KDV artırımı özel esaslardan çıkartır mı?

Son günlerde matrah ve vergi artırımı ile ilgili sorular yoğunlaşmaya başladı. Bitecek gibi de değil. Mali tatilde olunmasının, kurban bayramının yaklaşmasının da bir önemi yok, meslek mensupları ve mükellefler çalışıyor, onlara tatil yok anlaşılan! Tabi, bu arada hakkını yemeyelim, Maliye’de çok yoğun çalışıyor.

En çok sorulan sorulardan birisi de, Maliye’nin özel esaslar listesinde (kod) bulunan mükelleflerin, KDV artırımı yapmaları halinde bu listeden (kod) çıkıp çıkamayacakları ile ilgili.

“ÖZEL ESASLAR LİSTESİ” NE İLE İLGİLİ?

Maliye tarafından vergi güvenliğinin sağlanması, indirim ve iade edilecek KDV tutarlarının gerçek olup olmadığının tespit edilmesi suretiyle Hazine’ye intikal etmemiş ve/veya hayali olarak oluşturulmuş, gerçek bir yüklenime dayanmayan tutarların KDV indirimi ve iadesi çatısı altında yolsuz olarak indirimi ve iadesini önlemek amacıyla kurum içi işlemleri hızlandırmak ve aynı zamanda bir takip yöntemi olarak kullanılmak üzere düzenlenmiş bir liste. Maalesef bu liste mükelleflere açık değil. Ancak, bu listeye o kadar çok giren çıkan mükellef oluyor ki, liste hemen her gün bu nedenle güncelleniyor!

BU LİSTEYE HANGİ MÜKELLEFLER ALINIYOR?

Maliye, bu listeye aşağıdaki mükellefleri alıyor:

- Başkaca bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadığı halde münhasıran sahte belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirdikleri vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenen raporlarla tespit edilenler (VUK Mad. 153/A),

- Sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme ya da kullanma konusunda haklarında “olumsuz rapor” veya “olumsuz tespit” bulunan mükellefler,

- Sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme konusunda haklarında “olumsuz rapor” bulunan mükelleflerin raporun ait olduğu dönemdeki ortakları, kanuni temsilcileri, bunların kurdukları veya ortak oldukları mükellefler ile kanuni temsilcisi oldukları mükellefler,

- Haklarında beyanname vermeme, defter ve belge ibraz etmeme ve adresinde bulunamama konusunda tespit bulunan mükellefler,

- Haklarında KDV yönünden ihtiyati tahakkuk veya ihtiyati haciz uygulanan mükellefler,

- Kendileri hakkında herhangi bir olumsuzluk bulunmasa dahi, “özel esaslara tabi mükelleflerden mal ve/veya hizmet satın alanlar.

BU LİSTENİN YASAL BİR DAYANAĞI VAR MI?

Tabi ki var. KDV Kanununun 36. Maddesinin ikinci fıkrası, Maliye’ye; mükellefiyet süresi, çalışan sayısı, aktif ve öz sermaye büyüklüğü, ödenen vergi tutarı, vergisel ödevlerin zamanında yerine getirilip getirilmediği, sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme veya kullanma yönünde olumsuz rapor ya da tespit bulunup bulunmadığı gibi kriterleri esas alarak mükelleflerin vergisel uyum seviyeleri ve bu uyum seviyelerine göre farklı iade yöntemleri tespit etme, iade alacağının mahsup edileceği vergi borçları ile iadeye ilişkin diğer usul ve esasları belirleme yetkisi veriyor. Maliye de, bu yetkiye dayanarak, Özel Esaslar Listesi‘ni oluşturuyor.

BU LİSTE NE İŞE YARIYOR?

Aslında Maliye, bu listede yer alanlar ile bunlardan mal alan mükelleflerin KDV indirim ve iadelerini daha hassas bir şekilde inceliyor, gerçeğe uygun olduğu kanaatine varırsa indirim ve iadesine izin veriyor, aksi halde reddediyor. Ayrıca, bu mükelleflerin KDV iadeleri, bu listede yer almayan mükelleflere göre biraz zorlaştırılıyor, düzenleme veya düzenleme tespiti kategorileri kapsamında bu listeye alınan mükelleflerin KDV iadeleri ise vergi incelemesi sonucu yerine getiriliyor.

Bu liste, Maliye açısından bir güvenlik duvarı niteliğinde. Mükelleflerin vergisel yönden değerlendirilmelerinde birinci düzeyde dikkate alınan bir liste. Ayrıca, bu listede yer alan mükelleflerden haklarında vergi incelemesi yapılmamış olanlar, kısa ve orta vadede Maliye’nin vergi incelemesi yapacağı ilk mükellef grubunda yer alıyor.

