KOBİ’ler, “Koronavirüse karşı hızlı bir acil eylem planı oluşturmalıyız” diyorlar

Bugünkü yazımda, Çin’le ticaret yapan sektörlerimizden bir bölümün başkanlarından koronavirüs etkilerine ilişkin görüşleri, değerlendirmelerini özetleyerek sizlere aktaracağım.

- İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Yönetim
Kurulu Başkanı Adil Pelister:

“Koronavirüs salgınının küresel ticaret bakımından olumsuz bir etkisi olduğunu görüyoruz. Koronavirüsü salgını dolayısıyla başta maske olmak üzere eldiven, koruyucu kıyafet vb. birçok koruyucu ürün ve hijyen ürünlerinde talep artışı oldu. 2019 yılında sabun hariç temizlik ürünleri ihracatımız toplam 400 milyon dolar olarak gerçekleşti. 2020 yılı Ocak ayında aynı ürün grubunda 32,2 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdik. Geçen yıla göre ocak ayı bazında yüzde 22’lik artış söz konusu. Geçen yıl Ocak ayında 26,4 milyon dolar idi. 2020 Ocak ayında Diğer Asya ile Yakın ve Orta Asya ülkelerine temizlik sektörü ihracatımız 2019 Ocak ayına göre yüzde 12 artmış durumda. Bununla birlikte Çin küresel olarak ana tedarikçi konumunda. Ham madde tedarik sıkıntısı bizim üretim ve ihracatımızı ilerleyen dönemde olumsuz etkileyebilir. Dolayısıyla bu yönüyle Çin’den ithalatımızın kısıtlanması sonucu hemen bütün endüstriyel sektörlerimizde zincirleme tıkanma yaşanması riski ile karşı karşıya kalabiliriz. Bu sebeple hızlı bir acil eylem planı oluşturmalıyız diye düşünüyorum.”

- Plastik Sanayicileri Derneği Başkanı (PAGDER) Selçuk Gülsün:

Doğru kararlar ile sektörün durumu lehine çevirebileceğine dair inancını şu cümlelerle açıkladı: “Ülkemizde üretilen yüksek kapasiteli plastik işleme makinalarında kullanılan Çin menşeli ham madde ve ara mamul tedarikinde yaşanan sıkıntılar firmaları farklı çözümler üretmeye ve yeni ticaret kanalları bulmaya yönlendirmektedir.

Ülkemizin plastik ham maddede ve katkılarda en önemli tedarikçilerinden biri konumunda olan Çin’den ithalatın da kesilmiş olması belirli alt sektörler açısından sorun teşkil etmektedir. Bu kapsamda sektörün yeni tedarik kanalları belirlemesi de önem arz etmekte.
Salgının Türk plastik işleme makinaları sektörüne olumsuz yansıması ise parça tedariki noktasında olmuştur. Öte yandan, nisan ayında düzenlenmesi planlanan dünyanın en büyük plastik fuarlarından olan Chinaplas salgın dolayısıyla ağustos ayına ertelenmiş olup salgının seyrine bağlı olarak iptal edilmesi de söz konusudur. Bu kapsamda Türk firmalarının özellikle Güneydoğu Asya ülkelerinde pazar kaybı yaşaması da olası bir senaryo olarak önümüzde durmaktadır. Öngörülmesi mümkün olmayan ve etkileri yıkıcı olan böylesi “Kara Kuğu Olayları” için önlem almak mümkün olmasa dahi doğru stratejilerle ülkemiz ekonomisi ve plastik sanayisi bu olaydan pazar kazanımı ile çıkabilir.”

- Makine İmalat Sanayi Dernekleri Federasyonu (MAKFED) Başkan Yardımcısı ve ŞENMAK Genel Müdürü Hüseyin Semerci:

“Koronavirüs etkilerini üç şekilde ele almakta fayda görüyorum. Birinci senaryo; Çin ağırlıklı seyrederse ki şu an seyri pek öyle gözükmüyor hızlı bir şekilde diğer ülkelerde de baş göstermeye başladı. Bu ciddi bir belirsizlik oluşturur. Kısa vadeli fırsatlar olabilir ama orta ve uzun vadede bu senaryo da ciddi sıkıntılara gebe. Çünkü Çin dünyanın en büyük ihracatçısı olduğu gibi en büyük de ithalatçısı aynı zamanda.

