Kimin zamanı daha değerli?

Bir olay

The New York Times yazmış: “Çalıştırıcı (Coach) Tom Coughlin kötü başladı. Çalıştırdığı takım, pazar günü Eagles takımına yenildi. Ardından üç futbolcu Coughlin’i, derneklerine (N.F.L. Players Association) şikâyet etti. Bir toplantıya yeterince erken gelmedikleri için bu üç futbolcu 1000’er dolar ceza almışlar. Hem de toplantıya birkaç dakika da erken gelmişler. Kendilerine daha erken gelmeleri gerektiği söylenmiş.”

Olay 2014 yılında geçmiş. Tom Coughlin, “The New York Giants” futbol takımının 2004-2015 yılları arasında koçluğunu yapmış. Bu dönemde takımı iki kere de lig şampiyonu olmuş. Koyduğu “Eğer zamanında isen, geç kaldın” kuralı ile Coughlin, medyanın da şimşeklerini üstüne çekmiş. Her toplantıyı beş dakika erken başlatmış ve geç gelenleri, yani zamanında gelenleri 1000 dolar ile cezalandırmış.

Oyun-kurucu (Quarterback) futbolcu Ryan Nassib, bu kuralı şöyle açıklamış: “Coughlin Zamanı” bir zihniyet meselesidir. Oyuncuların kendilerini disipline sokması için bir yoldur. Onların zamanında gelmelerini, dikkatli olmalarını ve toplantı başladığı zaman çalışmaya hazır olmalarını sağlamak için konulmuş bir kuraldır. Buna alışınca da her yerde beş dakika daha erken oluyorsunuz.

Zamanın değeri

Zaman, en değerli kaynaktır; etkin ve verimli kullanılmalıdır. Zamana verilen değer, bir uygarlık ölçüsüdür. Zamanı kullanarak bir değer üretiyorsanız, çok hoşlandığınız bir aktiviteyi yapıyorsanız, zaman sizin için değerlidir; onu israf etmek, boşa harcamak istemezsiniz. Çünkü o boşa harcadığınız zamanda çok değerli bir şey üretiyor, ya da çok zevk aldığınız bir şeyi yapıyor olabilirdiniz. Boşa harcanan zamanın alternatif maliyeti yüksek olur.

Başkalarının zamanına saygı

Saygı, başkalarını rahatsız etmekten çekinme duygusudur. Kendi zamanına değer veren kimse, başlarının zamanına da saygı gösterir. Bu saygıyı göstermenin en belirgin göstergelerinden birisi de toplantılara ve randevulara zamanında gelmektir; başkalarını bekletmemektir. Görünen o ki Koç Coughlin, toplantıları beş dakika erken başlatarak sporculara bu disiplini vermeye çalışmış.

Trafikte geçen zaman ve geçiş üstünlüğü

Zaman değerlidir, israf edilmemelidir. Büyük şehirlerde en büyük zaman israfı trafikte yaşanır. Bazı durumlarda israfın ötesinde bir maliyet söz konusudur; bir noktadan bir noktaya ulaşmada harcanan zaman hayati değer taşır. Örneğin, kalp krizi geçiren bir hastayı zamanında hastaneye yetiştiremezseniz hasta ölebilir. Eğer itfaiye yangına zamanında müdahale edemezse bırakın bir binayı, tüm mahalleyi kaybedebilirsiniz. Ya da bir emniyet görevlisi olay yerine zamanında ulaşmazsa suçlu kaçabilir, ya da olay çığırından çıkabilir. İşte bu nedenlerden dolayı bu tür araçlara trafikte geçiş üstünlüğü sağlanmıştır.

Torbaya giren insaf ve çakarlı saltanat

Eskiden birisi acil olmayan bir işi gece yaparsa “Gündüzler torbaya mı girdi? Gündüz gözüyle yaparsın” denirdi. Şimdi kanunlar torbaya giriyor ve bazı kanunlar yangından mal kaçırır gibi alelacele, gece çıkartılıyor.

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 71’nci ve Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin 141’inci maddesinde geçme üstünlüğü olan araçlar belirtilmiştir. Ancak geçen hafta sabaha karşı torba yasaya bir madde eklenerek geçiş üstünlüğü olan araba listesi genişletilmiş. Haberlere göre listeye milletvekilleri, Cumhurbaşkanı Yardımcıları, TBMM’de en çok üyesi bulunan iki partinin grup başkanı, Bakan Yardımcıları ve Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı’nın araçları eklenmiş. Böylece çakarlı saltanata yeni ayrıcalıklılar eklenmiş. Ayrıca İçişleri Bakanlığı'na bu listeyi genişletme ve yeni araçları ekleme yetkisi de verilmiş. Torba teklife eklenen hükümle siyasi partilerin TBMM Grup Başkanları’na da makam aracı verilmesi hüküm altına alınmış.

Yetki ve sorumluluk

Evet, yasa yapma yetkisi millet meclisine verilmiştir. Ama yetkinin de belli bir sorumluluk anlayışı ile kullanılması gerekir. Milletin vekilleri “Yetkimiz var” diye bu yetkiyi sorumsuzca kullanamazlar. Yetkiyi, “Kendin pişir, kendin ye” biçiminde kendilerine ve rüşvet verir gibi bazı kesimlere çıkar sağlamak için kullanmak, görevi suistimale girer. Gece karanlığında torba yasaya sokuşturulup geçiş üstünlüğü verilen araçları kullanacak makamların işleri hayati bir aciliyet taşımamaktadır. Eğer geçiş üstünlüğü bu görevlerin “üstünlüğü”, dolayısıyla zamanlarının daha değerli olduğu gerekçesi ile verilmişse, bu da tamamen yanlış bir gerekçedir. Çünkü milletvekillerinin ve sözü geçen bürokratların görevleri ve dolayısıyla zamanları, hizmet ettikleri milletin, örneğin, bir doktorun, bir öğretmenin veya yüzlerce kişiye iş ve aş sağlayan bir iş adamının işinden ve dolayısıyla zamanından daha değerli değildir.
Birtakım kesimlere ayrıcalıklar tanımanın, milletin kesesinden ulufe dağıtmanın demokrasilerde yeri yoktur.