Kurumlarda kâr dağıtımı

7244 sayılı Yeni Koronavirüs (COVID- 19) salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 12’nci maddesi ile Türk Ticaret Kanunu’na geçici 13. madde eklenerek, sermaye şirketlerinde kâr dağıtımını kısıtlayıcı, başka bir anlatımla, geçici bir süre kâr dağıtımı sınırlaması getirilmiştir. Söz konusu madde aynen aşağıdaki gibidir.

“Geçici Madde 13-

1) Sermaye şirketlerinde, 30/9/2020 tarihine kadar 2019 yılı net dönem kârının yalnızca yüzde yirmi beşinin dağıtımına karar verilebilir, geçmiş yıl kârları ve serbest yedek akçeler dağıtıma konu edilemez, genel kurulca yönetim kuruluna kâr payı avansı dağıtımı yetkisi verilemez. Devlet, il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel kişilerinin ve sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait fonların, doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip olduğu şirketler hakkında bu fıkra hükmü uygulanmaz. Bu fıkrada belirtilen süreyi üç ay uzatmaya ve kısaltmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir.

2) Genel kurulca 2019 yılı hesap dönemine ilişkin kâr payı dağıtımı kararı alınmış ancak henüz pay sahiplerine ödeme yapılmamışsa veya kısmi ödeme yapılmışsa, 2019 yılı net dönem kârının yüzde yirmi beşini aşan kısma ilişkin ödemeler birinci fıkrada belirtilen sürenin sonuna kadar ertelenir.

3) Bu maddenin kapsamına giren sermaye şirketlerine ilişkin istisnalar ile uygulamaya dair usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın görüşünü almak suretiyle Ticaret Bakanlığı yetkilidir.”

Daha sonra Ticaret Bakanlığı tarafından “6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Geçici 13’üncü maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ” yayımlanarak, kâr dağıtımı sınırlamasına ilişkin usul ve esaslar açıklanmıştır.

Kâr dağıtımının sınırlandırılmasına ilişkin düzenleme, Koronavirüs salgını nedeniyle ticari hayatta meydana gelen yavaşlamanın sermaye şirketlerinin finansal yapıları üzerinde ortaya çıkarabileceği olumsuz sonuçları bertaraf etmek için ihtiyatlılık politikası gereği olarak şirket kaynaklarının nakit kâr dağıtımı yapılmak suretiyle azaltılmaması, şirketlerin mevcut öz kaynaklarının korunması ve ilave finansman ihtiyacının doğmaması amacıyla yapılmıştır.

Kâr dağıtımına ilişkin sınırlama; 7244 sayılı Kanun’un yayımı tarihinden (17 Nisan 2020) 30.09.2020 tarihine kadar geçerli olacak, geçici bir uygulamadır. Ayrıca bu süreyi üç ay uzatmaya ve kısaltmaya Cumhurbaşkanı yetkili kılınmıştır. Cumhurbaşkanı tarafından sürenin uzatılması halinde de sınırlama (süre en fazla üç ay uzatılabileceği için) 31 Aralık 2020 tarihine kadar uygulanacaktır.

Sermaye şirketlerinde 17.04.2020 tarihinde sınırlama süresinin sonuna kadar, 2019 yılı net dönem kârının sadece %25’ine kadar olan tutarının nakden dağıtımına karar verilebilir, geçmiş yıl kârları ve serbest yedek akçeler dağıtıma konu edilemez. Bu sınırlama Türk Ticaret Kanunu’nun 462. maddesi uyarınca iç kaynaklardan yapılacak sermaye artırımlarında uygulanmaz.

- Sermaye şirketlerinde genel kurul tarafından sınırlama sürenin sonuna kadar yönetim organına kar payı avansı dağıtımı yetkisi verilemez.

- 17.04.2020 tarihinden önce genel kurulca kâr payı dağıtımı kararı alınmış, ancak henüz pay sahiplerine ödeme yapılmamışsa veya kısmi ödeme yapılmışsa, belirlenen sınırı aşan kısma ilişkin ödemeler ile hesap döneminde zarar edilmiş olmasına karşın serbest yedek akçelerden dağıtım kararı alınmışsa henüz ödenmemiş kısma ilişkin tüm ödemeler sınırlama süresinin sonuna kadar ertelenir. Ertelenen ödemelere ilişkin olarak faiz tahakkuk ettirilmez.

Genel kurulca yönetim organına kâr payı avansı dağıtımı yetkisi verilmişse, avans ödemeleri sınırlama süresinin sonuna kadar ertelenir.

7244 sayılı Kanun’un yayımından önce 2019 hesap dönemine ilişkin kar payı dağıtım kararı alınmış ve pay sahiplerine 2019 yılı karının %25’ini aşan tutarda ödeme yapılmışsa, yapılacak herhangi bir işlem yoktur. Ancak genel kurulca 2019 yılı hesap dönemine ilişkin kâr payı dağıtımı kararı alınmış ancak pay sahiplerine ödeme yapılmamışsa veya kısmen ödeme yapılmışsa, 2019 yılı net dönem kârının %25’ini aşan kısma ilişkin ödemeler sınırlama süresinin sonuna kadar ertelenir.

Not: Konu ile ilgili ilk yazımız 13 Nisan 2020 tarihli olup söz konusu yazının ayrıntıları ve hukuki dayanaklarının bir bölümü bu yazımızın konusunu oluşturmaktadır.l