Ayrıca, “özel esaslar listesi” özel sektör bakımından da çok önemli! Örneğin, bu listede yer alan mükelleflerden mal veya hizmet alanlar, mal aldıkları mükelleflerin bu listede olduklarını öğrendikleri takdirde, mal ve hizmet alımlarını tamamen veya bir süreliğine durdurabiliyorlar. Çünkü, alıcılar, mal ve hizmet satın aldıkları satıcı mükelleflerin taşıdıkları olumsuz vergisel risklerin kendilerini de etkilemesini istemiyorlar. Aslında son derece de haklılar. Bu durum ise, satıcıların ticari faaliyetlerini olumsuz yönde etkiliyor, müşteri ve itibar başta olmak üzere maddi ve manevi büyük kayıplara neden oluyor.

Yani, bu liste, herkes açısından önemli, listede olanlar açısından ise daha da çok önemli!

LİSTEDE OLDUĞUNU ÖĞRENEN HEMEN MÜŞAVİRİNİ ARIYOR!

Özel Esaslar Listesi’nde olduğunu öğrenen mükellefler büyük bir telaşla YMM/Mali Müşavirini arıyor. Bu durum son günlerde iyice yoğunlaşmaya başladı. 7326 sayılı Kanun’da yer alan matrah ve vergi artırımı düzenlemesi nedeniyle Vergi Müfettişleri raporlarını hızlıca tamamlayarak vergi dairelerine göndermeye başladı. Vergi incelemelerinin büyük bir çoğunluğunun sahte belge düzenleme ve kullanma fiilleri yönünden yapıldığı hususu da dikkate alındığında, bu kadar yoğunlaşma çok normal.

Vergi daireleri gelen raporlar uyarınca mükelleflere bir yazı göndererek, mal ve hizmet satın alınan mükelleflerle ilgili sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleme veya düzenleme tespiti olduğunu, bu alımların KDV Genel Uygulama Tebliği’ndeki açıklamalar çerçevesinde ispat edilmesini veya bu alımlara ilişkin faturalardaki KDV’lerin indirim hesaplarından çıkarılarak düzeltilmesini, aksi halde Özel Esaslar Listesine alınacaklarını belirtiyor.

Mükellefler KDV Genel Uygulama Tebliğine uygun olarak alımlarının gerçek olduğunu sevk ve taşıma irsaliyeleri, banka ödeme belgeleri, kantar fişleri vb. ile ispat etmeye çalışıyorlar ama nafile. Çünkü, yapılan açıklamalar genellikle kabul edilmiyor, mükellefler söz konusu listeye hemen alınıyorlar.

ÖZEL ESASLARA ALINAN SOLUĞU MAHKEME DE ALIYOR!

Maliye’nin özel esaslar listesine aldığı mükellefler soluğu vergi mahkemelerinde alıyor. Mahkemeler ise genellikle “Anayasa ile güvence altına alınan temel kişi hak ve hürriyetlerine aykırılık teşkil ettiği ve vergi barışını bozucu etki yaratacağı, hukuka aykırı bir biçimde oluşturulan bir sınıflandırma ile mükelleflerin sözü edilen listede yer alması sebebiyle bu listenin mükellefler açısından kesin ve yürütülmesi zorunlu bir işlem niteliğini kazandığını, bu nedenle, söz konusu listeye alınma işleminin hukuka aykırı olduğu” gerekçesiyle bu talepleri kabul ediyor ve dava açanların liste dışına çıkarılması yönünde karar veriyorlar.

Ancak, bu konuda dava açılırken çok önemli bir husus atlanılıyor. Uygulamada iki tane özel esas listesi bulunuyor: Birincisi, normal liste, ikincisi ise, KDV iadeleri için oluşturulmuş daha özel bir liste. Dava açarken her iki listeden de çıkarılmanın talep edilmesi gerekiyor. Aksi halde, aynı sıkıntı KDV iadeleri için aynen devam ediyor.

KDV ARTIRIMI YAPAN MÜKELLEFLER ÖZEL ESASLAR LİSTESİNDEN ÇIKAR MI?

Evet, Maliye, KDV artırımı yapan ve artırım tutarının tamamını ödeyen veya teminat gösteren mükellefleri özel esaslar listesinden çıkarıyor.

PEKİ, BU NASIL OLACAK?

Maliye, son matrah ve vergi artırımı düzenlemesinin de içinde yer aldığı 7326 sayılı Kanundan önceki aynı nitelikli 6736 ve 7143 sayılı Kanunlarla ilgili olarak Tebliğ çıkarmak suretiyle, bu konuda iki ayrı düzenleme yaptı:

6736 SAYILI KANUNLA İLGİLİ YAPILAN DÜZENLEME

Aralık/2015 ve öncesi vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak haklarında sahte belge veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullanma olumsuz raporu ile sahte belge veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullanma, beyanname vermeme, adresinde bulunamama, defter ve belge ibraz etmeme olumsuz tespitleri bulunan ve bu nedenle özel esaslara tabi olan mükelleflerden 2011, 2012, 2013, 2014 ve 2015 takvim yıllarında faaliyette bulundukları dönemlerin tamamına ilişkin olarak 6736 sayılı Kanuna göre KDV artırımında bulunanlara, artırım tutarlarının tamamını ödedikleri tarihten itibaren özel esaslar kapsamından çıkarılma imkanı verildi. Ayrıca, taksit uygulamasından faydalanan mükelleflerin hesaplanan tutarların tamamı ile bir taksite ait tutarın yüzde 10’u kadar banka teminat mektubu, devlet tahvili veya hazine bonosu cinsinden teminat göstermeleri halinde de, taksitlerin tamamının ödenmesi beklenmeksizin özel esaslar listesinden çıkarılmaları sağlandı (7 Seri No.lu KDV Tebliği).

