Kısa çalışma süresinin uzatılması, fesih sınırlaması ve nakdi ücret desteği

Rıza EROĞLU

COVID-19 pandemisi nedeni ile mart ve nisan ayından itibaren alınmaya başlanan istihdam önlemlerinin başında kısa çalışma uygulaması, fesih sınırlaması ve nakdi ücret desteği gelmekteydi.

30.06.2020 tarihinde süresi bitecek olan kısa çalışma uygulaması için sürenin uzatılıp uzatılmayacağı ya da hangi şartlarda uzatılacağı merakla beklenirken, söz konusu süre uzatımına ilişkin düzenleme 30.06.2020 tarihinde 2706 ve 2707 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararları ile yapıldı.

Kısa çalışma ödeneği süresinin uzatılması

30.06.2020 tarih ve 31171 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 2706 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile

COVID-19 nedeniyle dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlar kapsamında zorlayıcı sebeple yapılan kısa çalışma ödeneğinin süresi; 30.06.2020 tarihinden önce (bu tarih dahil) kısa çalışma ödeneği başvurusunda bulunan iş yerleri için yeni bir başvuru ve uygunluk tespiti yapılmasına gerek olmaksızın daha önce kısa çalışmadan yararlanan aynı işçiler için ve aynı şartları aşmamak kaydı ile

a - 2706 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı’nın yayımı tarihi öncesinde kısa çalışma uygulaması biten iş yerleri bakımından 01.07.2020 tarihinden itibaren,
b- 2706 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı’nın yayımı tarihinde kısa çalışma uygulaması devam eden işyerleri bakımından ise kısa çalışma bitiş tarihlerinden başlamak üzere,
Bir ay süreyle uzatılmıştır.

Karardan anlaşılacağı üzere kısa çalışma ödeneği süresi, 30.06.2020 tarihinden önce kısa çalışma ödeneği başvurusunda bulunmuş iş yerleri için uzatılmıştır. Yeni başvuruları kapsamamaktadır. Başka bir deyişle 30.06.2020 tarihine kadar (bu tarih dahil) COVID-19 nedeni ile kısa çalışma başvurusunda bulunmamış bir iş yeri bu tarihten sonra da COVID-19 gerekçesi ile kısa çalışma ödeneği başvurusunda bulunamayacaktır.

İşçilere yapılan kısa çalışma ödemeleri işsizlik ödeneğinden düşmeyecek

2706 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı gereğince COVID-19 nedeniyle dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlar kapsamındaki zorlayıcı sebep gerekçesi ile yapılan ödemeler başlangıçta belirlenen işsizlik ödeneğinden düşülmeyecektir.

Bunun işçi lehine ve işçi – işveren ilişkilerine katkısı açısından yerinde bir düzenleme olduğunu belirtmek gerekir.

Fesih sınırlaması ve nakdi ücret desteği süresi

30.06.2020 tarih ve 31171 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 2707 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 4857 Sayılı İş Kanunu’nun geçici 10.maddesi 1. ve 2. fıkralarında belirlenen sürelerin bir ay uzatılmasına karar verilmiştir.

(Geçici Madde 10 – (Ek:16/4/2020-7244/9 md.)

“Bu kanunun kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın her türlü iş veya hizmet sözleşmesi, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay süreyle 25 inci maddenin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde ve diğer kanunların ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler dışında işveren tarafından feshedilemez.

Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç aylık süreyi geçmemek üzere işveren işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilir. Bu madde kapsamında ücretsiz izne ayrılmak, işçiye haklı nedene dayanarak sözleşmeyi fesih hakkı vermez.”

Bu çerçevede geçici 10. maddeyle getirilen fesih sınırlamasının 17 Ağustos 2020 tarihine kadar uzadığı ve yine 17 Ağustos 2020 tarihine kadar ücretsiz izin uygulamasının devam edebileceği anlaşılmaktadır.

Diğer taraftan, 4447 sayılı Kanun’un geçici 24. maddesi uyarınca fesih sınırlaması devam ederken işveren tarafından ücretsiz izne çıkarılan işçilere işverenin başvuru ve beyanına istinaden İş-Kurumu tarafından günlük 39,24 TL, aylık 1.177,20 TL nakdi ücret desteği ödenmeye devam edilecektir.