Koronavirüsün azizlikleri!...

Malum yeni yıl ile birlikte hukuk ve ekonomi alanındaki reformları (!) izliyor olacağız. Finansal astrologların söylediğine göre 2021 yılında çokça vergi reformlarını duymuş olacağız, diğer bir dolu reform nitelendirmeli düzenlemelerle karşılaşacağız.

Sıkıntılarla geçen ve bir daha böylesi istenmeyen 2020 yılının son gününe 1 kala farklı bir bakış ortaya koyalım dedik. Çeşitli yönleriyle sorunlarımızı ve konularımızı ele aldığımız yazılarımızın çizgisi dışına azcık da olsa çıkmak istedik.

Özellikle koronavirüs ile birlikte iş dünyasında, iş yapma biçimlerinde, sektörlerde ortaya çıkan ilginç, üzücü, şaşırtıcı azizlikleri ortaya koymaya çalıştık. Bilindiği üzere “ekonomi”; tanımıyla, uygulama biçimleriyle, günümüzdeki algılarıyla, etkileriyle, sonuçlarıyla çok ilginç ve bir o kadar da çarpıcı gerçekleri olan bir bilim.

Derslerimizde, konferanslarımızda ve zaman zaman da yazılarımızda ekonominin anlam ve acımasızlığını anlatmaya çalışırız. Ekonominin; anayasa, baba yasa, kanun, etik, ahlak ve hatta inanç anlayışlarımızı dinlemediği ve bunların üzerinde olduğunu ifade ederiz. Zira ekonominin “arz ve talep” üzerine oturmuş gerçekliğini biliriz.

Onun için insanların toplum halinde yaşama geçişlerinden bu zamana, yani tarihin ilk yerleşim düzeninden bugünün mega ve küresel yapılarına kadar, her durumun ve koşulun ekonomisi olduğunu söyleriz. Yani savaşın ekonomisi vardır; barışın ekonomisi vardır; doğal felaketlerin ekonomisi vardır; kıtlığın, yokluğun, yoksulluğun ekonomisi vardır…

Dolayısıyla neredeyse bir yılını dolduran dünyanın ve insanlığın en büyük felaketlerinden biri olan pandeminin de bir ekonomisi var.

Gerçekten de COVID-19 ile gündeme gelen yeni ekonomiler ya da yok olan önceki ekonomiler söz konusu. Dilerseniz gündeme gelen ve aklımızdaki bazı konuları sıralayalım ki bunların hepsi birer koronavirüs azizliği!...

Malum COVID-19 ile birlikte ihya olan başta GSM operatörleri olmak üzere, kargo, sağlık, bakım, temizlik gibi sektörler var. Onların hiç sesi çıkmıyor. Dünya onlara ve özellikle de 24 saat yaşamımızda olan ve sosyal medya gerçeğinin kanalı konumundaki telefon operatörleri bayram ediyor. Bunlar için ne yapılabileceğini acaba Hükümet düşünüyor mu diye doğrusu insan merak ediyor.

Bu bayram edenlere yeni sürprizler eklenmiş durumda. Gelin isterseniz onlardan bir kaçını ya da hatırladıklarımızı sıralayalım.

● Çin’de azalan evlilikler için tek kişilik hazır yemek

Çin artık dünyanın çekim merkezi, ancak evlilikler için böyle değil. Gençler evlenmeye soğuk bakıyor. Onun için akıl etmişler evlenmek istemeyen müzmin bekârlara tek kişilik hazır yemek servisi başlatmışlar.

● İki kişilik oyun aletlerine yönelme

Malum, artık eskisi gibi geniş aileler yok. Gençler çeşitli nedenlerle veya yollarla ailelerinden ayrılıyorlar. Dolayısıyla evde çoğunlukla iki kişi kalıyor. Bunların da canı sıkılınca tavla, briç, kağıt oyunlarına ilgi artmış. Doğal olarak bunlara talep de artmış.

● Günübirlik hasta refakati

Özellikle varlıklı ve yaşlı COVID-19 hastalarına hastane ve evlerinde bakım için kendiliğinden yeni bir sektör oluşmuş. İnsanlar günlük 500 lira ile 800 lira arasında ücretle bu hastalara bakmaya başlamış. Vergisiz algısız çok ciddi bir arızi gelir…

● Tek kullanımlık seccade

Malum, koronavirüs dönemi başlangıcında camiler ve ibadet yerleri kapatılmıştı. Daha sonra mesafe koşullarına uyularak camilere gidilmeye izin verildi. Ancak özellikle Cuma namazları için sıcak yaz günlerinde hatta sıcak geçen bu günlerde insanlar camiye girmekten çekindiği ya da yer ile temas etmek istemediği için dışarıda namaz kılmak isteyenlere tek kullanımlık seccade üretimine geçildi. İşte size dindar vatandaşlarımız nedeniyle yaratılan bir ekonomi!...

● Aşı mendili

Geçenlerde bir toplantıda bizzat ilgili firmasından öğrendiğim bir bilgi. Her türlü aşı, kan alma gibi durumlarda iğne yapılan yer pamuklu alkol ile strelize ediliyor, temizleniyor. İşte bu fonksiyonu yerine getirmek üzere aşı mendili üretilmiş, hatta ihracat bağlantıları yapılmış bile…

● Koronaya bağlı veraset vergisi beyanları

Bu da ilginç bir tespit. Geçenlerde Ankara’da ilgili vergi dairesi müdürü ile görüştüğümüzde coronavirüs nedeniyle ölümlerin arttığını ve buna bağlı olarak veraset beyannamesi verenlerin sayısının da yükseldiğini söyledi. Galiba yaşlı ve varlıklı kişilerin bu salgından ölümüne bağlı vergi idaresinin artan iş yükü. Yani hayat bütün acımasızlığıyla devam ediyor.

● Çelik kasa üretiminde kuyruk

Kimsenin aklına gelmez ama bundan bir kaç ay önce DÜNYA gazetesi haber yapmıştı. Özellikle evlerde kullanılan küçük tip çelik kasa üretiminin patladığını ve kuyruk oluştuğunu söylemişti. O günlerin ekonomik koşullarından öte galiba insanların kişisel güvenlik kaygısı öne çıkmış durumda. Sözün özü: ekonomi işte böyle bir şey, her şeyin ekonomisi var. Dolayısıyla koronavirüsün ortaya çıkardığı yukarıdakilere benzer bir yığın azizlikler var.