Kahramanmaraş’ın her konuda çok büyük bir şefkate ihtiyacı var

Burak Orhan Arifioğlu
KASİAD Başkan Yardımcısı
Karacasu Tekstil AŞ Yönetim Kurulu Üyesi

Öncelikle bilinmesi lazım, depremin sanayisini en çok etkilediği şehir Kahramanmaraş. Sanayinin toparlanması birkaç haftalık bir iş değil. Kimi firma için aylar, kimi firma için yıl söz konusu.

Depremden zarar görmemiş bir tane bile sanayi tesisi yok. Kahramanmaraş sanayisinin 5 Şubat’ta olduğu kapasiteye kısa dönemde dönme ihtimali yok. Çevre illerde şirketler hayata dönerken biz buna çok uzağız. Deprem Kahramanmaraş sanayisinin üretiminden beslenen İstanbul, Bursa, Denizli, İzmir gibi birçok şehir için de ciddi problem oluşturacak. Kahramanmaraş afetin merkez üssü ve felaketin boyutunda bir destek görmeli.

Deprem hem çok şiddetli gerçekleşmiş hem de oluş şekliyle firmaların bina ve makinelerine zarar vermiş. Binalarda çökmeler var, çökme olmayanların da tadilatlar yapması gerekiyor. Bu durumda makineleri sağlamsa dahi çalışamayabilirler. Makineler konusunda da biz deprem olma ihtimalinden hep haberdardık ama bu derece iki depremi kimse tahmin etmiyordu. Makinelerde tahribatlar var. Kümeleşme olan böyle bir şehirde baş gösterecek sorunlardan birisi makine üreticilerin hepimizin sorunlarına ne derece cevap verebileceği hususu. Hem yedek parça, hem de insan kaynağı olarak bu yıkımın altından ne derece kalkabilecekler emin değiliz.
Sigorta şirketleri ile süreçlerin nasıl olacağı da hepimiz için merak konusu. Sigortaların deprem poliçelerinde maksimum yüzde 80 oranında zarar karşılama durumu bizleri düşündürüyor. Kahramanmaraş sanayisi son 2 yılda yatırım hamlesi başlatmıştı. Bu yatırımların mevcut kredilerinde sanayiciyi rahatlatacak düzenlemeler gerekiyor.

Depremin şoku ve travması sebebiyle birçok insan şehir dışına gitti. Yapılan çalışmalar deprem sonrası yapılan göçlerin yüksek oranının kalıcı hale geldiğini gösteriyor. Kahramanmaraş tekstil, çelik tencere, gıda ve altın sektörlerini artık bir zanaat halinde icra eden şehirdi. Zanaatların devamı için göç eden nüfusun dönmesi adına çok hızlı bir barınma ve geri dönme kampanyası yapılmalı. Batıdaki bazı illerimizde çalışanlarımızın kendilerine katılması durumunda destek vereceklerine yönelik pek de etik bulmadığımız ilanlar çıkmaya başladı. Bu şehrin ayağa tekrar kalkması insan gücünün burada kalması ile gerçekleşebilir. Barınma sorunu geçici olarak çadırlarla ve bir sonraki aşamada konteynerler ile sanayiciler tarafından çözülmeye çalışılsa da bu konuda kalıcı çözüm, depreme uygun yapılar ve yapılaşmalarla süratle çözülmeli.

Hasar tespit işlemleri için gelen arkadaşların bu konudaki bilgisi çok tatmin edici mi, emin değiliz. Bu işin ehli olan üniversite hocalarının hızlıca görevlendirilip buradaki tesislere yol göstermesi gerekli.

Deprem ülkece gerçeğimiz. Maalesef beklenen bir sonraki deprem ülkemizin amiral gemisi İstanbul’da… İstanbul’a uçakla inerken görülen ve büyük bir deprem halinde en az Kahramanmaraş kadar yıkıcı olabilecek depremin insani kayıplarını azaltmak adına bu 1. derece deprem yerleşkelerinden göç teşvik edilebilir. Yine Kahramanmaraş’a gelecek girişimciler için özel teşvikler verilebilir. Şehrin yeniden yapılanması da buna göre yapılmalı. İstanbul’da yaşayan insanların, girişimcilerin sosyal hayatına cevap verebilecek bir yapılaşma tasarlanmalı.

Kahramanmaraş sanayisi depremden çok büyük bir yara aldı. Çevre illerden dostlarımız çalışmaya başlamışken biz hasar tespitine daha yeni başlayabildik. Kahramanmaraş’ın her konuda çok büyük bir şefkate ihtiyacı var. Bugüne kadarki afetler bizim yaşadıklarımıza kıyasla bir barem değil. Kahramanmaraş’ın burada zanaat olan birçok meslek kolunun devam edebilmesi için önceki afetlere kıyasla daha kapsamlı bir desteğe ihtiyaç var.