Korona krizi dış ticareti nasıl etkiliyor?
TÜİK nisan ayı dış ticaret verilerini açıkladı. Mart ve nisan ayı verileri, korona krizinin ilk şokunun dış ticarete etkisinin izlerini verdiği gibi, krizin uzaması halinde nasıl sonuçlar ortaya çıkabileceği konusunda da işaretler veriyor:
Mart ve nisana ait iki aylık toplam dış ticaret verilerini 2019’la karşılaştırdığımızda öne çıkan noktalar şöyle:
■ Korona krizi sürecinde dış ticaret dengeleri daha da bozuldu. Söz konusu iki ayda ithalat yüzde 10.9 azalırken, ihracattaki düşüş yüzde 29.4’ü buldu. Dış ticaret açığı yüzde 115.3 artarken, ihracatın ithalatı karşılama oranı 18.11 puanlık düşüşle yüzde 69.1’e indi.
■ Dış ticaret açığının ikiye katlanmasında en büyük payın tüketim malları cephesindeki ticaret fazlasındaki düşüş olması kritik bir nokta. İki aylık toplam dış ticaret açığı geçen yıla göre 5.36 milyar dolar artarken, buradaki bozulmanın 4.37 milyar doları tüketim mallarındaki ticaret fazlasındaki düşüşten kaynaklandı.
■ Tüketim malları ithalatı genel olarak düşerken binek otomobili ve yiyecek içecek ithalatının artmış olması dikkat çeken bir diğer nokta. Binek otomobili ithalatı yüzde 92.7 gibi bir sıçrama yaparken, ihracatı yüzde 57.5 düşmüş. Otomotiv yan sanayi ihracatında da yüzde 41’lik bir düşüş var. Korona krizinin uzaması, ihracatta lokomotif sektör olan otomotivde ciddi sıkıntıya neden olacak.
■ Dış ticaret açığında en yüksek paya sahip olan hammadde ve ara mallarında ise tam tersi bir durum var. Burada yine yüksek miktarlı açık verilse de, açık geçen yıla göre 1.13 milyar dolar azaldı. Ancak buradaki kazanç esas olarak petrol fiyatlarındaki düşüşten kaynaklanıyor. Hammadde ihracatındaki düşüş ise yüzde 22.9 gibi yüksek bir düzeyde.
■ En büyük ihracat pazarlarındaki ihracat kayıplarının yüksek düzeyde olması gelecek açısından da ciddi bir sorun. İhracattaki kayıpta Almanya, Fransa, İtalya, İspanya, İngiltere, Irak başı çekiyor. Bu ülkelerin çoğunun korona krizini çok sert yaşıyor olması, ihracatın geleceği açısından önemli soru işareti oluşturuyor. Bu ülkelerden yapılan ithalatın, ihracat kadar düşmemiş olması da dikkat çeken bir nokta.
■ Bir önemli nokta da en fazla ithalat yaptığımız ülkeler arasında bulunan Almanya, Çin, ABD, İsviçre ve Güney Kore’den yapılan ithalatın, hala artmaya devam etmesi.
