Küresel satışın yol açtığı hasar 2009 ve 2020 krizlerini geçiyor

Küresel satış dalgası korku filmine döndü. Tam “katil öldü, kurtulduk” diyorsunuz. Katil elinde bıçağıyla doğruluyor ve ekran kan içinde kalıyor.          

Dünya tahvil ve hisse senedi piyasalarında zirveye göre toplam kayıp 36 trilyon dolar ile 2009 ve 2020 küresel krizlerini geride bıraktı.           

Aslında 2009 ve 2020 küresel krizlerinde hisse senedi piyasasındaki kayıp 2022’ye göre çok daha sertti. Ancak portföyünde tahvil bulunduran bir yatırımcı hisse senedindeki satış dalgasına karşı kendini kısmen koruyordu.     

2022 satış dalgasının önceki dönemlere göre ayırt edici özelliği; hisseden kaçıp tahvile geçerek kendinizi koruyamamanız. Hatta, uzun vadeli tahvil yatırımcısı hisse senedine göre daha çok para kaybetmiş.             

S&P 500 ve Nasdaq Bileşik endekslerinin sene başından beri kaybı yüzde 25 ve yüzde 27. 10 yıllık ve 30 yıllık ABD tahvilleri aynı dönemde yüzde 16 ve yüzde 28 geriliyor.             

Türkiye varlıklarının küresel satış karşısında tepkileri çok farklı. MSCI Türkiye sene başından beri yüzde 14 getiri ile açık ara en çok kazandıran gelişmekte olan ülke endeksi. Türkiye uzun vadeli Euro tahvili yüzde 25’in üzerinde kayıpla ligin en zayıf oyuncuları arasında. Türk lirası yüzde 28 kayıpla ağır ateş altındaki Ukrayna para biriminden daha kötü durumda.             

Türkiye hisse senetleri dünya piyasalarından pozitif ayrışmaya devam eder mi? Eurobond, CDS ve Türk Lirası değer kaybederken Borsa İstanbul para kazandırabilir mi? Sabıkalı iyimser adli sicilimize rağmen bu soruya olumlu cevap vermek zor.             

Avrupa ekonomisinin durgunluğa girdiği, doların güçlendiği ve faizlerin yükseldiği bir konjonktürde, Türkiye’nin ödemeler dengesinde yaşadığı sorunlar ağırlaşır. İhracat gelirimiz azalırken, borçlarımızı daha pahalı bir maliyetle yenilemek zorunda kalırız. Seçim döneminin yaratacağı gerginlik ve oynaklığa hiç girmeyelim.           

Doların güçlendiği, faizlerin yükseldiği, küresel durgunluk riskinin arttığı bir senaryoda Türkiye varlıkları dünya ile birlikte değer kaybeder ve hisse senedi istisna oluşturamaz.          

''İyi senaryo nedir?” diye soranlar için ümit vererek bitirelim. 13 Ekim’de açıklanacak ABD çekirdek enflasyonunun düşük çıkması durumunda Fed korkusu azalıp bir rahatlama yükselişi yaşanabilir. Ancak, bir çiçekle bahar olmaz. Bu senaryoda bile Fed U dönüşü yapmak için bir kaç ay bekleyecektir.