KOBİ’lerin 2020 üretiminde teknoloji karnesi nasıl?
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) küçük ve orta boy işletmeler (KOBİ) istatistiklerini incelemeye devam ediyoruz. Bu kez odaklanacağımız alan, üretimin teknoloji düzeyine ilişkin gelişmeler olacak.
TÜİK verileri, 2020 yılının küçük ve orta boy işletmeler kadar büyük boy işletmelerde de bu alanda dikkat çeken gelişmeler e sahne olduğunu gösteriyor. 2019 yılı ile karşılaştırıldığında verilerin ortaya koyduğu manzara ana hatlarıyla şöyle:
- 2020’de üretim değeri ve faktör maliyetleriyle katma değer en fazla orta ileri teknoloji ürünlerinde gerçekleşti. Orta-ileri teknolojide üretim değeri yüzde 25.15 artarken, ikinci sırada yüzde 18.84 artışla düşük teknoloji yer aldı. Yüksek teknolojideki üretim artışı yüzde 18.58 ile düşük teknolojiye hemen hemen eşit düzeyde kaldı. Orta-düşük teknolojideki üretim artışı ise yüzde 17.42 oldu.
- Mikro işletmeler üretim artışında en yüksek performansı yüzde 21.71 ile yüksek teknolojide yakaladı. Mikro işletmelerde üretim artışı orta-ileri teknolojide yüzde 13.39, orta-düşük teknolojide 5.27, düşük teknolojide ise yüzde 2.18 oldu.
- Küçük işletmeler ise en yüksek üretim artışını yüzde 26.36 ile orta-ileri teknolojide gerçekleştirdi. Küçük işletmelerin üretim artışı yüksek teknolojide yüzde 20.36, orta-düşük teknolojide yüzde 18.25, düşük teknolojide yüzde 5.97 oldu.
- Orta boy işletmeler de en yüksek üretim artışı, yüzde 32.60 ile yüksek teknolojide gerçekleşti. Orta boy işletmelerde üretim artışı orta-ileri teknolojide yüzde 21.23, orta-düşük teknolojide yüzde 18.75, düşük teknolojide yüzde 13.59 oldu.
- Büyük işletmelere gelindiğinde en yüksek üretim artışının düşük teknolojide gerçekleşmiş olması ilginç bir çelişki olarak ortaya çıkıyor. Büyük işletmelerde üretim artışında ikinci sırada yüzde 26.21 ile orta-ileri teknoloji aldı. Onu yüzde 18.86 ile orta-düşük teknoloji ve yüzde 17.08 ile yüksek teknoloji izledi.
- Toplam üretim değerinde düşük teknoloji yüzde 37.64 ile ilk sırada yer aldı. Bunu yüzde 32.25 ile orta-düşük teknoloji, yüzde 26.49 ile orta-ileri teknoloji ve yüzde 3.63 ile yüksek teknoloji izledi.
- Bu haliyle 209’a göre üretimdeki payı artan tek kesim orta-ileri teknoloji oldu. Orta-ileri teknolojinin toplam üretimdeki payı 1.09 puan artarken, orta-düşük teknolojinin payı 0.70 puan ve düşük teknolojinin payı 0.35 puan azaldı. Yüksek teknolojinin payı ise 0.04 puanlık minik bir kayıpla düzeyini hemen hemen korudu.
- Mikro işletmelerin üretimine düşük teknolojinin payı 1.37 puan düşerken orta-ileri teknolojinin payı 1.21 puan, yüksek teknolojinin payı 0.11 puan arttı. Küçük işletmelerde de düşük teknolojinin payı 3.39 puan azalırken orta-yüksek teknolojinin payı 2.18 puan, orta-düşük teknolojinin payı 1.14 puan arttı. Orta işletmelerde de düşük teknolojinin payı 1.41 puan düştü. Buna karşın orta-ileri teknolojinin payı 0.75 puan, orta-düşük teknolojinin payı 0.44 puan ve yüksek teknolojinin payı 0.23 puan arttı.
- Büyük işletmelerin üretiminde ise KOBİ’lerin tam tersine en fazla düşük teknolojinin payı arttı. Büyük işletmelerin üretiminde düşük teknolojinin payı 0.91 puan, orta-ileri teknolojinin payı 0.75 puan arttı. Orta-düşük teknolojinin payı 1.42 puan, yüksek teknolojinin payı ise 0.23 puan azaldı.
- Bunlara paralel olarak bir diğer ilginç sonuç ortaya çıktı. Toplam üretimde büyük işletmelerin payı 1.62 puan artarken KOBİ’lerin payı aynı oranda azaldı. Büyüklerin payındaki artışta lokomotif rolü düşük teknoloji oynadı. Büyüklerin düşük teknolojili üretimdeki payı 3.52 puan artarken yüksek teknolojide 1.10 puan düştü.