Çin üretmez, üretemez ise arz güvenliği ile ilgili sıkıntılar başlayabilir. Domino etkisi ile tüm sektörleri etkileyecek, ham madde arzından ara malı arzına, tedarik zincirini koparacak, sonuçta maliyetleri alt üst edecek birçok sorunla yüzleşebiliriz.

İkinci senaryo ki, kötü senaryo; Virüsün Türkiye’de baş göstermesi ki bu durumla karşılamama durumumuz ya mucize, ya yalan olur. Önlemleri geç aldığımızı ve olası enfektelere karşı ödevimizi iyi çalışmadığımızı düşünüyorum. Umarım olmaz ama bir anda ciddi vakalar ile karşılaşabiliriz. Bu olasılık, bizi en büyük pazarımız olan AB pazarında ciddi zorluğa sokar. Hepimizin malumu en büyük pazarımız AB, ihracatımızın yarısını AB’ye yapıyoruz. İhracatımız içinde çok küçük bir paya sahip İran ile insan trafiğine önlem almakta çok geciktik. Hatta diğerleriyle de, hep önlemleri geriden aldık.

Eee ne var bunda, Avrupa’da virüs etkisi altında, her tarafta baş gösterdi dersek eğer, inanın kendimizi kandırmış oluruz, bilinsin ki birbirlerine gösterdikleri hoşgörüyü bize göstermeyeceklerdir. Ülkemize adım atmayacakları gibi, bizi de kapılarından içeri sokmazlar.
AB bizim en büyük pazarımız ama biz AB’nin en büyük pazarı değiliz. Çok canımız yanar çok… Üçüncü senaryo; Global ve baş edilemeyen bir salgına dönüşürse ki buna pek ihtimal vermiyorum. Büyük bir kaos oluşur. Dünya, 1990’lar öncesine dönmek için çabalar ama bunu da beceremez.”

Burdur Doğaltaş Sanayicileri Derneği Başkanı Nasuh Ekinici:

- Türkiye'nin toplam maden ihracatı 4.3 milyar dolar.
- Toplam ihracatın 1.3 milyar doları Çin'e.
- 1,3 milyar dolarlık ihracatımızın 750-800 milyar doları doğaltaş ve mermer.
- Çin’in doğaltaş ve mermer ithalatının %55 Türkiye’den.
- Maden ihracatımızın %35 Çin'e.
- 2020 yılı Ocak ayı ile 19 Şubat’a kadar Çin'e yaptığımız ihracat %52 düştü.
- Ocak 2020 ayının tamamı Çin’de yeni yıl tatiliydi.
- Ocak ayında Çin fabrikalarında çalışan işçiler köylerine dönmüştü.
- Ocak ayında koronavirüs tespit edilince ülke genelinde karantina ilan edildi.
- İşçiler fabrikalarına dönmediler
- Böylece fabrikalardaki üretim oldukça düştü.
- Ülkeler arası seyahat engellemeleri nedeniyle karşılıklı ticari seyahatler durdu.
- Türkler Çin'e gidemiyor, Çinliler Türkiye'ye gelemiyor.
- Her yıl 6-9 Mart’ta yapılan Xiamen Stone Fair’2020 Haziran 2020’e ertelendi.
- 1-4 Nisan 2020’de yapılacak İzmir Mermer Fuarı’nın ertelenmesi gündemde
- Firmalarımızın nakit akışlarının bozulacağı kanaatindeyim.
- Eximbank ve kamu bankalarının mermer sektörümüze sağladığı kredileri en az bir yıl süreyle ertelemelilerdir.
Çin’le ticaret yapan sektörlerimizden bir bölümün başkanlarından Koronavirüs etkilerine ilişkin görüşleri, değerlendirmeleri özetle bunlar…