Kilo başına 8.92 dolar gelirimiz var; ihracatta 11’inci ‘il’iz

Koordinatör Başkanlığını Jak Eskinazi’nin yürüttüğü Ege İhracatçıları Birliği’nin (EİB) DÜNYA Gazetesi ile birlikte düzenlediği ‘2020’de Nasıl Bir Ekonomi’ paneli için İzmir’e gidince önce Ege Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi’ne (ESBAŞ) uğradık.

ESBAŞ CEO’su Faruk Güler, Hakan Güldağ, Şeref Oğuz, Bader Arslan, Yaşar Kuş ve benden bir tahminde bulunmamızı istedi:
- ESBAŞ’ta kilo başına ihracat geliri nedir, bir tahmin yapar mısınız?

Yanıt verirken Türkiye’nin kilo başına ortalama ihracat gelirinin 1.07 dolar olduğunu ve Güler’in iddia içeren sorusunu birlikte dikkate aldık:
- 5-6 dolar mı?
Güler, gülümsedi:
- ESBAŞ’ta üretim yapan şirketlerin ortalama ihracat geliri 8.92 dolar düzeyinde.

Ardından ihracatla ilgili bir başka iddialı veriye işaret etti:
- ESBAŞ’ta ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 195. Türkiye’de bu oranın yüzde 78 dolayında olduğu dikkate alınırsa ESBAŞ’ta gerçekleşen dış ticaret fazlasının değeri daha iyi anlaşılır.

ESBAŞ’ın 1989’da Kaya Tuncer’in önderliğinde kurulduğunu anımsattı:
- Burada şu anda 168 şirket üretim yapıyor. Yüzde 70’i yabancı sermayeli şirketlerden oluşuyor. Önemli bir bölümünü ‘Türkleşmiş yabancılar”’ olarak tanımlıyoruz.

ESBAŞ’tan gerçekleşen ihracatın 2.2 milyar dolar olduğunu vurguladı:
- Türkiye ihracat liginde 11’inci sıradayız. Yani, ihracat açısından bakılınca ülkemizin 11’inci ili gibiyiz.

Türkiye’de 18 serbest bölge olduğunu kaydetti:
- ESBAŞ gibisi yok. ESBAŞ’ın bugünkü boyutlara ulaşmasında rahmetli Kaya Bey’in (Tuncer) büyük rolü oldu.

Bölgeye yatırımcı alırken seçici davrandıklarını anlattı:
- Burada, ‘Kim gelirse gelsin’ anlayışı yok. Bölgeyi pazarlarken, ESBAŞ’a katkısı olacak şirketleri seçmeye çalışıyoruz. Öylesini yakalayınca da, ‘Siz buraya gelmelisiniz’ diye ikna etmeye gayret gösteriyoruz.

ESBAŞ önderliğinde İzmir’e yeni bir serbest bölge kazandırmak için kolları sıvadıklarını aktardı:
- Batı Anadolu Serbest Bölgesi (BASBAŞ) için şirket kuruldu, epey yol alındı. BASBAŞ, Bergama sınırları içinde olacak.

ESBAŞ’ta yeni yatırımcılar için alan bulunduğunu paylaştı:
- Türkleşmiş yabancılarımız ve yerli yatırımcılar son dönemlerde daha çok genişleme yatırımı yapıyor. Sıfırdan yatırıma gelene 15 Temmuz 2016’dan beri pek rastlamıyoruz.

Yatırımlarda yavaşlama varken yeni bir serbest bölgenin neden gerektiğini sorduk, şu yanıtı verdi:
- Şu anda yatırımların yavaşlaması, hatta durmuş olması, yarın ve yarından sonra yatırım olmayacağı anlamına gelmez. Yatırım ortamı devamlı böyle gitmez.

ESBAŞ, Türkiye’deki 18 serbest bölge arasında başarı öyküsü olarak öne çıkıyor.

İhracat liginde 11’inci il konumuna ulaşması, kilo başına ihracat gelirinin 8.92 dolar olması, bu durumu kanıtlıyor…

Yazılımcıları çekmek için ‘Kümelenme Derneği’ kuruyoruz

ESBAŞ CEO’su Faruk Güler, yüzde 100 ihracat yapmak kaydıyla yazılım şirketlerine de kapılarının açık olduğunu belirtti:
- Yazılım şirketlerini çekmek için 2 yıl önce harekete geçtik. 2 yılda 10 yazılım şirketini bölgemize çekmeyi başardık.

İzmir’in beyaz yakalıların tercih ettiği kent olduğunu anımsattı:
- Özellikle sanayi şirketlerinde çalışan beyaz yakalılar İzmir’e taşınmayı tercih ediyor.

Bilişimciler için aynı şeyi söylemenin mümkün olmadığını kaydetti:
- Yazılımcılar hareket etmeyi en az isteyen insanlar. Onları İzmir’e çekmek için çalışacağız. Çünkü 20 yıl sonra ESBAŞ’taki şirketlerin yüzde 50’si burada olmayacak. Çünkü, yeni iş alanları, sektörler gelişecek.

ESBAŞ’ın kurucusu Kaya Tuncer’in havacılıkla ilgili kümelenme adımını atarak çok önemli gelişmeye vesile olduğunu vurguladı:
- Biz de şimdi ‘Yazılım ve Bilişim Sanayicileri Kümelenme Derneği’ kuruyoruz. Bu dernek için EGİAD, ESİAD ve İzmir Ticaret Odası’yla birlikte yola çıkıyoruz.
ESBAŞ ve İzmir bilişim, yazılım şirketlerine kapıyı sonuna kadar açık tutuyor…