eFBL sistemi ile bağlantı kurmalarına olanak tanıyan ve tüm yazılım sağlayıcılara ücretsiz olarak sunulan bir API hizmeti de geliştirmiş.
Halihazırda dünya çapında 21 yazılım sağlayıcısı eFBL ürününü müşterilerine kullandırabilmek için FIATA ile anlaşma imzalamış durumda. Türkiye’den aynı zamanda UTİKAD üyesi de olan Select Bilişim, Siber Yazılım ve Xinerji Software de bu firmalar arasında. eFBL’nin, halihazırda FIATA üyesi ulusal forwarder dernekleri aracılığıyla dünyanın 11 farklı bölgesinde erişilebilir durumda olduğu ve forwarderlar tarafından kullanılmaya başlandığı belirtilmektedir.
FIATA’nın üye forwarderlara sunduğu bir başka hizmet de FIATA üyelerinin kendi aralarında birbirlerine ödeme yapabilmelerini, dünya çapında anında para gönderip alabilmelerini sağlayan, özelleştirilmiş bir online platform olan Freight-Pay.
Bu örneklerde olduğu gibi sektörün sivil toplum kuruluşlarının dijitalleşme çalışmalarında ön ayak olması özellikle KOBİ üyelerinin geleceğe hazırlanmasında büyük önem taşıyor. (devam edecek)