Komando eğitimiyle girişim savaşçıları yetiştiriyor
Genç işsizlik yüzde 30’lara vardı. Gençlerle ilgili araştırmalar, üniversite öğrencileri dahil CEO olma hayallerinin yerini, kendi şirketinin patronu olmaya bıraktığını gösteriyor. Üstelik bu hedefi, sadece gençlerde değil, 40 yıllık kariyeri olan her meslek grubundan profesyonelde de görmeye alıştık. Ekonomik kalkınma için girişimciliğin önemi kanıtlandıkça üniversitelerden sivil toplum örgütlerine kadar birçok kuruluş, girişimciliği odağına alan eğitim programlarına yöneldi. Bir yanda eğitimler artıyor, bir yanda bu programlara olan talep. Yine de globale bakıldığında sıfırdan girişimlerin yüzde 90’ı, ortaya çıktıktan 5 yıl sonra yok oluyor.
Sekiz yıl önce kendi şirketi olan Girişimcilik Savaşçıları’nı kuran Berke Sarpaş’a göre yeni girişimlerin başarısız olmalarının ardında, ekonomiden çok kişilerin kendilerini tanımamaları yatıyor. “Sekiz yılda eğitimlerimize 1000’den fazla kişi katıldı. Hepsinde gördüğüm insanlar yeterince kararlı değil. Kendi zaaflarının farkında değiller, güçlerini de yeterince bilmiyorlar. O nedenle gerçekten zorlayıcı bir girişimcilik programı tasarladık” diyen Berke Sarpaş’ın kendi hikayesi de oldukça ilginç.
Avustralya’da e-ticareti öğrendi
Ön lisans eğitimini iktisat alanında Bilkent Üniversitesi’nde aldıktan sonra lisans için Avustralya’ya giden Berke Sarpaş, hayatının burada şekillendiğini söylüyor. Bir kıta ülkesi olduğu için Avustralya’da hayatın bilgi teknolojileri sektörüne bağlı olduğunu vurgulayan Sarpaş, bunun kendisine e-ticaretle ilgili temel bilgiler kazandırdığının altını çiziyor. Anlattığı hikayeye göre Türkiye’ye döndükten sonra bu altyapı ona kısa sürede iş dünyasının kapılarını açmış ancak profesyonel yaşamın dışına atılması da bir o kadar hızlı olmuş. “İşimi o kadar sevmemiştim ki ben de olsam beni kovardım” diyen Sarpaş, çocuk yaşlardan beri hep iş insanı olmayı hayal ettiğini söylüyor. Avustralya’daki IT deneyimiyle 2004’te Türkiye’den organik ürünler pazarlayan bir e-ticaret sitesi kurmakla başlıyor girişimcilik hikayesi. Ali Baba üzerinden 13 çeşit organik kuru gıda satan sitenin zamanla kendisine yetmemeye başladığını anlatan Sarpaş, 2005’te “e-platformda aracılık eğitimleri öğretiyoruz” diye bir gazete ilanı görünce aradığı fırsatı bulduğunu düşünüyor. “Burada dış ticaret eğitimi aldım ama ilanda belirttikleri şeyi öğretmiyorlardı. Onlara e-ticaret eğitimleri verebileceğimi söyledim. Kabul ettiler. 25 yaşında bu şirketin CEO’su oluverdim” diye anlatıyor yaşadıklarını.
Bu deneyimle daha fazla e-ticaret girişimcisi yetiştirmeyi aklına koyan Sarpaş’ın çaldığı ilk kapı Acar Baltaş olmuş. Baltaş çatısı altında açılan Coproline, altı yıl boyunca MEB’e bağlı olarak 5 binden fazla insana girişimcilik eğitimleri vermiş. 2013’te hisselerini Baltaş’a devreden Sarpaş, sadece teori değil sahada da insanları zorlayan bir girişimcilik eğitimi tasarladığını anlatıyor.
