Keyifli bir yükseliş hikayesi
Bu hafta sonu Bursa’da, Türkiye Mobilya Sanayicileri Derneği’nin (MOSDER) değerlendirme toplantısında sektörün ekonomik görünümü hakkında bir sunum gerçekleştirdim.
Eksikleri olsa da; genel olarak güzel bir gelişim süreci yaşayan sektör hakkında sizle de bazı bilgileri paylaşmak isterim.
En güncel veri olan 2022 yılı istatistiklerine göre sektörde imalat tarafında 45 binin üzerinde firma faaliyet gösteriyor (2023 verileri bu ay içinde açıklanacak). 2009-2022 döneminde imalatçı firma sayısı tam iki katına çıkmış durumda. Aynı dönemde çalışan sayısı da ikiye katlanarak 120 binden 242 bine ulaşıyor. Türkiye genelinde gördüğümüz ölçek sorunu mobilyada da yaşanıyor; hatta daha ciddi düzeylerde. Sektörde firma başına çalışan sayısı 5’in altında.
Çalışan sayısının 10’un altında olduğu mikro ölçekli mobilya imalatçılarının sayısı 40 binin üzerinde. Sektördeki firma sayısının yüzde 92’sini bu grup oluşturuyor. Bu firmalar sektördeki istihdamın yüzde 39’unu sağlarken, üretimin de yüzde 20’sini gerçekleştiriyor.
Mobilya imalat sanayinin 2022 yılında 10 milyar doların biraz üzerinde üretim değeri, 12 milyar dolara yakın ise cirosu var. Sektörün girdilerinde ithal ürün payı yüzde 20, toplam üretim değerinde ithal girdilerin payı yüzde 12 düzeyinde. İkisi de oldukça düşük. Başka ifadeyle sektör çok büyük oranda Türkiye’de üretilen hammadde ve ara mallar ile üretimini gerçekleştiriyor.
2001 krizinde 250 milyon dolar civarında olan Türkiye’nin mobilya ihracatı, 2023’te 5,15 milyar dolara yükseldi. 20 katlık bir artış! Bu, muazzam bir artış oranı. Sektörün Türkiye ihracatından aldığı pay binde 8’den yüzde 2,3’e kadar çıktıysa da 2023’te yüzde 2 oldu.
Türkiye’nin dünya pazarında payı 2003’te binde 3 iken, 2023’te yüzde 1,7’ye ulaştı. Yanlış bilmiyorsam bu süreçte dünya piyasasındaki payımızın mobilyadan daha arttığı bir sektör yok. Türkiye, 2003’te dünya sıralamasında 36. iken bugün 11. büyük ihracatçı.
Sektörün son 20 yılda toplam dış ticaret fazlası 38 milyar doları aşmış durumda.
Türkiye ihracatının Kilo başına değeri 2023 yılında 1,58 dolarken mobilyada bu rakam 3,5 dolar.
Bu ve benzeri pek çok gösterge, mobilyanın Türkiye ekonomisi için ne kadar kritik bir role sahip olduğunu gösteriyor.
MOSDER Başkanı Davut Karaçak ve MOSFED Başkanı Ahmet Güleç’in açılış konuşmaları ile başlayan buluşmada mobilyacıların en çok dile getirdikleri sorunlardan biri, son üç yılda maliyetlerin aşırı derecede yükselmiş olmasına rağmen, kurdaki artışın enflasyonun altında kalması. Firmalar bu nedenle maliyetlere paralel bir şekilde artırmaları gereken satış fiyatlarını müşteri kaybetmemek adına düşük tuttuklarını, hatta zararına satışı göze aldıklarını ifade ediyorlar.
YURTİÇİ
10 Aralık 10:00:
*Ekim ayı sanayi üretimi
*Ekim ayı işgücü verileri
*Ekim ayı dış ticaret endeksleri
11 Aralık 10:00:
*Ekim ayı ticaret hacim endeksi
*Ekim ayı inşaat maliyet endeksi
12 Aralık 10:00:
*İl bazında GSYH
*Ekim ayı ödemeler dengesi
YURTDIŞI
10 Aralık 10:00: Almanya tüketici enflasyonu
11 Aralık 16:30: ABD tüketici enflasyonu
12 Aralık 16:15: Avrupa Merkez Bankası faiz kararı
12 Aralık 16:30: ABD üretici enflasyon