Kulüplerin yeni gelir kaynağı: Fan tokenlar

“Kripto para ve Fan Tokenlar spor kulüpleri için yeni gelir kaynağı” başlıklı yazımızda, kripto para ve token piyasasının genel özelliklerini ele almış, hızla gelişen piyasanın dinamikleri üzerinde durmuştuk. Bu hafta ise, gelişen bu piyasaların dünyada ve bizde genel durumlarını ele alacağız? Bunu yaparken de, fan token fiyatlarındaki fiyat hareketlerinin mantığını kavramaya, bu tokenların sağladığı avantajları irdeleyeceğiz. 

Dünyada ve bizde fan token piyasaları ne durumda? 

Bugün pek çok spor kulübünün fan token’ı bulunuyor. Bunlar arasında; Paris Saint Germain, FC Barcelona, Atlético Madrid, Juventus, AC Milan, AS Roma, Professional Fighters League ve Aston Martin Cognizant gibi dev isimler yer alıyor. 

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi aslında spor kulüpleri fan token’lar aracılığı ile ciddi bir yeni gelir kaynağı oluşturuyor. Ayrıca taraftarlar da hem bir yandan kulübe destek olurken bir yandan da çeşitli avantajlar elde ediyor. 

Fenerbahçe Başkanı Ali Koç yaptığı son açıklamalar da bu durumu, “Bu dünyada isteyen taraftarlar kulüplerine maddi katkı sağlarken kendi yarınlarına da katkı sağlama olanağı yakalıyorlar. Yani diğer bir deyişle çift yönlü bir ilişki. Biz kulüpler hep taraftarlarımıza diyoruz ki forma alın, komine alın, bilet alın, YouTube’a girin. İlk defa çift taraflı bir fırsat sağlayabileceğimiz bizim de bize destek olanlara yarınlar adına imkan sunabileceğimiz bir oluşum içindeyiz.” sözleri ile açıklıyor.^[1] 

Dolayısıyla birçok uzman isim fan token piyasasının büyümeye devam edeceğini ve dolayısıyla fan tokenların da fiyatlarına bu büyümenin yansıyacağını düşünüyor. 

Türk fan token piyasası 

Tüm dünya ile birlikte Türkiye’de de fan token ekosistemi günden güne büyüyor ve gelişiyor. Türkiye’de bugün itibariyle yedi kulübün Galatasaray, Göztepe Spor, Karşıyaka, Eskişehirspor, İstanbul Başakşehir, Trabzonspor, Karşıyaka ve Fenerbahçe’nin fan token’ları işlem görüyor. Bu kulüplerin satışa çıkarttıkları fan tokenlar ile güncel fiyatları aşağıdaki tabloda görülüyor.^[2] 

Dijital para birimine olan ilginin patlamasına rağmen, spor kulüpleri bu yeni teknolojinin getirdiği risklerin ne kadar bilincinde? Bu konu tartışılır... Kripto varlıkların değeri dalgalı olmaya devam etmektedir ve olağanüstü büyümeye rağmen, gelişen bu piyasada yasal ve düzenleyici kurumlar belirsiz ve yetersizdir. Bu alandaki denetim, gözetim, düzenleme ve şeffaflık eksiklikleri bu varlıkları istikrarsızlaştırıyor ve onların risklerini artırıyor. Bununla birlikte bu varlıklardaki yüksek volatiliteyi azaltabilmek için  beklenmedik durumları en aza indirebilecek (belirsizliği azaltabilecek) düzenlemeler yapılmasını gerektiriyor.^[3] Çünkü, yüksek dereceli belirsizlikler telafisi mümkün olmayan kayıplara da davetiye çıkartmaktadır.  

16/09/2021 itibariyle fan token piyasa değerleri sıralaması

Taraftar tokenlarının sağladığı avantajlar nelerdir?

  Kulübünün taraftar token’ına sahip bir kişi şu avantajlardan yararlanabiliyor:^[4]

  - Bu uygulamalar üzerinden kulübün açtığı anketlerde oy kullanabilir.

 - Taraftar token’ı sahipleri bugüne kadar futbol takımının soyunma odası tasarımından takım otobüsüne ve hazırlık maçı ilk on birine kadar farklı kararlarda söz hakkı elde etti.

- Maç günü deneyimlerinden faydalanabilir.

 - Juventus Walkabout Experience ve Roma Golden Experience’ta olduğu gibi, maç günü ısınma sırasında sahaya erişmek ve stadyum turuna katılmak gibi deneyimler elde edilebiliyor.

