Kura el freni nereye kadar?
Ve hangi maliyetle? Acaba kaç balata daha yakacağız? Zira kendi doğal seyrinde duramıyor kur. Arazi meyilli ve enflasyon eğimi daha da artacak. El freni maliyetli mi? Evet… Doları 6,85 TL’de 75 gün tutmanın maliyeti bize 140 milyar $’a patlamıştı. Peki ya şimdiki kur istikrarının (!) maliyeti?
Mayıs’tan bu yana faizi 500 baz puan indirerek tetiklenen kur, 20 Aralık’ta 18 lirayı aşınca, Kur Korumalı Mevduat (KKM) icat ettik. Şapkadan çıkardığımız tavşan, mevduat sahibine ilginç geldi ki bir gecede dolar 11 liralara iniverdi. Yetmedi, KKM faizi %17 ile kurdan korunaklı hale getirildi.
KUR NEDEN 13-14 BANDINDA SABİTLENDİ?
Hükümetin kafasında bir 13-14 lira bandı var. Neden bu aralık seçildi? Belki de dış ticaret için hesap edilmiş optimizasyondur. Nitekim geçen yıl 14 lirayı her aşma teşebbüsünde 5 kez Merkez Bankası müdahalesi gördük. İşe yaramayınca KKM, işyerlerine ve yurtdışına doğru genişletildi.
Anlaşılan Cumhurbaşkanı’nın “düşük faiz yüksek kur” dediği yeni ekonomi stratejinde düşük faiz derken tek hane kıyıları, yüksek kur derken “o kadar da yüksek kur değil” kastediliyormuş. Faizde indirim molası da bu niyetin dışavurumu gibi… Tek haneyi bulsun, yeter. Ama dolar 14 lirayı aşmasın.
ALINAN TEDBİRLER NEDEN YETERLİ OLMAYACAK?
1-Enflasyon varken kuru tutmak teoride olsa bile pratikte pek mümkün değil.
2-Emtia fiyatları küresel arenada yükselmeye devam ediyor
3-Dünyadaki enflasyon dalgası bizi de etkiliyor.
4-Yetmezmiş gibi FED’in faiz artışı da Mart’tan itibaren “faiz ithalatı” baskısı oluşturacak.
5-Oyun sürecinde kural değiştirilmez. Sürekli kural değiştirirsen piyasa oyuncuları sana güvenmez.
İKİ SORU İKİ CEVAP
Kuru nasıl tutarsın?
1-Rezervin vardır; harcarsın, 2-Kambiyo rejimini değiştirirsin döviz taşımayı kısıtlarsın, 3-Piyasaya güven verirsin, 4-CDS’lerini indirecek yapısal reform adımları atarsın, 5-Enflasyonu düşürürsün.
Kuru nasıl zıplatırsın?
1-Enflasyon verileriyle oynarsın, 2-İnsanları döviz bozdurmaya zorlarsın, 3-Sürekli para basarsın, 4-Sık sık yasa değiştirir, işe yaramaz paketler açıklarsın, 5-Faizleri NAS sayıp indirir, durursun.
NOT
BOŞALTIN ÜLKEYİ, BİR ŞEY DENİYORUZ
Aman kimseler duymasın, iktisat teorilerini bir yan atın. Elektrikleri kapatın, doğalgaz vanalarını kısın, gıda filan da almayın, fazlaca da mırın kırın etmeyin. Enflasyon canavarını tuş edecek, ihracatı, üretimi, büyümeyi istihdamı arttıracak bir formül bulduk.
Fakat çalışıp çalışmadığını anlamak için Ar-Ge şart. Düşük faiz yüksek kur stratejisini dünyada uygulayıp hayatta kalan var mı bilmiyoruz. Ama biz bunu deneme kararı aldık. Tutarsa yaşadık. Peki ya tutmazsa? Ölen ölür, kalan sağlar bizimdir…
Meraklısına bir dip not; Ekonomide inovasyon, kriz zamanlarında değil, normal süreçte yapılmalıdır.