7143 SAYILI KANUNLA İLGİLİ YAPILAN DÜZENLEME

Aralık/2017 ve öncesi vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak haklarında sahte belge veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullanma olumsuz raporu ile sahte belge veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullanma, beyanname vermeme, adresinde bulunamama, defter ve belge ibraz etmeme olumsuz tespitleri bulunan ve bu nedenle özel esaslara tabi olan mükelleflerden 2013, 2014, 2015, 2016 ve 2017 takvim yıllarında faaliyette bulundukları dönemlerin tamamına ilişkin olarak 7143 sayılı Kanuna göre KDV artırımında bulunanlara, artırım tutarlarının tamamını ödedikleri tarihten itibaren özel esaslar kapsamından çıkarılma imkanı verildi. Ayrıca, taksit uygulamasından faydalanan mükelleflerin hesaplanan tutarların tamamı ile bir taksite ait tutarın yüzde 10’u kadar banka teminat mektubu, devlet tahvili veya hazine bonosu cinsinden teminat göstermeleri halinde de, taksitlerin tamamının ödenmesi beklenmeksizin özel esaslar listesinden çıkarılmaları sağlandı. 6736 sayılı Kanun kapsamında 2013, 2014 ve 2015 yılları için artırımdan yararlanmış olanların özel esaslar listesinden çıkarılmasında, yararlanma koşullarının ihlal edilmemiş olması koşuluyla bu yıllar için yeniden artırımda bulunulma şartı aranılmadı.

Ayrıca, VUK’un 359. maddesinin (b) fıkrasında yer alan defter, kayıt ve belgeleri yok etme veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyma veya hiç̧ yaprak koymama veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleme fiillerinden hareketle yapılan vergi incelemesinin tamamlanması sonucu bu fiillerin varlığı tespit edilemeyenler de haklarında yürütülen incelemelerin sonuçlanmasını müteakip 7143 sayılı Kanunda belirlenen süre ve şekilde KDV artırımında bulunanların da özel esaslar listesinden çıkmalarına imkan sağlandı (20 Seri No.lu KDV Tebliği).

7326 SAYILI KANUN İÇİN DE AYRI BİR TEBLİĞ ÇIKARILMASI GEREKİR Mİ?

7326 sayılı Kanun kapsamında 2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020 yılları için KDV artırımı yapan ve bunu peşin olarak ödeyen mükelleflerin özel esaslar listesinden çıkarılmasına ilişkin olarak da yeni bir Tebliğ çıkarılması gerektiği yönünde kamuoyunda yoğun bir beklenti söz konusu. Maliye’nin önümüzdeki günlerde bir Tebliğ çıkararak, bu konuyla ilgili düzenleme yapacağını düşünüyorum.

Bize göre, vergi dairelerinin söz konusu işlem için yeni bir KDV Tebliğinin çıkarılmasını beklemelerine gerek yok, bu artık yerleşik bir uygulama haline geldi. Vergi dairelerinin 7326 sayılı Kanun kapsamındaki yıllar için KDV artırımı yapan ve artırım tutarını peşin ödeyen veya taksitle ödemeyi tercih edip de teminat gösteren mükellefleri bir an evvel söz konusu listeden çıkarmaları gerekiyor. İşin doğrusu ve olması gerekeni de bu. Maliye’nin de bu konuda daha da fazla mağduriyet yaşanmaması için, söz konusu Tebliğ düzenlemesini hızlıca çıkarmasında fayda var!..

KDV ARTIRIMININ BU LİSTE BAKIMINDAN BAŞKA FAYDASI VAR MI?

KDV artırımının özel esaslar listesinden çıkarılma dışında iki önemli faydası daha var:

Birincisi; 7326 sayılı Kanun kapsamında 2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020 takvim yıllarında faaliyette bulundukları dönemlerin tamamına ilişkin olarak KDV artırımında bulunarak özel esaslar kapsamından çıkarılan mükellefler, artırımda bulundukları yıllar için yukarıda belirtilen olumsuzluklar kapsamında tekrar özel esaslara alınmıyorlar.

İkincisi ise; özel esaslar kapsamında olmadıkları halde KDV artırımında bulunmuş olan mükellefler, artırımda bulundukları yıllarda alım yaptıkları mükelleflerle ilgili olumsuzluklar için yapılacak tespitler dolayısıyla özel esaslar kapsamına alınmıyorlar.

Her ikisi de çok ama çok önemli kazanımlar. Hemen her firmanın bu tür faturalarla karşılaşması mümkün. Bu nedenle, matrah ve vergi artırımı yapmak her yönüyle yararlı ve gerekli.

Ne dersiniz?