 - Maçları VIP konuk olarak izleyebilir, takımla buluşabilir, oyuncularla online görüşmeler yapabilir.

 - Bu platformların veya kulübün organize ettiği yarışma ve ödüllerden yararlanabilir.

 - Maç bileti, forma ve hatıra değeri olan kulüp ürünleri kazanabilir.

 - Dünyanın dört bir yanındaki başka taraftarlarla etkileşime girebilir.

 Telegraph'ın haberine göre, Avrupa'nın en iyi futbol kulüpleri, özel taraftar tokenları sunabilecekleri Socios.com platformundaki satışlardan 150 milyon sterlin (204 milyon doların üzerinde) kazandı. Arsenal, Barcelona, ​​Juventus ve PSG, halihazırda "taraftar etkisi ve ödüller" planıyla çalışan Eski Kıta'nın en büyük 40 futbol takımı arasında yer alıyor.^[5]

Dünyada fan tokenları işlem gören ve belirli bir piyasa değeri oluşan takımlara ilişkin bilgiler aşağıda paylaşılmaktadır.^[6] Bu tabloda henüz yer almamakla birlikte 16 Eylül 2021 itibariyle Fenerbahçe Fan Token birim fiyatı, 8,65 dolar (73 TL) olup piyasa değeri 159,6 milyon dolara ulaştı. Halka arz fiyatının 30 TL olduğu dikkate alındığında, yaklaşık bir aylık süre için bu token fiyatı % 143 artış kaydetti. 

 Ülkemizde düzenli işlem gören fan tokenlara ilişkin yaptığımız aşağıdaki tabloya göre, Fenerbahçe fan token 159.6 Milyon Dolarlık piyasa değeriyle Avrupa’nın diğer fan tokenları içinde en yüksek piyasa değerine ulaşmış durumda. 

Fan token fiyatları neden artıyor, bu artışlar mantıklı mı? 

Avrupalı çoğu kulüp yeni parasal gelirlere ulaşabilmek amacıyla yöneldiği tokenlarda fiyatlar çok volatil. Çoğu zaman hızlı yükseliş ve düşüşlere tanık olduğumuz fan token fiyatlarındaki artış doğal olarak, o tokenın piyasa değerini de artırıyor. Nitekim bu kapsamda değerlendirildiğinde Avrupalı tüm kulüplerin çıkartmış oldukları tokenlar halka arzdan bu yana yatırımcısına önemli gelirler sağlamış durumda. 

Aşağıdaki tablo spor kulüpleri tokenlarının 14/7/2021 itibariyle son parasal büyüklüklerini gösteriyor. Buna göre Barcelona 47,3 Milyon dolarlık en yüksek piyasa değeri ile halka arzdan bu yana fan token getirisi ise % 612’ye ulaşmış görünüyor. 

Halka arzından bu yana yatırımcısına en fazla kazandıran token projesi ise yüzde 1378 getiri ile Manchester City'de. 

 Ülkemizde düzenli işlem gören fan tokenlara ilişkin yaptığımız aşağıdaki tabloya göre, Fenerbahçe fan token 159.6 milyon dolarlık piyasa değeriyle Avrupa’nın diğer fan tokenları içinde en yüksek piyasa değerine ulaşmış durumda.

Kaynaklar:

 ^[1]  haber/futbol/super-lig/ali-koc-">https://www.trtspor.com.tr/haber/futbol/super-lig/ali-koc-yeni-gelir-kalemleri-olusturmaliyiz-238366.html

 ^[2]  https://coincost.net/tr/currency/galatasaray-fan-token

^[3] Sebahattin Devecioğlu- Futbolda Kripto Koleksiyonculuğu ( NFT), 1 Mayıs 2021, 

http://www.futbolekonomi.com/index.php/haberler-makaleler/genel/125-sebahattin-devecioglu/5219-football-and-crypto-money-futbol-ve-kripto-para.htm

[4]https://www.paribu.com/blog/paribu-rehberi/taraftar-tokeni-fan-token-nedir-ne-ise-yarar/?__cf_chl_jschl_tk__

=pmd_OI8nJZZ_oWPQZecxaexO6cwMF5YItioXYSlt3vG2wts-1631544329-0-gqNtZGzNAiWjcnBszQcl

 ^[5]  https://news.bitcoin.com/major-soccer-clubs-in-europe-make-200-million-with-fan-tokens-report-reveals/

[6]  https://www.fanmarketcap.com/