‘Girişimci komando gibi güçlü olmalı’
Berke Sarpaş’ın yeni fikrine ilham veren aslında Bosna’daki askerlik deneyimi. Baltaş’ta eğitim verirken girişimcilik hevesi olan insanların neden işi yarı yolda bıraktıklarını kafaya taktığını söylüyor Sarpaş. Diyor ki, “Gördüm ki aslında bir macera için yola çıkıyorlar. Verilen ödevleri yapmıyorlar. Yeterince zorlanmıyorlar. Bu insanlarla zaman kaybetmemek gerekiyor. Gerçekten girişimci olmayı isteyenlere odaklanmak lazım. Askerlikte gördüğüm disiplin gerekiyor diye düşünerek yeni bir model tasarladım.” İşte bu model Girişim Savaşçıları’nı ortaya çıkarmış. Girişim Savaşçıları 2013’ten bu yana Sarpaş’ın dediği gibi komando zihniyetinde girişimciler yetiştirmeye odaklanmış. Ekipte iki SAS, bir de SAT komandosu ile Solo Türk pilotu var. Dokuz haftalık eğitim boyunca yaklaşık 214 ders görülüyor. Pandemi öncesinde saha eğitimlerinde komandoların girişimci adaylarına Beykoz ormanlarında sıkı bir talim ve hayatta kalma eğitimi verdiğini anlatan Sarpaş, “Saha uygulamalarında girişimcilik kaslarını geliştiriyoruz. Komando eğitimiyle onların limitlerini kırıyoruz. Gerçekten de yarı askeri bir talim yaptırıyoruz. İntibak, acemi birliklerinin ardından usta birliğine girip mezun oluyorlar. Çünkü iş hayatı böyle bir şey. Güçlü olmanız ve disiplinle savaşmanız gerekiyor. Ben tavukçuluk yapacağım deyip işin içinden çıkamazsınız” diye anlatıyor çalışma mantığını.
Türkiye’de patenti alınan, Amerika’da patent başvurusunun sonuçlarının beklendiği eğitimler için başvurular internetten yapılıyor.
Girişim savaşçılarının kitabını çıkarıyor
Girişim Savaşçısı’na 2013’ten bu yana 1.000 kişi katılmış. 3D printer şirketinin kurucusu, Belkidesensin, misafir.com, biodizel projesi gibi birçok girişimin kuruluş sürecinde bulunduklarını belirten Berke Sarpaş, “Hormonlu değil organik girişimciler yetiştiriyoruz” diyor. Sarpaş, bugüne kadar katılan girişimcilerden edindiği deneyimi bir kitapta toplamış. Yakında yayınlanacak olan kitabın girişimcilik için önemli birçok örnek barındırdığını belirten Sarpaş, 5 yıl sonra ikinci bir kitap daha çıkararak bir araştırmaya imza atacağının altını çiziyor.
Ana işi rafa kaldır, kendine odaklan
Girişimci savaşçısı olmak için başvuranlar önce 29 soruluk bir testten geçiyor. Sonrasında 15 dakikalık bir mülakata alınıyorlar. Burada ne kadar kararlı olduklarını anlamak istediklerini söyleyen Berke Sarpaş, kabul edilenlerin intibak eğitimine alındıklarını belirtiyor. Felsefe, fizik, genetik, pisikoloji gibi farklı disiplinlerden eğitmenlerin bulunduğu kadroda ünlü iş insanları da var. 30 mentörle çalıştıklarını söyleyen Berke Sarpaş, “Bunlar arasında Faruk Eczacıbaşı, Leyla Alaton, Sümeyye Boyacı, tenör Caner Akın gibi isimler yer alıyor” diyor.
İntibak eğitiminin ardından adaylar “Acemi Birliği”ne alınıyor. “Burada adaylardan hayat amaçlarını sorgulamalarını istiyoruz” diyen Sarpaş, 26 özel egzersizin yedi mentör tarafından verildiğini vurguluyor. Acemi birliğinin amacı adayın bir “öz tanım” çıkarması. Sekiz dersin ardından kurmak istediği işle ilgili stratejiler oluşturuluyor. Sarpaş bu süreci de şöyle anlatıyor: “Satmak istediği ürün kimliğinle uyumlu mu gibi sorgulamalar yapıyorsunuz. Arkasından aday bire bir koçluk alarak kendi girişimci manifestosunu yazıyor ve jüriye sunuyor.” Manifestonun ardından Usta Birliği’ne geçen girişimciye altı hafta içinde iş projesi kuruluyor. Dayanıklılık testleri yapılıyor ve mezun ediliyorlar.