Kurumsal firmalar ile startup iş birliği modelleri

Kurumsal firmalar ile startup iş birlikleri ülkemizde henüz istenilen noktada değil. Kültürel birtakım bariyerler söz konusu olduğu gibi ekosistemin daha emekleme aşamasında bulunması da neden olarak gösterilebilir. Kurumsal işletmeler ile startuplar çok farklı dinamiklere sahip organizasyonlar. Doğaları, hedefleri ve beklentileri çok farklı fakat günün sonunda sürdürülebilir inovasyonlar için her iki tarafın empati yaparak birbirini çok iyi anlaması gerekiyor. Startupların kurumsal firmalara, kurumsal firmaların startuplara ihtiyacı var. Her iki taraf karşı tarafın eksikliklerine sahip. Kurumsal firmalar finansal kaynaklara, yetişmiş iş gücüne, geniş ağlara, marka bilinirliğine ve PR gücüne sahipken startuplar belirli bir dikeyde spesifik uzmanlığa, yalın organizasyona ve çevik hareket kabiliyetine sahip. Her ikisi birleştiğinde ortaya çok daha etkili yapılar ortaya çıkabilir. O yüzden ben sürekli eğitim ve yazılarımda startuplara yatırımcı aramak kadar büyük kurumlarla uzun vadeli iş birliği geliştirmelerini öneriyorum. Büyük bir işletme ile ortaklık, yatırım kadar değerlidir. Bununla birlikte kurumsal firma yöneticileri girişimcilere tipik bir tedarikçisi olarak yaklaşmamalı. Bize muhtaç küçük bir işletme algısı ile iş birliğine başlarlarsa muhtemelen başarısız şekilde sonuçlanacaktır. Girişimciler çok farklı karakteristik özelliklere sahip profiller. Öyle olmasalardı zaten kurumsal firmanın bordrosunda yer alırlardı. Bağımsızlık, özgürlük, yılmazlık, yaratıcılık, mücadele ve hayata yeni bir değer katma onların ana motivasyonları. Bunun farkında olarak startup kurucuları ile diyaloğa başlamalı ve ciddi bir muhatap olarak görmeliler. Startuplar ise kurumsal firmaların stratejilerini, üzerlerindeki kamusal baskıyı, uzun karar süreçlerini ve bazı kaygılarını anlamalılar.

Peki, iş birlikleri nasıl olabilir? Literatürde en iyi dergilerde yayınlanan 1500 üzerinde makaleyi tarayarak 10 farklı iş modeli tespit ettik:

1. Satın Alma/Acquisition
2. Kurumsal Girişim Sermayesi (CVC)
3. Kurumsal Kuluçka/Corporate Incubation
4. Kurumsal Hızlandırıcı/Corporate Acceleration
5. Ortak Geliştirme/Co-creation
6. Birlikte Çalışma/Co-location/Coworking
7. Girişim Tedariği/Startup Supplier
8. Girişim Geliştirme/Venture Building
9. İnovasyon Hubları/Innovation Outposts and Hubs
10. Etkinlikler/Hackathons

Doğru modelin seçimi için belirlediğimiz kriterler ise şu şekilde: Strateji (Corporate Strategy), Startup Seviyesi (Startup Stage), Risk ve Maliyetler (Riks and Costs), Hisse (Equity Ownership), Entegrasyon (Level of Integration), Zaman (Time).

Unutmayalım, inovasyon bir ekosistem meselesidir. Ülke olarak ekosistemimizin büyüklüğü kadar değerliyiz. Girişimcilik ve inovasyon ekosistemi büyüdükçe ekonomimiz de büyür ve gelişir. Ekosistemin büyümesi için etkili iş birliklerine, iş birliklerinin kurulması için de bu tip çerçevelere (framework) ihtiyacımız var. Umarım literatürde ve sahada önemli bir boşluğu doldurarak taraflara fayda sağlar.