Klasik tepkiler

İsrail ve Hamas arasında patlayan savaş insani açıdan büyük trajediler tetiklemiş olsa da kaçınılmaz olarak piyasalarda fiyatlandı. İlk tepkilerin klasik diyebileceğimiz bir şekilde geliştiğini görüyoruz. Petrol fiyatları yukarı yönde hareket ediyor. Ancak burada tarihten 2 farklı ders çıkartabiliriz. Şu ana kadar sınırlı seyreden çatışmaların aksine bölgesel ama geniş çapta bir savaş olarak kabul edebileceğimiz Yom Kippur savaşı sonrasında, başka dinamikler de olsa, petrol fiyatları uzun yıllar yukarı hareket etmişti. Temelde kötüleşen Batı vs Ortadaoğu ilişkileri bu hareketin kaynağı olmuştu diyebiliriz. Daha sonraki, yani 2000 sonrası çatışmalara (ki İsrail bu kez durumu savaş kelimesi ile tanımlıyor) baktığımızda ise, grafik bunu gösteriyor, yükselişin daha sınırlı kaldığını görüyoruz. Ancak içinden geçtiğimiz dönemde OPEC+ kısıntıları ve Rusya'ya uygulanan ambargo işleri zorlaştırıyor. Bu ambargo nedeni ile İran üzerindeki baskı azaltılmıştı. Şimdi Batı’nın yeniden İran'ı sıkıştırması söz konusu olabilir ve bu sırada İran da İsrail özelinde bir petrol ambargosu teklif ediyor.

Öte yandan ABD Venezuela petrollerinin piyasaya dönmesi için ambargoyu hafifletmek niyetinde. Bu günlük 250 bin varil üretim artışına neden olabilir. Bir diğer soru işareti ve fiyatı yukarı itebilecek gelişme de ABD’nin stratejik rezervlerinin düşük seviyelerde seyrediyor olması. Petrol vadelilerinin oluşturduğu eğriye baktığımızda talep kaynaklı yukarı bir hareket görmüyoruz. Ancak İran’ın konuya müdahil olması gibi en kötü senaryolarda fiyat (wti) 100 doları geçecektir. Ben savaşın ve insani kayıpların en kısa sürede sona ereceğini umarak fiyatlarda da bir gevşeme bekliyorum.

Klasik tepki tanımının için giren bir diğer hareket de altın fiyatında yükseliş oldu. ABD Hazinesinin süre gelen borçlanması nedeni ile ABD tahvillerinde olması gerekenin aksine alım değil satış görüyoruz ve bu altına yönelen paranın da artmasına neden oldu. Ancak spekülatif altın rallilerine baktığımızda gümüşün önderlik ettiği ralliler her zaman tercih edilir. Savaş ve korku gibi kaotik ortamların aksine gümüşün önden gittiği dönemlerde spekülatif hırs daha kuvvetlidir ve piyasaların genelinde bir iyimserlik hakimdir. Doğal olarak dünyanın savaştığı bir ortamda altın fiyatlarının yükselmesi çok keyifli bir kar anlamına gelmiyor. Son on yıllarda var olan “barış primi” artık varlık fiyatlarından yavaş yavaş siliniyor. Bu altın için olumlu bir gelişme. Ukrayna-Rusya veya İsrail-Hamas savaşları sona erdiğinde altın geri gelecek olsa da kalıcı olarak daha tehlikeli bir dünyada yaşadığımız gerçeği altın fiyatlarına jeopolitik risk olarak artı olacak şekilde kaydedilecektir. Yurtta barış cihanda barış dileği ile...